‘Dünya aslında çok daha iyiye gidiyor’

İsveçli iktisat tarihçisi Johan Norberg’in yaptığı çalışmaya göre, ‘insanlık giderek daha iyiye gidiyor’. Norberg, bu iddiasını destekleyen 10 madde sunuyor. ‘İlerleme: Geleceğe Doğru Bakmak için 10 Neden’ adlı kitabında nedenlerini sıralayan Norberg, ‘insanların olayları olduğundan daha kötüymüş gibi düşünmeye yatkın olduğunu’ savunuyor.

‘Koruma içgüdüsü’

Kötü düşüncelerin ‘kendini koruma içgüdüsü’ nedeniyle daha çok hatırlanmasının bu durumun nedenlerinden biri olduğunu ifade eden Norberg, medyada sürekli olarak açlık, deprem ve kaza haberlerinin gösterilmesinin de insanın ‘içine işlediğini’ düşünüyor. Bu durumun politik sonuçları da olduğunu vurgulayan 43 yaşındaki yazar, Cumhuriyetçi Parti’nin popülist söylemleriyle bilinen başkan adayı Donald Trump’ın yükselişinin de ‘eskiden daha iyiydik’ düşüncesinin bir sonucu olduğunu belirtiyor.

Norberg, diğer bir örnek olarak da İngiltere’de yapılan referandumda Avrupa Birliği’nden çıkma kararını hatırlatarak, dünyanın en zengin 15 ülkesinden biri olan İngilitere’deki vatandaşlarının yüzde 71’inin geçmişte daha iyi durumda olduklarını düşündüğünü vurguluyor. Norberg’in paylaştığı verilere göre, İngilizlerin sadece yüzde 5’i daha iyiye gittiklerini düşünüyor.

‘Yeni nesil daha zeki’

İngiltere merkezli Economist dergisine göre birikimsel ve kolay paylaşılabilir bilgileri bir arada toplayarak ‘sağduyunun patlamasını’ gerçekleştiren Norberg’in derlediği diğer nedenler ise şu şekilde;

- HİJYEN: Fransa’nın en uzun süre tahtta kalan kralı olan 14. Louis’nin hüküm sürdüğü 17’nci ve 18’nci yüzyılda, mahkemeler bile dışkı ile doluyken, teknolojinin gelişimiyle dünyanın yüzde 68’i temiz suya ulaşabiliyor. Bu oran 1980’de yüzde 24’tü.

- BESLENME ALIŞKANLIĞI: İkinci Dünya Savaşı sonrasında ABD’de yapılan genel bir IQ testinde toplumun ortalama IQ oranı 100 puan çıkarken, 2002’de yapılan testte ortalama bir ABD vatandaşının IQ’su 118 puan olarak ölçüldü. Norberg, bu durumu daha iyi beslenme alışkanlığına, eğitimin yaygınlaşmasına ve teknoloji gibi çevresel etkilere bağlıyor. ABD’li Prof. James Flynn’nin teorisine göre de 20’nci yüzyılın başından itibaren insanoğlu her 10 yılda bir IQ’sunu 3 puan yükseltiyor.

- HOŞGÖRÜLÜ TOPLUMLAR: Flyyn’in ‘Ahlaki Etki’ teoreminde insanlar siyah beyaz, kadın erkek ayrımını daha az yapmaya başlıyor. İdam cezası uygulayan ülkeler giderek azaldı. Norberg’in verdiği örneklere göre de, 1987’de ABD’lilerin sadece yüzde 48’i ırklararası evliliği onaylarken, 2012’de bu oran yüzde 86’ya yükseldi. Hindistan’da da kastlar arasında evliliğin yasaklanmasını destekleyenlerin oranı 1990’dan 2008’e dek yüzde 62 oranında düştü.

- DAHA GÜVENLİ: Avcı toplayıcı toplumlardaki intihar oranları bugünkü Avrupa toplumunun 500 kat üzerindeyken, Norberg’e göre, küresel olarak savaşlar da eskisine oranla daha az alanı etkiliyor. Bugünün en temel güvenlik sorunu ise terör haline geldi.

‘Fakirlik sorusu aslında yanlış’

150 yıl önceki İsveç’in bugün dünyanın en fakir bölgesi olan Afrika’nın Sahra-altı bölgesinden bile daha fakir olduğunu hatırlatan yazar, ‘Neden fakir insanlar var?’ sorusunun yanlış olduğunu savunarak, fakirliğin her toplumun başlangıcından beri var olduğunu söylüyor. 1820’de dünyadaki nüfusun yüzde 94’ünün günlük 2 dolar kazançla yaşamak zorunda olduğunu paylaşan Norberg, 1990’da bu oranın yüzde 37’ye, 2015’te de yüzde 10’a düştüğünü belirtiyor.