Gündem
‘Entrika çevirmeyen valide sultan yoktu’
‘Entrika çevirmeyen valide sultan yoktu’
10.01.2016 - 02:30 | Son Güncellenme:
Mert İnan
Osmanlı Sarayı’ndaki kadın entrikaları ‘Muhteşem Yüzyıl Kösem’in son bölümüyle tekrar gündeme geldi. Prof. Dr. İlber Ortaylı, ‘Padişah anneleri sarayda kalmak için birtakım entrikaların içinde yer almıştır’ dedi
Osmanlı dönemini anlatan diziler son dönemin en çok izlenen yapımları oldu. Osmanlı Sarayı’nda olup bitenlerin kurgusal olarak anlatıldığı dizilerden biri de ‘Muhteşem Yüzyıl Kösem’...
Haberin Devamı
Dizinin son bölümünde Handan Sultan’ın oğlu Sultan 1. Ahmed’in, üvey kardeşi Mustafa’yı boğdurtmak istemesi Osmanlı Sarayı’ndaki kadın entrikalarını gündeme getirdi. Valide sultanların padişah ve şehzadeler üzerindeki etkisini sorduğumuz tarihçiler ise farklı görüşler ortaya koydu.
‘Öne çıkan iki kadın’
Prof. Dr. İlber Ortaylı: “Valide sultanlar, hem kendini, hem de çocuğunu (şehzade) kurtarmak için bir takım entrikaların içine mecburen girmek zorunda kalıyordu. Şehzadeler arasında da rekabet vardı. Bu rekabete kadınlar müdahil oluyordu. Tüm padişah anneleri sarayda kalmak, zenginlik içinde yaşamak ve çocuklarının hayatta kalması için birtakım entrikaların içinde yer almıştır.
Hürrem ve Kösem şehzade katlinde öne çıkan en önemli iki valide sultandı. Sarayda herkesin kendi takımı vardı. İktidar hırsı tıpkı bugünkü dünyadaki gibi kan dökülmesine neden oluyordu. 4. Murat ve Sultan İbrahim, çocukluk dönemlerinde Kösem tarafından yönetildi. Hürrem ve Kösem isimleri entrikalarla öne çıksa da valide sultanların tamamı bu işlerin içinde yer aldı.”
‘En büyük entrikacı’
Prof. Dr. Erhan Afyoncu: “Osmanlı Sarayı’nda en büyük entrikaları çeviren valide sultanlar Kösem ve Hürrem’di. Osmanlı Sarayı’nda şehzade katli konusunda bu işin piri denilecek kadın Kösem Sultan’dır. Kösem bizzat oğlu İbrahim’in tahttan indirilerek öldürülmesine rıza göstermiş, torunu 4. Mehmet’in tahta çıkmasına öncülük etmiştir. 4. Mehmet’in padişahlığı döneminde ipleri eline alan Kösem, bir anlamda perde gerisinden devleti yöneten kişiydi. Ancak 4. Mehmet’in annesi Turhan Hatice Sultan’ın palazlanıp oğlu üzerindeki etkisini hisettirmesiyle Kösem, 4. Mehmet’i de tahttan indirterek öldürtmek istedi. Bunu başaramayınca kendi canından oldu. Osmanlı tarihindeki en büyük entrikacı valide sultan Kösem’di. Ancak Kösem, devleti çok iyi yönetmesini bilen, Osmanlı’yı ayakta tutan kadın olmuştur. Osmanlı’da şehzade katline rıza gösteren diğer valide sultan Hürrem’di. Şehzade Mustafa’nın öldürülmesine neden olan kişi bizzat Hürrem Sultan’dı... Osmanlı’da entrikaların içine giren kadınlar Hürrem, Nurbanu, Safiye, Kösem ve Turhan sultanlardır. 3. Mehmet’in annesi Safiye Sultan, devlet işlerine en çok karışanlardan biriydi. Safiye’ye karşı birçok isyan meydana geldi. 18. yüzyılda tahta çıkan padişahlardan 3. Ahmet ile 2. Mustafa’nın annesi Emetullah Rabia Sultan da devlet işlerine karışan, sarayda aktif olmaya çalışan bir kadındı.”
‘Yeniçeriler de ikiye bölündü’
Prof. Dr. Ahmet Şimşirgil: “Diziler gerçeği yansıtmıyor. Valide sultanların entrika çeviren insanlar olarak lanse edilmesi yanlış. Kösem ile Turhan Sultan arasında 4. Mehmet üzerinden taht kavgası verildiği doğru. Kösem Sultan, torunu 4. Mehmet’i tahttan indirmek istedi. 4. Mehmet’in annesi Turhan Sultan ile babaannesi Kösem arasında taht kavgası yaşandı. İhtirasları yeniçerileri de ikiye bölmüştü. Kösem Sultan 4. Mehmet’i tahttan indirmekte başarılı olamayınca canından oldu. Sarayda 2 validenin olmasıyla bunlar yaşandı.”
‘Hatice Turhan Sultan’la o dönem sona erdi’
Prof. Dr. Ahmet Kankal: “Kösem Sultan, 1. Ahmet’in eşi, 4. Murat ve İbrahim’in annesidir. 2. Osman’ın yeniçeri ayaklanması sonucunda öldürülmesiyle birlikte yerine Kösem’in oğlu 4. Murat tahta çıkmıştır. 4. Murat da genç yaşta ölünce yerine Kösem’in diğer oğlu İbrahim padişah olmuştur, ancak akli muvazenesi yerinde olmadığı için tahttan indirilmiş ve bu defa Kösem, torunu Süleyman’ı tahta çıkarmak için uğraşmıştır. Ancak İbrahim’in (Sultan Deli İbrahim) hanımı Hatice Turhan Sultan, oğlu 4. Mehmet’i (Avcı Mehmet) tahta çıkartmak için Kösem Sultan’la kavgaya tutuşmuş ve üstün gelerek Kösem Sultan’ı boğdurtarak ortadan kaldırmıştır. Bu tarihten sonra da artık kadınlar saltanatı diye bir şey kalmamıştır. Köprülüler devri başlamıştır. Bu anlamda Hatice Turhan Sultan devletin yeniden kurucusu ve idarenin devamını sağlayan kadın olarak zirveye çıkmıştır. Devletçi bir kadındır. Kadınların mücadelesine şaşmamak gerekir, zira Osmanlı kendi içinde sürekli rekabet halindedir. Güçlülüğü de kaliteliliği de buradan gelmektedir.”
EN ÇOK OKUNANLAR
İlgili Haberler
