‘Garip intihar’da skandallar zinciri!

Aşkale Geri Gönderme Merkezi’nde intihar ettiği belirtilen Dilo Derviş’in ölümüne ilişkin dosyadan skandallar çıktı. 1.72 boyundaki Derviş’in, 1.65 uzunluğundaki ranzaya kendini asarak intihar ettiği anlaşılırken, ölümüne ilişkin soruşturma dosyası gariplikleri ortaya koydu. 22 Aralık’ta İçişleri Bakanlığı’ndan gönderilen yazıyla Derviş’in artık gözetim altında tutulmasına gerek olmadığının merkeze bildirildiği, buna rağmen kamptan ayrılmasına izin verilmediği anlaşıldı.

Derviş ise 3 gün sonra, kamptakilerin, “isyan” ettikleri öne sürüldüğü olayların yaşandığı 25 Aralık’ta yaşamını yitirdi. Avukatların büyük ısrarı üzerine Derviş’in tırnak içlerinden doku örnekleri alındı ve inceleme sonunda birden fazla kişiye ait DNA profili bulundu. Savcılık, buna rağmen kamptaki görevlilerin DNA örnekleriyle karşılaştırmaya gitmedi.

Suriye’deki iç savaş nedeniyle Türkiye’ye gelen Derviş, katıldığı bir yürüyüşte gözaltına alındı. Hakkında dava açılan Derviş, bir süre tutuklu kaldıktan sonra Aşkale Geri Gönderme Merkezi’ne gönderildi.

Derviş’in bir süre burada gözetim altında tutulması istendi. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, 22 Aralık 2015’te Erzurum İl Göç İdaresi Müdürlüğü’ne yazı göndererek, Derviş’in gözetim altında tutulmasına gerek olmadığını, kamptan çıkartılması gerektiğini bildirdi.

Ancak yazıya rağmen Derviş, kamptan çıkarılmadı. 25 Aralık 2015’te ise Aşkale Geri Gönderme Merkezi’nde olaylar yaşandı. Kampta tutulanlar, dövüldüklerini, kötü muamele gördüklerini iddia ederken, güvenlik güçleri merkezde kalanların aralarında kavga çıktığını, olayların yatıştırıldığını iddia etti. Olayların yaşandığı gece ise Derviş, kaldığı odada ranzaya asılı halde bulundu.

Belge imzalatıldı
Aralık’ta ise serbest bırakılmamasına rağmen Derviş’e beyan ettiği adreste kolluk birimine iki günde bir imza atma yükümlüğü ile salıverildiğine ilişkin tebliğ ve tebellüğ belgesi imzalatıldı. Tutanakta Erzurum Valiliği İl Göç İdaresi Müdürlüğü Geri Gönderme Müdürü Adil Altın, iki memur ve Dilo Derviş’in imzası yer aldı. Buna rağmen Derviş yine bırakılmadı ve 1 gün sonra yaşamını yitirdi.

Nasıl öldü?
Avukat Tugay Bek ve Uluslararası Af Örgütü, Derviş’in ölümüyle ilgili incelemelerde bulundu. Avukat Bek, savcılığın “intihar” sonucuna vardığı dosyadaki skandalları da açığa çıkarttı. Buna göre Derviş, 1.72 cm. boyunda olmasına rağmen 1,65’lik ranzada, esneme özelliği bulunan kazağıyla asılı halde bulundu. Derviş’in bu uzunlukta bir yerde kendisini nasıl astığı sorusuna ise yanıt bulunamadı. Avukat Bek, bu durumun intiharı kuşkulu kıldığını bildirdi ancak henüz sonuç alınamadı.
Klasik otopside ölüden tırnak örneği alınması gerekmesine rağmen Derviş’in cenazesinden alınmadı. Avukat Bek’in ısrarı üzerine 4 Ocak’ta cenazesi Adli Tıp’tan alınırken tırnak örneği alındı. Trabzon Adli Tıp Kurumu, 30 Mart’ta, “Bir adet tırnak parçası üzerinde en az biri erkek birden fazla şahsa ait DNA profili bir arada ve karışık olarak tespit edilmiştir” şeklinde rapor verdi. Şüpheli durumunda olan Aşkale Geri Gönderme Merkezi’nde bulunan personelin tamamının doku örneği alınarak bu elde edilen DNA profili ile mukayesesi yapılması gerekirken aradan geçen iki aya rağmen bu yönde bir işlem yapılmadı.

Farklı günün kaydı
Avukat Bek, Geri Gönderme Merkezi’nden Derviş’in odasının bulunduğu koridoru gösteren kamera kayıtlarını da istedi. Ancak Bek’in talebine rağmen olayların yaşandığı değil farklı bir günün kayıtları gönderildi. Aşkale Emniyet Müdürlüğü’nün yazısı üzerine daha sonra olay günü görüntüleri gönderildi. Emniyet sadece o günün kayıtlarını inceledi ancak Derviş’in bu odada tutulduğu toplam 21 günlük sürenin diğer kayıtlarını incelemedi.

6 kişilik yerde tek
Derviş’in altı kişinin kalabileceği bir bölümde tek başına tutulduğu da anlaşıldı. Avukat Bek, bu bölümdeki diğer odalarda da başka mültecilerin tek kişi kaldıklarını açığa çıkarttı. Buranın tecrit gibi kullanıldığı anlaşıldı. Dosyada ise mültecilerin hiç ifadesinin alınmadığı görüldü. Savcılık, sadece personelin ifadesini alarak dosyayı kapattı.
Savcılık, sadece Derviş’in salıverilmemesi nedeniyle Erzurum Göç İdaresi Müdürü Haşim Özcan ve Aşkale Geri Gönderme Merkezi Müdür Vekili Adil Altın hakkında soruşturma izni istedi. Erzurum Valiliği ise henüz bu talebe yanıt vermedi.