‘Giselle’in çağdaş dansı: ‘Jizel’

Yıllardır İstanbul sahnelerinden uzaktı, kendisini dans dışında sanat dallarına ve ailesine adamıştı Aysun Aslan. Türkiye’nin ilk özel modern dans topluluğu Turkuaz’ın kurucusu, İstanbul Devlet Opera ve Balesi bünyesindeki İstanbul Modern Dans Topluluğu’nun (MDTist) sahneye koyduğu ‘Jizel’ ile dönüyor. Adolphe Adam’ın bestesine imza attığı, klasik repertuvarın mihenk taşlarından ‘Giselle’ balesinin günümüze uyarlandığı bir yorum denebilecek ‘Jizel’in librettosu ve koreografisi Aslan’a ait. ‘Jizel’i Aslan ve kendisini sahneye dönmeye ikna eden, MDTist Sanat Yönetmeni ve ünlü koreograf Beyhan Murphy ile konuştuk...

Dans kariyerinizi nasıl anlatırsınız?

Aysun Aslan: 1974’te profesyonel dansa, 1976’da da koreograflığa başladım. Koreograf olunmaz, doğulur diye düşünülüyorum. Bence yaratıcı her şey doğulursa var oluyor. Okullar parlatıyor olanı ama ekleme yapamıyor insan üstüne. Uzunca bir ara vermek durumunda kaldım kariyerime ama Beyhan (Murphy) sayesinde şaşırtıcı bir şekilde döndüm! Tabii yılların etkisiyle fiziksel açıdan eskisi kadar kolay olduğunu söyleyemem ama bizim işimiz zaten normalde de kolay değil.

En son hangi eseri sahneye koydunuz?

Aysun A.: 15 yıl önce ‘Ağır Roman’ı... Sonra daha küçük çaplı şeyler yaptım, o yüzden ‘Ağır Roman’dan sayıyorum. 2007’ye kadar oynadı tabii. Sonrasında Londra’ya taşındım ve orada bilinçli bir ara verdim.

‘Cilveli bir seçim’

‘Jizel’ ne kadar bir sürede ortada çıktı?

Aysun A.: Projeyi biz 1 yıl önce konuştuk, 4 ay önce dansçılarla tanışmam, onların vücudunu tanımam için atölyeler yaptık, ocak ayından itibaren de rolleri seçtik.

‘Giselle’, fakir kız - zengin oğlan senaryosunun fantastik öğeler içeren bir hâli. ‘Jizel’in farklı yönleri neler?

Aysun A.: Bir iki karakter ekledim ve bazı karakterleri daha öne çektim. Klasik balede daha saftır tabii, karakterlerin altı çok çizili değildir. Ben Albrecht’e bir ‘kanka’ verdim, Will adında. Sonra ikinci bölümde bir kulüp yarattık. ‘Giselle’in ikinci perdesi biliyorsunuz, mezarlıkta geçer. Bizim kulübün adı da ‘Sin Kulüp’ şu anda. ‘Sin’ İngilizcede günah, Türkçede mezar demek. Mezarla örtüşmesi bana çok cazip geldi.

Kendini emekli etmiş Aysun Aslan’ı bu eserle sahneye döndürüyorsunuz.

Beyhan Murphy: Aysun Aslan, İstanbul seyircisinin aslında benden iyi tanıdığı bir isim. Turkuaz Modern Dans Topluluğu ile olsun, AKM’deki kimliğiyle olsun. Aysun’u ben çok doğal bir seçim olarak düşündüm. ‘Jizel’i tercih etmesi de ilginçti. Aysun’un klasik bale geçmişi de var, o yüzden cilveli bir seçim olduğunu düşünüyorum.

‘Dansın cefası var’

Dans oldukça zorlu bir sanat dalı.

Aysun A.: Hem zorlu hem de karşılığı çok yok. Bunun karşılığında ün beklentisi olmaz insanın, büyük para beklentisi de yoktur. Bunun nesi vardır? Aşkı.

Beyhan M.: Cefası var!

Aysun A.: Ballet Rambert’in bir dansçısı söylemiş, çok hoşuma gitti. “Ben gruptaki o sarışın çocuğum. Bizim kimse adımızı bilmez ve bilemezler. Bizim de öyle bir beklentimiz yoktur.” Dans böyle, ün beklentisi olmadan girilen bir iştir, o yüzden kendini adamaya meyyel bir iştir. Adamazsanız zaten bu zorluğun altından kalka- mazsınız.