‘Hasta bakıcılara saygı duruşu’

Geçen yıl Cannes Film Festivali’nden En İyi Senaryo Ödülü alan ‘Kronik’ (Chronic), Meksikalı yönetmen Michel Franco’nun ünlü aktör Tim Roth’a başrolü verdiği bir dram. Bir hasta bakıcıya odaklanan film, 27 Mayıs’ta Türkiye’de gösterime girdi.
Franco ile jüri üyeliği yaptığı Berlin Film Festivali’nde bir araya geldik ve film ile Tim Roth’la ortaklığını konuştuk.

Filmin merkezinde bir hasta bakıcı var. Bu meslekten birini odağa alma fikri nasıl aklınıza geldi?

2010’da anneannem bir beyin kanaması geçirdi ve bir hasta bakıcıya ihtiyaç duymaya başladı. Anneannem hiç iyiye gitmedi. Hasta bakıcı çalışmaya başladıktan 6 ay sonra anneannemi kaybettik. Bu sürede hasta bakıcının anneannemle kurduğu ilişkiyi gözlemledim. Onun hayatının ne kadar ilginç olduğunu düşündüm ve neden bir insan bu işi seçer, bir hastadan diğerine geçmek nasıl bir his diye merak ettim. Sinemada nedense hasta bakıcının bakış açısını hiç görmediğimizi fark ettim. Hep hastanın bakış açısını gösteren filmler izledik. Hasta bakıcıyı önemseyen bir film aklıma gelmedi.

‘Gri alan bırakıyorum’

Film, hasta bakıcının üzerindeki ağır yükü gösterirken mesafeli bir sinema diliyle izleyiciye alan da açıyor...

Evet, izleyiciye alan açmak her zaman yapmaya özen gösterdiğim bir seçim. İzleyicinin kendi sonuçlarına varması, kendi fikirlerini edinebilmesi benim için önemli. Bir sahnenin anlamını açıklamayı veya şöyle diyeyim bir sahnenin tek bir anlamı olmasını hiç tercih etmiyorum. Fikirleri organize ederken, gri bir alan bırakmaya hep özen gösteriyorum. Aynı zamanda filmimin duygusal olmasını ama bunu müzikle veya yakın planlarla sağlamamaya çalışıyorum.

‘Mahremine giriyor’

Filmde öne çıkan meselelerden biri de hasta bakıcının hastayla yakınlığının ailede yarattığı etki. Çoğu aile bir yabancının hastaya kendilerinden daha yakın olmasıyla baş edemiyor gibi.

Evet, bunu hem anneannemin hasta bakıcısıyla hem de başka hasta bakıcılarla konuşurken keşfettim. Hasta bakıcı başta bir yabancı. Ama bir iki hafta sonra ailenin mahremine giren bir kişiye dönüşüyor. Bazı hastalar filmdeki gibi konuşamıyor ve kendilerini en yakın hissettikleri kişi hasta bakıcı oluyor. Onunla daha rahat ediyorlar. Şu da var: Eskiden insanlar kendi hastalarına kendileri bakmak durumundaydı. Ama artık Batılı ülkelerde özellikle hasta bakıcılar bu işi yapıyor. Film, aynı zamanda hasta bakıcılara bir saygı duruşu. Yaptıkları işle insanları son zamanlarında rahatlatıyor, acılarını hafifletiyorlar.

Başrolde hasta bakıcıyı canlandıran Tim Roth’la işbirliğinizden bahsedebilir misiniz?

Yönettiği ‘The War Zone’ adlı filmi izlerseniz, önem verdiğimiz şeylerin birbirine yakın olduğunu fark edebilirsiniz. Tim, 2012’de Cannes’da jüri üyeliği yaptığında benim filmim ‘After Lucia’ya ödül vermişti. Filmden etkilenmişti. Sonra arkadaş olduk. Tim, birlikte çalışmamızı önerdi. Kabul ettim. Filmle ilgili sohbet etmeye başladık ve her buluştuğumuzda saatlerce ‘Chronic’ olacak filmi konuştuk. ‘Chronic’in yüzde ellisi bana aitse, yüzde ellisi de Tim Roth’undur. Başka biriyle çekilmesi mümkün değildi. Karakteri taşıyışı ve kattıkları filmi çok değiştirdi. Birlikte çalışmayı sürdüreceğiz.

‘Chronic’in ne kadarı Tim Roth dahil olmadan önce hazırdı?

Filmi Meksika’da çekmeyi düşünüyordum. Hasta bakıcı da kadındı. Birlikte çalışmaya karar verdiğimizde Tim Meksika’da çekmeye razıydı. Ama Tim Roth’un Meksika’da bir hasta bakıcıyı canlandırması fikri pek parlak gelmedi. Onunla çalışmak için filmi ABD’de çektim.