‘Kurban’ öncesi ucuz et hamlesi

Piyasada kırmızı et fiyatlarındaki artışın kontrol altına alınması konusundaki hamlelere bir yenisi daha eklendi. Et ve Süt Kurumu (ESK) tarafından, İstanbul’daki kasaplar, yemek şirketleri, et sanayicileri ve yerel market zincirlerine KDV hariç 22 liradan ithal et satışına başlandı. Bu hamlenin, iç piyasada artmaya başlayan kırmızı et fiyatlarını düşürmesi bekleniyor. Bununla birlikte söz konusu “ucuz et” hamlesinin, özellikle Kurban Bayramı öncesi fiyat spekülasyonlarına karşı yapıldığı ifade ediliyor. Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin, her Ramazan öncesi açıkladığı market fiyatları araştırmasında 39 lira bandında kalan dana etinde, iki haftadır 41-42 TL tavanı görülmüştü.

Geçtiğimiz günlerde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, Et ve Süt Kurumu’nca kullanılmak üzere “sıfır” gümrük vergili kasaplık canlı hayvan ithalatı için açılan 400 bin baş kontenjanın 100 binlik bölümüne yönelik ihale sürecinin başladığını açıklamıştı.

‘Fiyatlar spekülasyon’

Türkiye Ziraat Odaları Birliği Başkanı Şemsi Bayraktar, et hamlesinin Kurban Bayramı öncesi spekülasyonlara karşı bir adım olarak yorumlayarak, “Her zaman önemli olan üretimi artırmaktır. Bu hamle, fiyat hareketlerine karşı olabilir. Ancak üretimin artışı varken, fiyatların artması spekülasyonlar sonucudur. Ramazan’da fiyat artışı yok, ithalat da yok. O zaman ne var? Spekülasyon...” dedi.

Bayraktar, Türkiye’nin toplam kırmızı et üretiminin, 2016 yılının ocak-mart döneminde, geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 13.8 oranında artarak 238 bin ton olduğunu da hatırlattı.

‘Kasaptan rağbet yok’

Et ve Süt Kurumu’nun belirlediği şekilde İstanbul’daki kasaplar, yemek şirketleri, et sanayicileri ve yerel market zincirlerine yapılacak satışlar, üye federasyonlar eliyle gerçekleşecek. Kasapların belgelerini ibraz edecekleri Türkiye Kasaplar Federasyonu Başkanı Fazlı Yalçındağ, kendilerine gelen birkaç talep dışında kasaplardan talep olmadığını, buna karşılık ithal ete yemek şirketleri ve büyük marketlerden daha yoğun ilgi olduğunu söyledi.

Bu nedenle fiyatlarda bir dengelenme olacağını ancak düşüşün beklenmediğini belirten Yalçındağ, “Kasap almak istemiyor, çünkü tüketicinin tercihi ithal et değil. Kasaplar genelde bölgenin damak tadına göre satıyor. Tabii büyük marketlerin ithal et alması, iç piyasadaki eti bir nebze kasapların daha ucuz almasını sağlayabilir. Bu da, belki 1-2 lira fark yaratır ya da piyasadaki fiyat gazını alır” ifadesini kullandı.

Daha önce ise Bakan Çelik, şubat ayında kırmızı et sektörü temsilcileriyle bir araya gelmiş, ‘ete tavan fiyat’ uygulamasında fikir birliğine vardıklarını söylemişti. Buna göre, kıymada tavan fiyat 32 TL, kuşbaşı ette ise 34 lira belirlenmişti. Ancak tavan fiyatın, neredeyse hiçbir kasap ve markette uygulanmadığı görülmüştü.

‘Maliyetler daha aşağı çekilmeli’

Fiyat yükselişiyle ilgili başka konulara da dikkat çeken Fazlı Yalçındağ, fiyat artışlarında suçun, günde 50-60 kilo et satan kasapta aranmaması gerektiğini söyledi. Maliyetlerin giderek arttığını ve yem, hayvan gibi ihtiyaçların ithal karşılanma oranının yükseldiğini anlatan Yalçındağ, “Biz bu maliyetleri aşağı çekmek için çalışmalıyız. Piyasanın açıklarını önceden görüp, ona göre önlem almak lazım” dedi.

“Etin Borsası” olarak bilinen Kadınlar Pazarı’nda kasaplık yapan Orhan Akşahin ise “Biz ithal et tercih etmiyoruz. Tüketici almıyor. Ama iç piyasayı rahatlatabilir. Taşıma suyla değirmen dönmez. O yüzden bu sert yükselişler tekrar gelebilir. Denetlenmeli. 22 liralık et, en azından 27 liraya satılmalı. Ancak her kasap buna maliyet de eklerse, fiyat yine aynı yerlere de çıkabilir” dedi.