'Rum lider Anastasiadis masadan kaçamaz'

Milliyet Kıbrıs yazarımız Hasan Erçakıca'nın yazısı

Türk tarafı, müzakere sürecinde etkinliğini artırıyor. Bunun için yeni önerilen hazırlandı. Kesin olarak bilmiyoruz ama bu önerilerin Kıbrıs Rum tarafına iletildiğini düşünüyoruz.
Bu arada Kıbrıs Rum tarafında milletvekilliği seçimleri oldu. “Aşırı sağ” diye nitelenen ve Kıbrıs sorununun görüşmelere zemin oluşturulan parametreler çerçevesinde çözülmesine köktenci bir şekilde karşı çıkan partilerin gücü arttı. Referanduma sunulacak bir çözüm planının nasıl olması gerektiğine dair kuşkular da çoğaldı.
Tam da bu ortamda, İstanbul’da düzenlenen Dünya İnsani Zirvesi sonrası Türkiye Cumhurbaşkanı tarafından verilen yemeğe KKTC Cumhurbaşkanı Akıncı da davet edildi ve bu toplantı vesilesi ile İstanbul’da bulunan BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun ile de bir görüşme yaptı.

Tarafların faaliyetleri

Vay sen misin görüşen!
Anastasiadis, sinirlendi ve bugün yapılması planlanmış olan liderler toplantısına katılmayacağını açıkladı.
Neden?
Kıbrıslı Türk liderler, BM Genel Sekreteri ile ilk defa mı görüştü?
Kıbrıslı Türk liderler, Türkiye’de düzenlenen uluslararası nitelikli bir toplantıda ilk defa mı boy gösterdi?
Kıbrıslı Türk liderler, her yıl sonbaharda gerçekleşen BM Genel Kurul çalışmaları nedeniyle New York’a gidip, mümkün olduğunca çok görüşme yapmaya, verilen davetlerde boy göstermeye ve bu arada BM Genel Sekreteri ile de görüşmeye çalışmıyorlar mı?
Kıbrıslı Türk liderler, özellikle Amerika ve Avrupa’da çeşitli devletlerin bakanları, başbakanları veya Cumhurbaşkanları ile görüşmeye çalışmıyorlar mı?
Bütün bu çalışmalarda Türk diplomatlar görev almıyor mu? Bütün bu çabalar Türkiye’nin desteği ile sürdürülmüyor mu?
Kıbrıs Türklerinin bu çabalarına karşın, Kıbrıs Rum tarafı, bu girişimleri önlemek için yıllardan beri canla-başla uğraşıyor. Bırakın yurtdışını, adaya gelen üst düzey diplomatların KKTC Cumhurbaşkanlığına uğramamaları için de ellerinden gelen her türlü çabayı gösteriyorlar. Birinde başarısızlığa uğramaları, her yeni girişime ayni enerji ile direnç göstermelerini de engelleyemiyor.

Tepkinin anlamı

Kıbrıs sorununa kapsamlı bir çözüm bulmayı amaçlayan görüşmeler, yıllardan beri, işte bu ortamda yapılıyor. Gerek Kıbrıslı Türkler, gerekse Kıbrıslı Rumlar tarafından sürdürülen bu faaliyetler Kıbrıs sorununa çözüm bulma amaçlı görüşme yapılmasını engelleyecek olsaydı, bu görüşmelerin şimdiye kadar hiç yapılmaması gerekirdi.
Öyleyse Anastasiadis’in tepkisinin nedeni ne olabilir?
Gerek görüşmelerdeki Türk tutumu, gerekse seçim sonuçları; Kıbrıslı Rum lider Anastasiadis’i çok germiş olmalıdır. Belk de tepkisi, kontrolsüz ve iyi düşünülmemiş bir tepkidir. Bu birinci seçenektir.
Bu tepkinin düşünülmüş bir gösteri olması da pekala mümkündür. Anastasiadis, Türk tarafının açılımlarını erozyona uğratmak için görüşmelerde kriz yaratmayı, geri dönüş için de bazı tavizler talep etmeyi düşünmüş de olabilir. Bu da, ikinci senek olarak düşünülmelidir.
İlk belirtiler Anastasiadis’in bu konuda başarılı olamayacağını gösteriyor. BM Özel Temsilcisi Eide, dün, “liderlerin bıraktıkları yere geri döneceklerine inandığını” açıkladı. Ayrıca, BM görevlilerinin bu krizi çözmek için girişimci olmayacaklarını, pasif davranacaklarını gösteren belirtiler vardır. Amerika’dan gelen telefon da benzer mesajlar taşımıştır: Bıraktığınız yere geri dönün ve hatta hızlanın...
İster bir refleks, isterse planlanmış olsun, Anastasiadis’in tepkisi müzakere sürecini yolundan döndüremeyecek gibi görünüyor.
Ama esas soru geçerliliğini koruyor tabii: Bu yaklaşımlarla çözüme ulaşmak mümkün olabilecek mi?