Suriye’de yıllardır süren iç savaş milyonlarca Suriyeliyi yerinden yurdundan etti. Avrupa’ya ulaşmak isterken can verenlerin dramı tüm dünyayı sarsarken Türkiye’de yaşam savaşı verenlerin birçoğunun da durumu içler acısı.
‘Suriye gerçeği’nin ulaştığı boyut İstanbul’daki dilenci operasyonuna da yansıdı. Şişli Belediyesi Zabıta Müdürlüğü’nün hafat sonunda gerçekleştirdiği operasyonunda yakalanan 9 dilencinin 8’inin Suriyeli olması bu insanların yaşadığı dramı ortaya koydu.
Milliyet ekibinin de takip ettiği operasyonda, zabıta ekipleri 9 dilenciyi “Kabahatler Kanunu’na muhalefet” gerekçesiyle demir parmaklıklı zabıta aracına bindirdi.
Hikâyeler benzer
Yaşamlarını dilenerek sürdüren Suriyelilerin hikâyeleri benzer. Hepsi iş olmadığından, çalıştıkları zaman da paralarının verilmediğinden yakınıyor. ‘Yaşamak için dilenmek zorundayız’ diyenlerden biri, Suriye’nin Halep ilinden ailesiyle birlikte İstanbul gelen 2 çocuk annesi 22 yaşındaki Ceylan Vays.
Kucağına aldığı 4 yaşındaki oğlu Âdem’le birlikte dilenirken zabıta ekipleri tarafından alınıp zabıta aracına konulan Vays’la parmaklıklı aracın içersinde sohbet etmek istiyoruz.
‘Kiramı ödemek için’
Başta pek konuşmak istemese de sonradan anlatmaya başlıyor: “3 yıl önce ailemle birlikte savaş yüzünden çıkıp buralara geldik. Şirinevler’de oturuyorum. Kocam bir lokantada çalışıyor ama 2 aydır maaş almadı. Kiramı ödemek için dileniyorum. 600 TL kira veriyorum. Her gün sabah saatlerinde geliyorum, genelde Şişli ve Taksim arasında çalışıyorum. Günde 25 ile 60 TL arasında kazandığım oluyor. Fakat bazı günler 2-3 lirayla eve döndüğümüz de oluyor. Sürekli bu civarlarda çalışıyorum ilk defa askerler (zabıtlar) tarafından yakalandım. Cebimde 40 TL var alın ama beni bırakın, yarın eve gidip kiramı ödemem lazım. Devlet bize para verecekti. Ama vermiyor.”
‘Keşke kuru ekmek yeseydik de kendi evimizde olsaydık’
Görevliler tarafından araca bindirilen Suriyeli Murat Ali (28) kucağında ağlayan kızını sakinleştirmeye çalışıp korkmamasını söylüyor. Kızını sakinleştirdikten sonra da, ‘Keşke kuru ekmek yeseydik de kendi evimizde olsaydık’ diyerek sessiz bir şekilde sorularımıza cevap veriyor: “Ben dilenmiyorum, tesbih satıyorum. 3 çocuğum var ve hepsi de küçük... Doğru dürüst işveren yok. Çalıştığımız yerlerde de paralarımızı alamıyoruz. Savaş çıkmasaydı bu hale gelmezdik, ne yapalım?”
‘Yerim ama size vermem’
Operasyonda Suriyeli 2 kardeş de yakalandı. Berivan (12) ve Halil İbrahim Sefer (14) araca bindirildiğinde görevlilere Kürtçe bir şeyler söyleyip ağladı. Bindirildikleri araçta kendileri dışında birilerinin olduğunu gördüklerinde rahatlayan Sefer kardeşlerden Berivan, “Beni indirin, siz indirmezseniz ben inip kaçacağım. Eğer paramı da almak isterlerse vermem. Yerim ama size vermem. Sonra da ölürsem, siz öldürmüş olursunuz” diye konuştu.
Nezih semtlerin dilencisi
Araçtaki tek Türk dilenci ise Kasımpaşa’da oturan ve dilenmek için daha çok nezih semtleri tercih eden Yüksel Atmaca’ydı. İstanbul doğumlu olan Atmaca sürekli dilenmediğini söylese de zabıta ekiplerinin tanıdığı bir sima. Nişantaşı, Etiler ve Beşiktaş gibi semtlerde dilendiğini öğrendiğimiz Atmaca, 65 yaşında olduğunu ve herhangi bir gelirinin de olmadığını söylüyor ve Suriyelilerle aynı araca konulmasına içerliyor.
İstikamet semtin dışı
Zabıtanın araca koyduğu 8 Suriyeli dilencinin 6’sı dilenmeye Şirinevler’den gelmiş. Hepsi Türkmen. Birbirlerini tanıyorlar.
Zabıta araca aldığı dilencileri Mecdiyeköy Karakolu’na götürüyor. Fakat karakol herhangi bir işlem yapmayınca isimleri alınan dilenciler Şişli bölgesi dışınına çıkarılıyor ve Ayvansaray’da bırakılıyor. Şişli Belediyesi Zabıta Müdürü Mehmet Zeybek, Suriyeli dilenciler için herhangi bir cezai uygulama yapılmadığı için bu kişileri semt dışına bıraktıklarını belirterek “Topladığımız dilenciler üzerinden çıkan parayı tutanakla alıyoruz ve kamuya aktarıyoruz. Bunun dışında yakalanan Türk dilencilerden 100 TL para cezası alıyoruz. Suriyeli dilencileri ise karakola götürüyoruz” diyor.
Zeybek, Şişli’deki dilenciler hakkında şu bilgileri veriyor, “Suriyelilerden önce genelde Kuştepe’den gelen dilenciler dileniyordu. Ama
son yıllarda buralarda Suriyeli dilenciler daha ağırlıklı. Özellikle iki yıl öncesine kadar her köşede 3-4 dilenci vardı. Son bir yıldır bu sayı biraz daha azaldı. Suriyelilerin buralarda dilenmeleri Kuştepe’den gelen dilencilerin pek işine gelmiyor. Suriyeli dilencilerin sayısının artmasıyla birlikte Kuştepe dilencileri artık iyi kazanamadıklarını söylüyor. Bu bölgede dilenci yoğunluğu daha çok Ramazanda yaşanıyor. Ramazanda Adana Kozan’dan toplu halde dilenciler geliyor ve hepsi de birini tanıyor. Ekip gibi çalışıyorlar.”
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Zabıta Müdürlüğü yetkilileri de Türk uyruklu dilencilere 100 lira para cezası uygulandığını, yabancıların ise bölge dışına çıkarıldığını belirtti.
