‘Susma hakkı’ ikrar sayıldı

Bakırköy Cumhuriyet Savcısı Tarık Dursun Bendez, hazırladığı bir iddianamede, ceza hukukundaki en temel haklardan biri olan “susma hakkı” ile ilgili tartışma yapacak bir değerlendirmede bulundu. Savcı Bendez, “susma hakkını” kullanan şüphelilerin suçlarını kabul etmiş sayılacağını “Şüpheliler susma haklarını kullanarak ‘Sükût ikrardandır’ atasözünü doğruladılar” ifadesiyle savundu.
İstanbul Emniyet Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğüne bağlı polisler Zeytinburnu ilçesinde, “Maviş Hakan” ve “Mardinli İsmail” lakaplı şüphelilerin uyuşturucu sattıkları ihbarı üzerine harekete geçti.
Polis ekipleri, 7 Şubat 2015 günü akşam saatlerinde ihbarda belirtilen adrese gitti. Şüpheliler Hakan K. ve İsmail A.’yı olay mahallinde gören polisler şüphelileri takibe aldı. Polis tutanaklarına göre, iki şüpheli tedirgin hareketlerle etrafı gözetleyerek birbirleri ile el işareti ile işaretleşti. K.K. isimli uyuşturucu kullanan şüpheli, Hakan K.’nın yanına geldi ve para verdi. Hakan K., diğer şüpheli İsmail A.’dan aldığı uyuşturucuyu K.K.’ya verdi.
Polis memurları hemen harekete geçerek K.K.’yı durdurup üzerinde arama yaptı ve uyuşturucuyu buldu. K.K. ifadesinde ele geçirilen uyuşturucuyu şüphelilerden zatın aldığını söyledi. Ancak Hakan K. ve İsmail A., emniyet ve savcılık sorgularında, “susma hakkını” kullandı.

Atasözünü referans aldı
Savcı Tarık Dursun Bendez, iddianamede bu durumu, “Şüpheliler İsmail ve Hakan’ın susma haklarını kullanarak ‘Sükût ikrardandır’ atasözünü doğruladıkları” ifadesiyle değerlendirdi. Savcı Bendez ele geçirilen maddelerin sentetik uyuşturuculardan ADB Fubunica olduğunun anlaşıldığını belirttiği iddianamesinde, “Şüphelilerin bu şekilde üzerlerine atılı uyuşturucu madde nakletmek ve satmak suçunu işledikleri, kriminal rapor, ihbar tutanağı, arama tutanağı ve tüm evrak kapsamı ile sabit olduğunu” savundu.
Savcı Bendez, şüpheliler hakkında uyuşturucu madde ticareti yapmaları sebebi ile Türk Ceza Kanunu’na göre 10 yıldan 24 yıla kadar hapisle cezalandırılmalarını istedi. Şüpheliler hakkında açılan dava sürüyor.

Kanuna göre bir hak
Savcı Bendez’in susma hakkına ilişkin bu değerlendirmesine karşın susma hakkı kanunlarda en temel sanık hakkı olarak tanımlanıyor. Susma hakkı, özellikle işkence ile bir suçu kabul ettirmenin önüne geçilmesi ile ilgili önemli bir sanık hakkı olarak kabul ediliyor.
Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 90. maddesinde, “Kolluğun, yakalandığı sırada kaçmasını, kendisine veya başkalarına zarar vermesini önleyecek tedbirleri aldıktan sonra, yakalanan kişiye kanunî haklarını derhal bildireceği” düzenlenirken aynı kanunun 147. maddesinde, “Şüphelinin veya sanığın ifadesinin alınmasında veya sorguya çekilmesinden önce kendisine ‘Yüklenen suç hakkında açıklamada bulunmamasının kanunî hakkı olduğunun söyleneceği” hükmü yer alıyor.
Kanun ve yargı kararlarına göre susma hakkı olduğu hatırlatılmadan alınan ifade ve yapılan sorgu hükme esas alınamıyor.