‘Tampon bölge’ye ‘yeşil ışık’ yaktılar

Türkiye’nin, Suriye’de güvenli bölge oluşturulması ve bu bölgenin uçuşa yasak bölge ilan edilmesi tezlerine, IŞİD’e karşı kurulan uluslararası koalisyonun önde gelen ülkeleri yeşil ışık yaktı. Fransa, güvenli bölge kurulmasını desteklediğini, Fransa Cumhurbaşkanı Hollande ile Erdoğan’ın yaptığı telefon görüşmesinden sonra açıkladı.
Fransa Cumhurbaşkanlığı Ofisi’nden yapılan açıklamada, “Cumhurbaşkanı Hollande Suriye’nin kuzeyindeki katliamlara engel olmak gerektiği konusunda ısrarcı oldu ve Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından önerilen yerinden edilmiş insanları korumak ve onlara ev sahipliği yapmak için Suriye ve Türkiye arasında bir tampon bölge oluşturma fikrine destek verdi” denildi. Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius, önceki gün yaptığı açıklamada, Kobani’nin IŞİD’in eline geçme riskine işaret ederek, atılacak adımları Türk mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüştüğünü söylemişti. Fabius, ‘Bir trajedi yaklaşıyor ve hepimizin tepki göstermesi gerekiyor’ ifadelerini kullanarak, Hollande’ın da konuyu Cumhurbaşkanı Erdoğan ile konuşacağını açıklamıştı. Cuma günü Paris’te Çavuşoğlu ile görüşecek olan Fabius, Özgür Suriye Ordusu‘na verdikleri desteği artıracaklarını da söylemişti. Fabius, ‘Sahada IŞİD’e karşı mücadele veren kuvvetlerle işbirliğimizi de artırıyoruz’ demişti.

Hollande aradı
Fabius’un bu açıklamasının ardından Hollande ile Erdoğan dün telefonla görüştü. Cumhurbaşkanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye göre, görüşmede, Suriye ve Irak’taki son gelişmelerin yanı sıra ikili ilişkiler ele alındı. İki liderin, IŞİD başta olmak üzere terörle mücadele ve bu konuda işbirliğinin büyük önem taşıdığını vurguladıkları belirtildi.
Erdoğan’ın bu çerçevede 2 Ekim 2014 tarihinde TBMM’de tezkerenin kabul edimesinin IŞİD ve diğer terör örgütleriyle mücadele açısından büyük önem taşıdığına dikkati çektiği görüşme sırasında, Suriye’de uçuşa yasak bölge ve yerlerinden edilen insanlar için bir güvenli bölge oluşturulmasının önem taşıdığını da vurguladığı belirtildi. Görüşmede, Irak’taki yeni hükümetin kapsayıcı bir yaklaşımla ülkedeki tüm kesimleri kucaklamasının, halihazırdaki ordunun profesyonel bir yapıya kavuşturulmasının önemli olduğuna da değinildi.

Tampon bölge desteği
Görüşmeden sonra Fransa’dan yapılan açıklama ise Fransa Cumhurbaşkanı’nın, görüşmede, Türkiye’nin güvenli bölge tezine açık destek verdiği, Türkiye ve Suriye arasında güvenli bölge yaratmak amacıyla bir tampon bölge kurulması fikrini desteklediği belirtildi. Fransa Cumhurbaşkanlığı ofisinden yapılan açıklamada, şunlar kaydedildi: “Cumhurbaşkanı Hollande Suriye’nin kuzeyindeki katliamlara engel olmak gerektiği konusunda ısrarcı oldu ve Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından önerilen tampon bölge oluşturma fikrine destek verdi.”

Ilımlı gruplara destek
Açıklamada, aynı zamanda iki ülkenin Esad’a ve IŞİD’e karşı mücadelede eden ılımlı muhalif gruplara daha fazla destek verilmesi gerektiği konusunda hem fikir olduğu belirtildi.

Valiliklerin talebi

Kobani nedeniyle yaşanan olaylarda askerin, valiliklerin talebiyle sokağa çıkma yasağı ilan edilen bölgelerde faaliyet gösterdiği ifade edildi. Jandarma birliklerinin sınıra kaydırılması nedeniyle valiliklerin talebinden sonra kara birliklerinin bölgeye sevk edildiği ifade edildi.

ABD’den ‘tampon’ için çelişkili mesajlar

Tampon bölgeyle ilgili ikinci ılımlı mesaj İngiltere Dışişleri Bakanı Philip Hammond’dan geldi. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ile basın toplantısı düzenleyen Hammond “Şu an bunu inceleme aşamasındayız. Tampon bölgenin ne anlama geldiğini, böyle bir konseptin nasıl çalışacağını diğer müttefiklerimiz ve ortaklarımızla araştırmamız lazım. Ancak ben kesinlikle bu aşamada üstünü çizmiyorum” diye konuştu. Aynı toplantıda Kerry de “Tampon bölge uzun zamandır dile getirilen bir fikir; incelemeye değer, oldukça yakından bakmaya değer” dedi. Kerry, milyonlarca mültecinin komşu ülkelere geçmesinin “inanılmaz bir yük” olduğunu ifade ederek “Hepimiz (tampon bölge seçeneğini) yakından incelemeye sıcak bakıyoruz” dedi. Kerry Türkiye’den “önümüzdeki saatler ve günlerde” IŞİD’e karşı oynayacağı rol konusunda karar vermesini beklediğini de söyledi. ABD Başkanı Barack Obama’nın IŞİD koalisyonunun başına getirdiği emekli General John Allen’ın bugün Türkiye’ye gelmesi beklenirken Washington Post gazetesi Kerry’nin tampon bölgeyle ilgili açıklamalarını Türkiye’ye doğru bir adım olarak değerlendirdi.

Beyaz Saray yalanladı
Ancak iki bakanın basın toplantısından çok kısa süre sonra Pentagon ve Beyaz Saray’dan Kerry’ye yalanlama geldi. Pentagon Sözcüsü John Kirby, Türkiye’nin önerdiği tampon bölgenin, ABD önderliğindeki koalisyonun üzerinde çalıştığı askeri seçenekleri arasında olmadığını söyledi. Kirby, bu konunun Ankara ile yapılan görüşmelerde gündeme geldiğini doğrulayarak “Bu yeni bir konu değil. Şu an masada değerlendirdiğimiz askeri seçenekler arasında yok. Ama devam eden bir tartışma konusu” dedi. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Jen Psaki de günlük basın brifinginde “Şu anda tampon bölge oluşturmayı düşünmüyoruz ancak bu çeşitli opsiyonlarla ilgili diyaloğa devam etmediğimiz anlamına gelmiyor” açıklamasını yaptı.
Beyaz Saray ise daha net konuştu. Beyaz Saray sözcüsü Earnest tampon bölge ile ilgili “Şu anda değerlendirilen bir şey değil” dedi. Başbakan Davutoğlu’nun CNN röportajında IŞİD karşıtı koalisyona katılmak için sunduğu şartlar, operasyonun Esad’a karşı olacak şekilde genişletilmesi, tampon ve uçuşa yasak bölge oluşturulmasıydı.

Pınar Ersoy / WASHINGTON