10 bin oyla baraj altı kaldılar

Bulgaristan’da ikinci Türk partisi DOST Birliği’nin parlamentoya girmesi, Türkiye’deki sandıklarda çıkarılan zorluklar ve Bulgaristan’daki baskılar nedeniyle engellendi.

Yüzde 4 barajını aşmak için 128 bin oya ihtiyacı olan DOST Birliği 100 bin civarında oyu Bulgaristan’dan aldı. Ancak Türkiye’de sandığa giden her 3 soydaştan biri ancak oy kullanabilince 17 bin oy bu partiye çıktı. DOST Birliği 10 bin civarında oy alamadığı için baraj altında kaldı.

GERB birinci parti

Bulgaristan’da önceki gün yapılan erken parlamento seçimlerinde kesin olmayan sonuçlara göre 5 siyasi güç, yüzde 4 barajını aşarak 240 sandalyeli parlamentoya girdi. Katılım oranının yüzde 51 olarak gerçekleştiği seçimin resmi olmayan sonuçlarına göre, eski Başbakan Boyko Borisov’un liderliğindeki GERB Partisi oyların yüzde 32.64’ünü aldı.

Eski Komünist Partinin devamı olan Sosyalist Parti (BSP) yüzde 27.12 ile ikinci büyük parti olurken ırkçı ve aşırı milliyetçi partileri bir çatı altında toplayan Birleşik Vatanseverler ise yüzde 9.06 oy oranıyla üçüncü sırada yer aldı. Üyelerinin çoğunluğunu Türklerin oluşturduğu Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) de yüzde 9.04 oyla parlamentodaki yerini korudu. Petrol ve ilaç sektöründe faaliyet gösteren iş adamı Veselin Mareşki’nin Volya (İrade) Partisi de yüzde 4.16 oy alarak parlamentoda temsil hakkı elde etti. Kesin olmayan sonuçlara göre, ülkenin 240 üyeli parlamentosunda GERB 96, BSP 79, Birleşik Vatanseverler 27, HÖH 26 ve Volya 12 sandalyeye sahip olacak.

22 bin oy yetmedi

DOST Birliği parlamento dışında kaldı. Dost Birliği, Bulgaristan sınrıları içinde kullanılan oyların yüzde 2.89’unu aldı. Yaklaşık 3 milyon oy kullanılan seçimlerde DOST birliği Bulgaristan’dan 100 bin civarında oy aldı. Barajı aşmak için 128 bin oya ihtiyacı olan DOST, Türkiye’deki sandıklarda yapılan oyun sayesinde parlamento dışında bırakıldı. Merkez Seçim Komisyonu, DOST’un yurt dışından 17 bin 126 oy aldığını açıkladı. HÖH’e ise 11 bin 683 oy geldi.

Özellikle İspanya ve İngiltere’de ‘AB ülkesi oldukları için’ Türkiye’den daha fazla sandık açıldı. İspanya’da 37 sandık açılırken, İngiltere’de yaşayan yaklaşık 69 bin Bulgar vatandaşı için ise tam 57 sandık kuruldu.

Bu iki ülke ve diğer AB ülkelerindeki Bulgarlar rahat oy kullanırken, Türkiye’deki 35 sandıkta soydaşlara işkence yaşatıldı. Merkez Seçim Komisyonu’nun yurt dışında oy kullanımıyla ilgili getirdiği, kimseden yardım almadan Bulgarca olarak beyanname doldurulması zorunluluğu yüzünden sadece 32 bin kişi oy kullanabildi.

Dost Birliği Koalisyonu İstanbul Seçim Koordinatörü Nazife Ahmedova, saatlerce sıra bekleyen çok sayıda vatandaşın oy kullanmadan geri döndüğüne dikkat çekti. Öte yandan, Türkiye’de bin 500 geçersiz oy kullanıldığı da ortaya çıktı.

Yaşananlar 1989 yılını hatırlattı

DOST Partisi lideri Lütvi Mestan seçim sonuçlarına ilişkin Milliyet’e yaptığı değerlendirmede son bir hafta içinde yaşadıklarının kendisine 1989 yılını hatırlattığını söyledi. Sınırda soydaşlara yapılanların ırkçılık ve aşırı milliyetçilik olamayacağını belirten Mestan, “Bu tamamen bir faşizm” diye konuştu. Polisin de göz yumduğu engellemeler yüzünden 6 bin soydaşın Bulgaristan’a gelmekten vazgeçtiğine dikkat çeken Mestan, Türkiye’deki sandıklarda yapılan kısıtlamalar yüzünden en az 20 bin oy kaybına uğradıklarını belirtti.

‘Kazanacağım’

Bulgaristan hükümetine gerekeni yapmadığı için dava açacağını belirten DOST lideri, “Bu davayı bu sistem altında kazanmam tabii ki mümkün değil. Çünkü olayları yapan devlet. Ve arkasında HÖH var” dedi. Ayrıca Türkçe seçim propagandası yapamadığı için de dava açacağını belirten Mestan, “Kimse hangi ırktan doğacağına karar veremiyor. Bulgaristan kanunları bana ana dilimde kampanya yapmamı yasaklıyor. Bu davayı kazanacağım ve aldığım tazminatı Türkçe öğretmenleri derneğine hediye edeceğim” dedi.

Dost partisi hakkında seçim öncesi çıkartılan ‘ayrılıkçı’ sözlerine de tepki gösteren Mestan, “Bize kimse ayrılıkçı diyemez. DOST’un parti tüzüğünde iki ilke var. İlki Bulgaristan’ın bütünlüğü bizim için kutsaldır. İkincisi de Bizim kimliğimiz kutsaldır” ifadelerini kullandı.

Bu seçimlerde sadece partilerle değil devletle de yarıştığını belirten Mestan, “Eğer barajı aşıp parlamentoya girseydik HÖH partisini bir ayda bitirecektim. Bunu çok iyi biliyorlardı” diye konuştu.

ŞİMDİ NE OLACAK?

Koalisyon seçenekleri az

Yarın açıklanacak resmi seçim sonuçlarının ardından hükümet kurma görüşmeleri başlayacak. Seçim yasasına göre, cumhurbaşkanı ilk önce en çok oy alan partiye yani GERB’e hükümet kurma görevini verecek. Bu girişim başarısız olursa hükümeti kurma görevi sosyalistlere verilecek.

Onun da başarılı olması halinde cumhurbaşkanı kendi tercihine göre üçüncü bir partiyi veya bir koalisyonu hükümeti kurmakla görevlendirecek. Kurulacak hükümetin yeni parlamentodan güvenoyu alabilmesi için 240 milletvekilinin en az 121’inin desteğini alması gerekiyor.

Bu da en az üç partili koalisyon anlamına geliyor. Ancak GERB lideri Boyko Borisov, seçim öncesinde ve sonrasında HÖH ve aşırı milliyetçilerle koalisyon kurmayacağını ilan etti. Yani büyük koalisyon haricinde bir seçeneği bulunmuyor. Sosyalistlerin de önünde sadece HÖH ve Volya partisi ile koalisyon kurabilme ihtimali var.

Bir otobüs Yunanistan’a gitti

Türkiye’deki sandık sayısının 35’te sınırlanması üzerine Bulgaristan’a otobüslerle gelerek oy kullanmak isteyen soydaşlar burada da baskıya uğrayınca çareyi diğer komşu Yunanistan’a gitmekte buldu. Bursa’dan kalkan ve sınırda uzun süre beklemek zorunda bırakılan otobüs Bulgaristan’a giremeyip önce geri dönmeyi düşündü. Ancak çok geç kalanacağı için rotasını Bulgaristan seçimleri için 20 sandığın açıldığı Yunanistan’a çevirdi. Yaklaşık 45 soydaş burada oy kullandıktan sonra Türkiye’de döndü.