Gündem 250 kilo daha var!

250 kilo daha var!

14.11.2015 - 02:30 | Son Güncellenme: 14.11.2015 - 02:30

Gökhan Karakaş

Sarıçiçek köyüne 2 Eylül gecesi düşen gökcisminin, NASA tarafından 2007’den beri izlediği ortaya çıktı. Gramı 60 dolara kadar çıkan meteorun sadece beşte birinin şu ana kadar bulunduğu, 250 kilo yani 1.5 milyon dolarlık taşın etrafa yayıldığı söyleniyor

Uzaydan atmosfere giren bir meteor parçası 2 Eylül gecesi 23.05’te Bingöl’ün tek geçim kaynağı hayvancılık olan Sarıçiçek köyüne düştü. Köylüler büyük bir gürültü ve arkasında ışık hüzmesiyle düşen meteoru, bir çatışmanın işareti olarak algılarken gece boyu sokağa çıkamadı. Sabahın ilk ışıklarıyla etrafa yayılan mat siyah taşları bulan köylülerin şaşkınlıkları gece çatışma olmadığını öğrenince daha arttı. Köylülerin taşlarla ilgili Bingöl Üniversitesi’ne bilgi vermesinin ardından tüm köyün kaderini değiştiren olağanüstü bir süreç başladı.

Haberin Devamı

8 yıldır takip ediyor

Gökcisminin düştüğünden haberdar olan İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Fizik Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Ozan Ünsalan 2014’te Finlandiya’da tanıştığı NASA-SETI’den astronom Dr. Peter Jenniskens’i arayarak meteorun Sarıçiçek köyüne düştüğünü anlattı. Doç. D. Ozan Ünsalan’ın isteği üzerine köyde bakkal işleten Nezir Ergün, 27 gramlık bir parçayı İstanbul Üniversitesi’ne gönderdi. Doç. Dr. Ünsalan ilk incelemeyi yaptıktan sonra parçayı NASA’ya gönderince astronom Dr. Peter Jenniskens, meteorun atmosfere girerken NASA’nın uyduları tarafından tespit edildiği ve dağıldığı alanın bilinmesinin çok sevindirici olduğunu söyleyerek Bingöl’e gelmek istedi. Bingöl Üniversitesi Fizik Bölümü Başkanı Prof. Dr. İskender Demirkol’la görüşen bilim insanları 28 Eylül’de kente geldi.

Haberin Devamı

TÜBİTAK ve NASA-SETI ve Türkiye’deki 7 üniversiteden gelen 33 bilim insanının kurduğu Sarıçiçek Meteoru Konsorsiyumu; Bingöl Emniyet Müdürlüğü, Bingöl Üniversitesi ve Muş Alparslan Üniversitesi’nin toplam 250 kamerasının olay saatindeki görüntüleri incelendi. Sarıçiçek köyüne giden bilim insanlarını karşılayan bakkal Nezir Ergün, gamma spektroskopik araştırma yapması için 130 gramlık bir parçayı NASA temsilcisi Dr. Peter Jenniskens’e hediye etti. Bilim insanları 40 km’lik bir alanda U harfi şeklinde saçılan meteorun parçalarını aradı ve 8 parça bularak kayıt altına aldı.

Howardite minerali

Çakıl taşlarını ve kaya parçalarını bulan vatandaşlar halen çevrede dolaşan Rus, ABD, Alman araştırmacılara satmaya çalışıyor. Gramı 40 - 60 dolar arasında satılan meteor parçaları köye şimdiye kadar yaklaşık 1 milyon TL gelir getirmiş.

Sarıçiçek köyünün dünyaya tanıtan ve NASA’nın gelmesini sağlayan bilim insanı Doç. Dr. Ozan Ünsalan gökcismiyle ilgili şu bilgileri verdi; “2007’de NASA yaklaşık 500 milyon dolar bütçe ile 4VESTA ve komşusu 1CERES asteroitlerini izlemeye başladı. Gönderdikleri Şafak isimli uzay aracının görevi bu iki asteroitin yüzeyi ve yapısı hakkında uzaktan analiz yapmak ve bilgi toplamaktı. Uzay aracı NASA’ya resim gönderdi. Yapılan analizlerde Howardite minerali tespit edilmişti. Sarıçiçek meteoritleri üzerinde yaptığımız 20’nin üzerinde analiz sonucunda da gökcisminde Howardite minerali olduğu saptadık. Dolayısıyla Sarıçiçek meteoritlerinin aslında 4VESTA asteroitinin yüzeyinden koptukları ortaya çıktı.

Haberin Devamı

Bakkalın veresiye defteri temizlendi

Sarıçiçek köyü sakinleri 3 Eylül’den beri dağlık arazide meteor arıyor. Mardin, Diyarbakır ve Elazığ gibi çevre illerden gelen vatandaşlar da göktaşı parçası arıyor. İlk parçaları bulan Nezir Ergün de hatırı sayılır bir para kazanmış, “Bulduğum ilk taşları üniversitelere gönderdim. Haberin yayılmasıyla gelen Ruslar, 15 dolardan aldı.

ABD ve Alman araştırmacılar 60 dolara kadar çıkınca değerini anladık. İstanbul Üniversitesi’ne ve NASA’ya iki büyük paça bağışladım. Sattığımla da borçlarımı ödedim ve araba almayı planlıyorum.” Nezir Ergün’ün kardeşi Rıdvan Ergün ise, “Bakkalımın veresiye defteri temizlendi. Taşı bulup satan, getirip borcunu ödedi” diye konuştu.

188 parçası kayıt altında
Adını düştüğü köyden alan Sarıçiçek meteoru atmosfere 38.9 kilometre yükseklikten girdi. Saniyede 17,9 km yol alan (saatte 65 bin km) meteorun patlama şiddeti 0,13 kiloton olarak ölçülürken, Hiroşima’ya atılan atom bombasından 100 kat küçüktü. Meteoru Bingöl Üniversitesi, İstanbul Kültür Üniversitesi, Işık Üniversitesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi temsilcileri inceliyor. NASA’dan da toplam 7 araştırmacının katıldığı konsorsiyum da 33 bilim insanı yer alıyor. MFAG/113F035 proje numarasıyla TÜBİTAK’ta da incelenen parçalar için ileriye dönük çalışmalar yapılacak. Şimdiye kadar 188 parça kayıt altına alındı.

Meteor parçalarının bu alana yayıldığı belirtiliyor. Binlerce kişi zengin olma hayaliyle taş arıyor.

‘Beşte biri bulundu’

Bingöl Üniversitesi Fizik Bölümü Başkanı Prof. Dr. İskender Demirkol ise, “En büyüğü 1470 gram olan yüzlerce parça var. Ve bulduğumuz meteorun ancak beşte biri. 250 kg kadar daha alanda bulunuyor. Her gün üniversitemize çeşitli kaya parçalarını meteor diye getiriyorlar. İncelemelerimizde uranyum, magnezyum oksit, nikel, potasyum, toryum, lidyum ve alimünyum gibi 40’dan fazla element barındırıyor. Toplanmasında insan sağlığı açısından risk yok, radyoaktivite yaymıyor” diye konuştu.