50 yılda hayvanların yüzde 60’ı yok oldu

Dünya Doğayı Koruma Vakfı ve Londra Zooloji Derneği’nin ortaklaşa hazırladığı “Yaşayan Gezegen 2018 Raporu”na göre, 1970’lerden bu yana hava ve deniz kirliliği, küresel ısınma, plansız avlanma gibi nedenlerden dolayı Dünya’daki memeli hayvanlar, kuşlar, balıklar ve sürüngenlerin yüzde 60’ının nesli tükendi. “Vahşi yaşamın bu şekilde imha edilmesinin sivil yaşamı da tehdit ettiği” uyarısının da yer aldığı raporda, günümüzde canlı türlerinin yok olma hızının, doğadaki insan etkisinin olmadığı dönemlere kıyasla 1000 kat arttığı vurgulandı. WWF, ancak Paris İklim Değişikliği Anlaşması benzeri küresel doğal yaşamı koruma anlaşmasıyla bu trendin kırılabileceğine işaret etti. Raporda, “Dünya genelindeki deniz kuşlarının yüzde 90’ının midesinde plastik var. Bu oran 1960’larda sadece yüzde 5’ti. Plastik kirliliği artık sadece okyanusların yüzeyi için bir tehdit değil. Derin okyanus canlıları da plastik kirliliğinden etkilenmeye başladılar” denildi.

Zehirlendiler

Küresel düzeyde tehlike altında olan türlerin 2008’de Türkiye’deki sayısının 131 iken, bu sayının 2018’de 400’e çıktığına dikkat çekilen raporda, “1957-1958 yıllarında Suriye’den Türkiye’ye gelen çöl çekirgesi akınını durdurmak için Güneydoğu Anadolu’nun büyük bir kısmı uçaklarla ilaçlandı. İlaçlamayla tarım ürünleri kurtarıldı. Ancak bölgede yaşayan ceylan, tilki, sırtlan, toy, mezgeldek gibi pek çok tür zehirlenerek öldü. Bundan kelaynaklar da nasibini aldı ve bütün koruma çabalarına rağmen Birecik’teki popülasyon 1970’li yılların başında yüzde 90 azaldı” denildi. Rapora göre, aşırı tüketim, istilacı türler, plastik kirliliği, avcılık, balıkçılık, tarımsal kirlilik, barajlar, yangınlar ve madencilik biyolojik çeşitlilikteki azalmayı tetiklendi.

Pelikan fok hamsi

Türkiye ile ilgili raporda şu tespitlere yer verildi: “Türkiye coğrafyasının büyük bir bölümü, küresel düzeyde önemli 3 biyoçeşitlilik sıcak noktasının birleşim kümesi içinde. Kafkasya, Akdeniz ve İran-Anadolu. Bu coğrafyayı, 160’ın üzerinde memeli, 460’dan fazla kuş, üçte biri endemik 10 bini aşkın bitki, 364 kelebek, 141 sürüngen ve çift yaşamlı ve 405 balık türü ile paylaşıyoruz. Nadir deniz memelisi türlerinden Akdeniz Foku’nun Türkiye popülasyonu 100 civarında. Kıyılardaki aşırı yapılaşma, yasa dışı endüstriyel balıkçılık, gezi tekneleri foklara zarar veriyor. Kızılırmak Deltası’nda 70’li yıllarda 60-70 çift olan tepeli pelikan sayısı 6 çifte kadar düştü. 2012’de 81 bin 74 ton olan hamsi üretimi ise 2017 yılında 68 bin 211 tona geriledi.”