6 milyar euro’luk hantallık! AB’nin taahhüdü ‘sözde’ kaldı

27 ülkeden oluşan Avrupa Birliği; geçici koruma statüsü altında Türkiye’de bulunan Suriyeli sığınmacılar için taahhüt ettiği toplam 6 milyar euro’luk mali yardım sözünü henüz yerine getirmedi. AB, mali yardım programı çerçevesinde bugüne kadar 1 milyar 940 milyon euro ödemede bulunurken, bunun sadece 448 milyon euro’su mülteci yükününün külfetini çeken Türkiye’deki kuruluşlara yapıldı. Türkiye ise Suriyeli mülteciler için 30 milyar doların üzerinde harcama yaptı.

2015’ten itibaren Suriyeli düzensiz göçmenlerin Avrupa ülkelerine yönelmesi, AB içinde ciddi kaygıya neden oldu. 29 Kasım 2015’te düzenlenen Türkiye-AB Zirvesi’nde, Türkiye’de geçici koruma statüsünde bulunan Suriyeliler için 3 milyar euro mali yardım taahhüdünde bulunuldu.

Geçişler engellendi

Düzensiz göçten kaygı duyan AB, böylece Suriyeli mültecilerden kaynaklanan külfeti Türkiye ile paylaşacaktı. 18 Mart 2016’ta düzenlenen Türkiye-AB Zirvesinin bildirisinde AB, Türkiye’ye ilk dilimde 3 milyar euro mali yardım taahhüdünün hazlandırılması kararlaştırıldı. 2016 yılında Türkiye ile AB 18 Mart 2018 tarihli mutabakatın ardından düzensiz göçmenlerin Avrupa ülkelerine geçişi önemli ölçüde engellendi.

Bildiride, 2018 yılı içinde ise ikinci 3 milyar euro’luk mali yardımla ilgili fonun devreye sokulması hususu yer aldı. Böylece AB, Türkiye’deki Suriyeli mülteciler için toplamda 6 milyar euro yardım taahhünde bulunmuş oldu. AB’nin Türkiye’deki mülteciler için yardım programı çerçevesinde, 3 milyar euro’luk bir bir bütçe tahsis edildi. Bu bütçenin 1 milyar euro’luk kısmının AB bütçesinden, 2 milyar euro’luk kısmının ise üye ülkeler tarafından karşılanması öngörüldü. AB bu çerçevede, Suriyeli mülteciler için 72 projenin sözleşmesini imzaladı ve ilk dilimdeki 3 milyar euro’luk yardımın 2021 ortasına kadar ödemesinin sağlanmasını planladı. İkinci dilimdeki 3 milyar euro için ise AB içindeki değerlendirme süreci henüz sonuçlandırılmadı.

448 milyon euro

AB ilk dilimde yer alan 3 milyar euro’luk mali yardımın bugüne kadar 1 milyar 940 milyon euro’luk kısmının ödemesini yaptı. Ancak bu miktarın 1.5 milyar euro’luk büyük bölümü, Birleşmiş Milletler (BM) örgütleri ile yabancı sivil toplum kuruluşlarına yapıldı. Mülteci yükünü çeken Türkiye’ye yapılan mali yardım ise yaklaşık 448 milyon euro oldu.