"Erzurum, ticaret ve gümrük şehri olduğu unutulmamalıdır"

Erzurum Şehir ve Kültür Araştırmaları Derneği’nde bu hafta Erzurum’un kültürel ve ekonomik kaynakları ve fırsatları konuşuldu. Haftanın konuşmacısı Erzurum Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşleri Daire Başkanlığı’ndan bir süre önce milletvekilliği adaylığı için istifa eden Mehmet Emin Öz, oldu.
Mehmet Emin Öz, yaptığı konuşmada Erzurum’un ekonomik kalkınmasıyla ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Mehmet Emin Öz, Erzurum’un tarım ve hayvancılıktan önce bir ticaret ve gümrük şehri olduğunun altını çizdi. Öz’ün açıklamaları özetle şöyle: “Tarihi incelendiğinde Erzurum’un Osmanlı Devleti’nin üçüncü büyük gümrük gelirinin olduğu bir şehir olduğu ortaya çıkar. Bu, şu demektir: Erzurum ticaret şehri. Ticaret ve gümrüğün olduğu şehir kapalı ekonomiye değil bilakis bölgesindeki şehirler ve bilhassa komşu devletlerin şehirleri ile ciddi ticaret hacmi olduğu anlaşılır. Erzurum’un kalkınması Türkiye’nin dış politikasıyla yakından ilgilidir. Erzurum’un müreffeh dönemlerinde Tiflis, Tebriz, Urumiye, Revan, Azerbaycan gibi şehir ve bölgelerle çok ciddi alışveriş içerisinde olduğu görülür. Bu nedenle Erzurum Türkiye’nin doğu ülkelerine açılan pazarı, distribütörü, koordinasyon merkezi olmalıdır.
Yer altı kaynakları en zengin ülkelerden İran’da İngiltere, Almanya Rusya alışveriş yaparken biz İran adını anmaya korkuyoruz. Erzurum garnizon kent olmanın ve korkularla hakkına razı gösterilmenin diyetini ödüyor bugün. Rus korkusu, komünizm korkusu, İran korkusu, Ermeni korkusu, terör korkusu vs. Bu, bir yanılgıdır. Zihnimizdeki prangalardan kurtulmamız gerekir, korkulardan… Zihinsel dönüşüm ve yenilenmeye ihtiyacımız var. Dünya ülkeleri çıkarları olduğu yerde tüm varlıklarıyla ticaret yaparken bize kenarda durmamızı telkin ediyorlar. Hâlâ şehrimizde İran’ın dünyanın en büyük ikinci Türk nüfusuna sahip ülke olduğunu bilmeyenler var. Çevre ülkelerdeki soydaşlarımız bizden adım atmamızı bekliyor. Hepsinin umudu biz. Türkiye’nin bölgeye açılan kapısı her anlamda Erzurum olmalıdır. Erzurum’un ticaret hacminin büyümesinin yolu sadece iç pazardan belki daha önemli dış pazardır. Ortaasya, Rusya ve Kafkaslar Erzurum’un kültürel ve ekonomik her alanda sıkı ilişkiler içinde olması gereken bölgelerdir. Erzurum bölgenin balkonudur. Hinterlandı itibariyle Erzurum, tüm Türkiye ve Asya’ya hâkim çok önemli stratejik noktadadır.
Ticarette bir aşama kaydetmek istiyorsak insana yatırım yapılmalıdır. Yeni nesle çok acil Rusça ve hatta Çince öğretilmelidir. İşte şehrin yöneticileri ve bilhassa milletvekilleri şehirdeki ticaret erbaplarına, kültür adamlarına rehberlik, adeta yaşam koçluğu yapmak, onların işlerini kolaylaştırmak gibi misyon da yüklenmelidir. Erzurum ile Ankara’nın, Erzurum ile komşu devletlerin ve büyükşehir belediyesi ile alt belediyelerin arasına koordinasyon sağlamada önemli sorumluluğu olmalıdır.”