GASTRiK BYPASS
Şeker hastalığını tedavi etmesi ve yüksek kilo verdirme yönüyle gastrik bypass, diğer obezite cerrahisi uygulamalarına göre, bir adım önde
Genel cerrah, obezite ve metabolizma cerrahisi uzmanı Murat Üstün, gastrik bypass hakkında bilgi verdi: “Hastalıklara yol açan aşırı şişmanlık sorunu, çeşitli cerrahi metotlarla tedavi edilir. Bunlar temel olarak kısıtlayıcı ve emilim azaltıcı ameliyatlar olarak iki gruba ayrılır. Gastrik bypass, emilim azaltıcı grubun en iyi bilinen türü.
Nasıl etkili oluyor?
Gastrik bypass’ın iki etki mekanizması var. Öncelikle, midenin üst kısmında 50-60 ml.’lik, yani küçük bir fincan kadar mide cebi bırakılarak geri kalan kısım buradan ayrılır. Böylece mide hacmi ciddi şekilde azaltılır. İkinci basamakta da ince bağırsağın 150-200 cm. ilerisinden bir bölüm, bu yeni mide poşuyla birleştirilir. Böylece, gıdalardaki şeker ve yağın emilmesini sağlayan birtakım salgıların 12 parmak bağırsağında gıdalarla karışması engellenmiş olur. Yani emilim işleminin başlaması geciktirilir.
Bu iki mekanizmanın birlikte etki göstermesi, gastrik bypass’a mide bandı ve tüp mideye göre çok daha üstün kilo kaybettiren metabolik etki potansiyeli kazandırır. Üstelik olay, sadece emilim azalmasından da ibaret değil. Sindirilmemiş gıdaların ince bağırsağın ileri seviyelerine teması, birtakım hormonal mekanizmaları aktif hale getirir. Bu sayede insülin direnci azalır, karaciğerin şekeri kullanması kolaylaşır. Bu da, gastrik bypass’ın şeker hastalığı üzerindeki metabolik etkinliğini oluşturur.
Yeni bir yöntem değil
Gastrik bypass, bariatrik ameliyatların en eskilerinden biri. Ülser veya kanser nedeniyle midesinin bir kısmının alınması gereken hastalarda çok uzun yıllardır kullanılan bir teknik. Bu hastaların yedikleri miktara çok da bağlı olmaksızın kilo kaybettiğinin görülmesiyle ilk kez 1967’de obezite tedavisi amacıyla uygulandı. O günden beri de, gastrik bypass obezite cerrahisinin altın standart yöntemi olarak kabul gördü. Sadece ABD’de 2005 yılında 140 bin operasyon yapıldı.
Şeker hastalığını tedavi ediyor
Diyabet, dünyada ve ülkemizde giderek büyüyen bir sağlık sorunu. Her 10 yılda bir hasta sayısı bir kat artıyor ve tedavilere rağmen mümkün olmayan organ kayıpları görülüyor. Aynı zamanda şeker, kanserden sonra tedavisi en pahalı ikinci hastalık. Türkiye’de altı milyon şeker hastası var. Sorunun tetiklediği körlük, böbrek nakli ve diyaliz tedavilerine yılda devletin harcadığı para, 6-7 milyar dolar.
Bu gerçekler ışığında bakıldığında, cerrahi bir müdahalenin mutlaka tedavi seçenekleri arasına alınması gerekir. Bunu, Amerikan Diyabet Vakfı, birkaç yıl önce devrim niteliğinde bir kararla ‘bariatrik cerrahinin diyabette tüm diğer tedavilerden daha kesin çözüm sağlayabileceğini’ ilan etmesiyle biliyoruz.
Operasyonun komplikasyonları
Bütün büyük ameliyatlar, komplikasyon riski içerir. Sadece bu ameliyatlara özgü komplikasyonların başında anastomoz, yani mide-bağırsak ve bağırsak-bağırsakta kaçak riski gelir. Bu sorunun görülme sıklığı, yüzde 1-3 kadar. Onun dışında, şekerli gıda tüketilmesiyle baygınlık hissi, terleme ve tansiyon düşmesine yol açan ‘dumping sendromu’ bu ameliyatın en tipik yan etkisi.
Tabii, bir de gıda emilimi azaldığı için gerçekleşen vitamin-mineral eksikliklerini vurgulamak lazım. Gastrik bypass hastaları, ömür boyu düzenli takiplerini sürdürmek ve eksikliği ortaya çıkan bazı maddeleri ilave olarak almak zorunda. Bu maddelerin en önemlileri, demir ve kalsiyum. Yine B12 ve D vitamini eksiklikleri yerine konmazsa sorunlara yol açabilir.”
6-7
Türkiye’de devletin şeker hastalarının tedavisi için harcadığı miktar. (milyar)
BiTTi