Macron’la tekrar alevlendi... İttifak’ın geleceği yine tartışma konusu

Dünyanın çeşitli noktalarında gerçekleşen gelişmeler ve ABD Başkanı Donald Trump’ın daha önce yaptığı eleştirel açıklamalar sonrasında NATO’nun geleceği yeniden tartışmaya açıldı. Özellikle önceki gün Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Economist dergisine verdiği röportajda “NATO’nun beyin ölümü gerçekleşti” şeklindeki ifadesi sonrası, İttifak’ın durumu ve geleceği bir kez daha gündemde.

Macron, ABD’nin NATO’ya danışmadan Suriye’den askerlerini çekmesini eleştirmiş, “ABD ile NATO müttefikleri arasında stratejik karar alma süreçlerinde hiçbir şekilde koordinasyon yok” demişti. Macron ayrıca Türkiye’nin de Suriye’de NATO’dan bağımsız olarak giriştiği operasyonu tenkit etmişti. Macron, NATO Antlaşması’nın bir üyeye yapılan saldırıyı tüm üyelere yapılmış sayan ve kolektif savunma öngören 5’inci maddesine inancının sürüp sürmediği sorusuna ise, “Bilmiyorum” yanıtını verdi. Macron “Stratejik ve siyasi olarak bir sorunumuz olduğunu kabullenmemiz lazım” derken Avrupa ülkelerinin NATO’yu savunmak için artık ABD’ye güvenemeyeceğini belirtti.

‘Sert yargılar gereksiz’

Bu açıklamalara cevap Almanya Şansölyesi Angela Merkel ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’ten geldi. NATO’da sorunlar olduğunu kabul eden Merkel, buna karşın “bu tür sert yargıların gerekli olmadığını” söyledi ve “Transatlantik ortaklık bizim izin vazgeçilmez” ifadelerini kullandı. Stoltenberg ise “Bizi Kuzey Amerika’da uzaklaştıracak her teşebbüs, İttifak’ı, transatlantik bağı, zayıflatma riskini taşımakla kalmıyor, Avrupa’yı bölme riskini de taşıyor” şeklinde konuştu. Rusya’dan ise Macron’un açıklamalarına destek geldi ve Rus Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zakharova, “NATO’nun mevcut durumunun doğru tanımlaması” ifadelerini kullandı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da, NATO üyelerinin terörist örgüt liderleriyle yaptıkları görüşmeleri eleştirmiş ve “Bunlar biz ciddi manada üzmüştür. Çünkü uluslararası teröre karşı mücadele vereceksek, o zaman uluslararası terörle mücadelede NATO üyelerinin böyle bir görüşmeyi yapması affedilebilir değildir” demişti.

Pompeo: Görevimiz var

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo da dün yaptığı konuşmada birlik çağrısı yaptı. Pompeo, Almanya’da Berlin Duvarı’nın yıkılışının 30’uncu yıldönümünde yaptığı konuşmada, NATO’nun etkisiz bir birlik haline dönüşmesi riskine karşılık, gelişmesi ve değişmesi gerektiği uyarısını yaptı. Pompeo Batılı ülkelerin modern tehditlere karşı beraber çalışması gerektiğini vurgu yaptı, ancak Trump’ın NATO politikasını da savundu. Pompeo, “Eğer ülkeler, NATO’ya gerekli kaynakları sağlamadan güvenlikten faydalanabileceklerini düşünürlerse, sözlerini yerine getirmezler, bu da NATO’nun etkisiz ve hükümsüzleşmesi riskini oluşturur” dedi. Bu bağlamda, Almanya Savunma Bakanı Annegret Kramp-Karrenbauer, ülkesinin savunma payını 2031’e kadar yüzde 2’lik hedefe ulaştırma sözü verirken, Pompeo bundan memnuniyetini dile getirdi.

Pompeo, Batı’nın “komünizmin yıkılması sonrası her yerde özgür toplumlar çıkacağı” fikrini bırakması gerektiğini belirtirken, Rusya ve Çin’i örnek olarak gösterdi ve “Özgür olmayan ülkelerle bir değer yarışındayız” dedi. ABD Dışişleri Bakanı, zorlukla kazanılanları korumak için bir görevleri olduğunu ve bunun için beraber çalışmaları gerektiğini ifade etti.

Pompeo, ayrıca çalışmaları devam eden ve Rusya’dan Almanya’ya uzanan ‘Nord Stream’ petrol hattının, Avrupa’daki enerji talebinin tamamen Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in eline geçmesi anlamına geldiğini belirtirken; Almanya’da 5G ağ çalışmaları yapmak isteyen Çinli şirketlere karşı dikkatli olunması gerektiğini söyledi.