Yunanistan borçlarını ödeyebilmek için acı reçeteyi devreye soktu. Temel gıda maddelerinde katma değer vergisi (KDV) oranı yüzde 13’ten yüzde 23’e yükseltildi. Artan hayat pahalılığından bunalan Yunanlılar, alışverişlerini daha ucuz olan Türkiye’den yapmak için harekete geçti.
Yunanistan Kamu Gelirleri Genel Sekreterliği’nce belirlenen yeni KDV oranlarına göre, taze et, dondurulmuş et, tavuk, balık, çay, kahve, meyve suyu, yumurta, şeker, kakao, pirinç, un, süt ürünleri, dondurma, yumurta ve tuvalet kağıdı gibi temel ihtiyaç olan birçok üründe KDV yüzde 23’e çıkarıldı. Yapılan yeni düzenlemeye göre işlenmiş ve ambalajlı gıda ürünlerinde de KDV yüzde 23 oldu.
En temel ihtiyaç maddelerinde yüksek KDV oranlarına bağlı olarak yapılan zam nedeniyle geçim sıkıntısına düşen Yunanlılar alışverişlerini Türkiye’den yapacak. Yunanistan vatandaşları temel gıda ve ihtiyaç maddelerini daha ucuza almak için karayoluyla Edirne’ye, feribot ve teknelerle de Ayvalık, Bodrum, Çeşme’ye gelmeye hazırlanıyor.
3’te 1 kur avantajı
Alışverişini Türkiye’den yapan Yunanlılar, aynı zamanda euro ile TL arasındaki kur farkından da yararlanma imkanı buluyor. Yunanlılar böylelikle, Yunanistan’da ödeyecekleri alışveriş bedelinin üçte biri maliyetine aynı ürünleri Türkiye’den satın alabiliyor.
2008’de başlayan küresel krizin etkilerini hafifletmek isteyen Yunan halkı, alışverişini Türkiye’den yapmaya başlamıştı. Otobüsle Edirne ve ilçelerine, teknelerle Ayvalık, Bodrum ve Çeşme’ye gelen Yunanistan vatandaşları, gündüz alışveriş yapıp akşam dönüyorlardı. Ancak krizin daha da derinleşmesi üzerine Yunanistan Hükümeti, Pazarkule Sınır Kapısı’ndan geçişleri 1 saatle sınırlayınca alışveriş turları sona ermişti. Alım gücünün daha da düşmesi üzerine komşu, sahil kentlerinden alışverişi de kesmişti.
‘Fiyat avantajı için alışverişe gelecekler’
Veysi Öncel /Çeşme Turistik Otelciler Birliği Başkanı
“Türkiye’de satılan giyim-kuşam, çeyizlik eşya, abiye gibi tekstil ve konfeksiyon ürünleri Yunanistan’a göre daha ucuz. Bu ürünleri almak için geleceklerdir. Çünkü artık insanlar internette araştırıyor ve ondan sonra alışveriş yapıyor. Gıda fiyatlarına bakarsanız, et, süt ve peynirde onların fiyatları daha avantajlı. KDV artışından sonra da bu avantaj devam edecek. Adalara giden Türk turistler açısından bakıldığında ise fiyatlar biraz artacak. Adalarda içki ve yemeğin ucuz olmasının yanında, renkli eğlence hayatı Türk turistleri çekiyordu. Ulaşım da kolaylaşınca, merak edenler gidiyor. Bütçesi uygun olanlar yine gitmeye devam edecek. Ancak ucuz diye gidenler KDV artışından sonra bir kere daha düşünecek.”
İğneden ipliğe zam
Yunanistan’da yapılan KDV artışıyla uçak, gemi, otobüs, taksi, restoran, bar ve kantinlerde satılan ürünler yüzde 9 zamlandı.
Hayvan yemi, gübre ve tohum KDV’si yüzde 9 artırıldı. Özel dersane ücretlerinde de yüzde 23 KDV uygulanmaya başladı.
Turistik adalardaki otel ve kamp yerlerinde konaklama ücretlerinde KDV artırıldı.
Ürün satan işletmeler ve serbest meslek sahipleri de yüzde 23 oranında KDV kapsamına alındı. İlaç, tiyatro biletleri ve kitap fiyatlarında KDV oranı ise yüzde 6’ya indirildi.
Bu arada, KDV oranlarının artırılmasını öngören yeni uygulama ilk gün çarşı ve pazarlarda karışıklığa yol açarken, esnafın farklı KDV oranları olan ürünlerde fiyat belirlemede zorlandığı belirtildi.
‘Her türlü ihtiyaçlarını Ayvalık’tan alıyorlar’
Ahmet Jale/Jale Tur Genel Müdürü
“Yunanlılar çok uzun bir süre alışveriş için Ayvalık pazarını kullandılar. Ev tekstilinden kişisel giyim eşyasına, mobilyadan tuvalet taşına, deri ceketten kişisel bakım ürünlerine kadar her türlü ihtiyaçlarını Ayvalık’tan satın aldılar. Ancak ağır kriz ortamında paraları tüketince alışveriş düştü.
Tekrar artar mı, bu tamamen Yunanistan’dakilerin cebine para girmesine bağlı. KDV oranlarının artmasıyla fiyatlar da artacak. Bu durum, Yunan mutfağını tatmak için adalara gitmek isteyen Türk turistleri de etkileyecek.
Bayramda Ayvalık’tan Midilli’ye geçenler oldukça kalabalıktı. Midilli’ye sefer yapan 3 firmayız. Üç firma da arife günü ile bayramın birinci ve ikinci günleri ek sefer koydu.
Midilli’ye bu sürede 4 bin kişi gidip, döndü. Ama bu rakam geçen yıla göre yarı yarıya düşük. Çünkü geçen yıl bayram 10 gündü, bu yıl 4 gün olunca yolcu sayısı azaldı.”
‘Gurbetçi yoğunluğunun bitmesini bekliyorlar’
Emin İnağ /Edirne Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı
“Komşumuz Yunanistan’da Edirne’ye yakın yerlerden otobüslerle alışverişe geliyorlardı. Ancak krizin ağırlaşmasıyla ayakları kesilmişti. Alışveriş turları artınca Pazarkule Sınır Kapısı’ndan geçişleri 1 saatle sınırladılar. Alışverişi böyle bitirdiler. Şimdi KDV oranları artırılınca alışveriş turları yeniden başlar diye merakla bekliyoruz. Alışverişin canlı olduğu zamanlar taksit yapmaya bile başlamıştık. Sebze, meyve, balık, giysi, onlarda pahalı olan deterjan, elektrikli ev aletleri, ev eşyaları, hatta PVC pencere bile alıyorlardı. Bugünlerde gurbetçi vatandaşlar yüzünden sınır kapısı çok yoğun. Gurbetçi geçişi bitince gelecekler.”
