Sahibinden satılık ‘kazançlı’ çiftlik!

Büyükşehirlerden sıkılan beyaz yakalıların son yıllarda en çok ilgilendikleri iş çiftlik kurmak oluyor. Aralarında çiftlik serüveninde başarı basamaklarını çıkanlar olsa da, çoğunun yeni ‘hobi’si bir darboğaza giriyor. Bu nedenle satılık emlak ilanlarında son aylarda yükselen bir çiftlik trendi var!

Besi hayvanı, süt, tavuk, yumurta gibi pek çok nedenle kurulan bu ‘yeni nesil’ çiftlikler, satılık ilanlarında oldukça sık karşınıza çıkıyor. Tek bir online sitede onlarca satılık çiftlik ilanı ile karşılaşabilirsiniz. Aradığınız her numaradan benzer cevaplar geliyor. ‘Bir hevesle’ başlanan çiftlik rüyası, ‘tarım/çiftçi’ geleneğine alışamama ve ‘para kazanamama’ nedeniyle kararıyor.

Çiftliklerin ve tarım arazilerin bir kısmı ise dededen babadan çiftçi olanlar tarafından ‘yalnızlık’ nedeniyle satışa çıkarılmış.

Peki bu çiftlik rüyası nasıl başlıyor, nasıl devam ediyor? Hem başarılı olup çiftliklerini büyütüp satışa çıkaranlar, hem de başarısız olanlarla konuştuk.

Gezen tavuk ünlü oldu

Çiftlik fiyatları yerine, arazi büyüklüğüne ve içeriğine göre değişiyor. Bir kısmı hayvanlarıyla birlikte satmayı teklif ederken, bir kısmı ise hayvanları elinden çıkardıktan sonra satış ilanı vermiş. Fiyatlar genel itibariyle 500 bin lira ile 3.5 milyon lira aralığında değişiyor.

Sıfırdan kurulup ilk sahibi tarafından satılan çiftlik sayısı oldukça az. Pek çok küçükbaş/büyükbaş ve tavuk çiftliği satılık ilanlarında yer alıyor. Ulaştığımız çiftlik sahiplerine göre; çoğu ilk 5 yıl içinde kurup yürütemeyince devretme yolunu seçmiş. Yeni tarihli ilanlar içinde en çok ‘gezen tavuk’ çiftlikleri öne çıkıyor. Son iki yılın meşhur ‘organik’ üretim ve tüketim atağının önemli bir halkası olan gezen tavuk çiftliklerinin çoğu ‘yeni nesil’ çiftçiler tarafından kurulmuş.

Bölge halkı özeniyor

Hobi olarak, büyükşehirleri terk edip çiftlik kuranların yanı sıra, hayvancılık ve tarıma uygun alanlarda bölge esnafı ve memurunun da ilgisi giderek artıyor. Kırklareli’nde satılık ilanı olan çiftliklerin bir kısmının, daha önce bölgede esnaflık yapanlara ait olduğu görülüyor.

Bolu Göynük muhtarlarından biri de ‘herkes yapıyor ben de yaparım’ diye başladığı ve son teknoloji ile donattığı çiftliğini satışa çıkarmış. Emlakçı Kemal Güler, “Asıl işi marangoz olan muhtarımız bu işten para kazananları görünce, günlük yem miktarını dahi hesaplayan bir çiftlik kurmuş. Ancak tek başına olunca, satmak istiyor” bilgisini verdi.

Trakya ilk sırada

Satışa çıkarılan çiftliklerin daha çok İstanbul’a yakın güzergahlar olarak Trakya bölgesinde hayat bulduğu görülüyor. Kırklareli, Balıkesir, Tekirdağ, Sakarya öne çıkarken; Bursa, Manisa, Afyon, Konya, Samsun’daki ilanların fazlalığı da görülüyor.

Yatırımların bir diğer önemli merkezi ise açık ara İzmir olarak göze çarpıyor. Şehre çiftlik kuranlar; hem bölgede yaşayan ve yeni nesil çiftçilik yapmak isteyenler, hem de İstanbul’un ‘yoğunluğundan bunalıp İzmir’e göç edenlerden’ oluyor.

‘Güçlü sermaye’

Hülya Baylık ve eşi ise İzmir’in dışında bir çiftliği devralmış. Bölgeye önemli oranda yumurta ve süt sağlayan çiftlik, tam kapasitesiyle çalışsa da çiftin şehir değişikliği nedeniyle satışa çıkarılmış. Baylık, “Eğitim durumu nedeniyle satmak durumundayız. Bu şekilde işletmenin yolunu bulamadık. İşte başarılı olunabildiğini gördük ancak çok masraflı. İyi bir sermayesi olanların girmesinde fayda var. Sonrasında işler rayına oturacaktır” diye konuştu.

İstiridye mantarı çiftliğini satıyor

İstiridye mantarı üretim çiftliği kuran Murat Demirörs, büyütmek için yeterli sermayesi olmadığı nedeniyle çiftliğini satışa çıkardığını belirtirken, istiridye mantarı bilinci ve kullanımının artmasıyla bu üretimin büyük potansiyeli olduğunu söyledi. Demirörs, mantar çiftliğini ve satışa çıkarma hikayesini şöyle anlattı:

“2.5 yıl önce kurdum. Sermayem 2 çadır için yeterli oldu. Profesyonel olunca, çadırları da artırma gereği oluştu. Ancak bunu karşılayacak sermaye ve insan gücü yeterliliğim yoktu. Bu nedenle ilan vererek satışa çıkardım, ilgilenenler oluyor.”

Yine el değiştiriyor

Kırklareli merkeze yakın bir çiftliği daha önce yaptıkları ortaklıkla satın alan bir aile de aradan geçen birkaç yılın ardından çiftliğini satıyor. Emlakçı Ali Ongun, “Aile ortak olarak hayvancılık işine girmek istiyor ama bekledikleri gibi olmuyor. Hayvanları elden çıkarmışlar. Şimdi araziyi de satmak istiyorlar. Burası daha önce de çiftlikmiş. Yeniden el değiştirmiş olacak” dedi.

Gübre, mazot, yem...

İlanlar içinde elbette işini çeşitli sebeplerle sürdürememiş ve satmak isteyen babadan, dededen çiftçiler de var. Hepsinin satış nedeni aynı olmasa da, genellikle ‘maliyetlere direnemedikleri’ için çiftliği kapatma ya da devretme kararı aldıklarını belirtiyorlar.

Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Başkanı Hüseyin Demirtaş, çiftlik sahibi olmanın ve küçük aile işletmelerinin giderek daha büyük maliyetlere karşı durmak zorunda kaldığını belirtirken, bu nedenle sadece çiftliğini değil tarlalarını satanların sayısında da artış olduğunu söyledi. Demirtaş, “Mazot, gübre, yem üçlüsü bile çok büyük bir maliyet. Acil olarak ele alınması gereken konular. Aksi halde çiftçi kalmayacak. Zaten köyde yaşamak istemeyen genç nüfus nedeniyle giderek yaşlanan bir çalışan var. Sosyal tarafı da ele alınarak, üretimde kökten çözüm gerekiyor” dedi.