Anayasa teklifinde ‘OHAL’ rötuşu

T BMM Anayasa Komisyonu, önceki günkü 14 saatlik rekor mesaisinin ardından dün saat 14.00’de toplanarak teklife ilişkin çalışmalarını Cumhurbaşkanı ve TBMM’nin karşılıklı fesih yetkisini düzenleyen 12. maddeden başlayarak sürdürdü. Ak Parti’nin son dakika önergesiyle “karşılıklı fesih” maddesine rötuş yapıldı. Yapılan değişiklik ile seçimlerinin birlikte yenilenmesine karar verilen Meclis ve Cumhurbaşkanı’nın görev ve yetkilerinin yeni Meclis ve Cumhurbaşkanı’nın göreve başlamasına kadar devam edeceği hükme bağlandı. Teklifin ilk halinde seçimlerinin yenilenmesine karar verilen Meclis ve Cumhurbaşkanı’nın görevinin, seçim gününe kadar süreceği düzenleniyordu. Yapılan değişiklikle seçim günü ile Cumhurbaşkanı ve Meclis’in göreve başlamalarına kadarki sürede eski Meclis ile Cumhurbaşkanı’nın görev ve yetkileri açısından boşluk yaşanmaması sağlanmış oldu. Bu değişiklikle benimsenen madde uyarınca, TBMM, üye tamsayısının beşte üç çoğunluğu (360) ile seçimlerin yenilenmesine karar verilebilecek. Bu durumda TBMM genel seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılacak. Cumhurbaşkanının seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde de TBMM genel seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılacak.
‘Erken seçim’ esnetmesi
Cumhurbaşkanının 2. döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde Cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilecek. Yani 2. döneminde seçim kararı alınan Cumhurbaşkanı 3. dönem için yeniden aday olabilecek. Seçimlerinin birlikte yenilenmesine karar verilen Meclisin ve Cumhurbaşkanının yetki ve görevleri, yeni Meclisin ve Cumhurbaşkanının göreve başlamasına kadar devam edecek. Bu şekilde seçilen Meclis ve Cumhurbaşkanının görev süreleri de 5 yıl olacak.
14. ve 15. madde çıkarıldı
Teklifin “Olağanüstü hal yönetimi” başlıklı 13. maddesinde de Ak Parti’den “rötuş” önergesi geldi. Yapılan değişiklikle “seferberlik” OHAL ilanı gerekçeleri arasına alınırken, teklifin ilk haline göre Cumhurbaşkanı’nın OHAL dönemindeki kararname yetkisinin kapsamı genişletildi. Teklifin daha önce kabul edilen Cumhurbaşkanı’nın yetkilerini düzenleyen maddesinde, Cumhurbaşkanı’nın temel hak ve hürriyetler ve siyasi hak ve ödevlerle ilgili kararname çıkaramayacağı hükme bağlanmaştı.

OHAL maddesine eklenen ifadeyle, OHAL dönemlerinde Cumhurbaşkanı’nın bu sınırlamaya tabi olmaksızın kararname çıkarabilmesi sağlandı.Maddenin OHAL döneminde çıkarılan kararnamelerin 1 ay içerisinde TBMM’de görüşülüp, karara bağlanması aksi halde kararnamenin yürürlükten kalkacağını düzenleyen fıkrasında yapılan değişiklik ile de, OHAL kararnamelerinin Meclis’te görüşülmesi için öngörülen 1 aylık süre 3 aya yükseltildi. Komisyonda daha sonra teklifin 14. ve 15. maddeleri de çıkarıldı. Böylece 21 maddelik teklif, 18 maddeye düştü.
16. madde kabul edildi
Dün ayrıca Anayasa teklifinin 16’ıncı maddesi de kabul edildi. Buna göre disiplin mahkemeleri dışında askeri mahkemeler kurulamayacak. Ancak savaş halinde asker kişilerin görevleri ile ilgili işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevi askeri mahkemeler kurulabilecek.

‘Ülkenizi daha çok sevin’

Görüşmelerde CHP’li Aytuğ Atıcı, Ak Parti ve MHP’lilere “Türkiye ikiye bölündü, bir kısmı Erdoğan’ı seviyor bir kısmı nefret ediyor. Bunu yapmamalıyız. MHP’liler genel başkanlarını seviyorlar, sevin itirazım yok. Allah rızası için ülkenizi daha çok sevin” diye seslendi. CHP’li Akın Üstündağ, teklifin yasalaşması halinde “kralın” bir çok şeyle ilgili kararname çıkarabileceğini ileri sürerek, “(Trump’ı görevden alabiliyor muyuz?) diye sorabilir. ‘Kralım bunu yapamıyoruz, anayasa değişikliğine koymayı unutmuşuz’ karşılığını alabilir” dedi.

MHP’li Oktay Öztürk, Üstündağ’ın partisine ve Bahçeli’ye yönelik göndermelerine, “Haddinizi bilin anayasa üzerine konuşun” tepkisini gösterdi.