Avrupa’nın ‘varoluş’ zirvesinde çatlak ses

Slovakya’nın başkenti Bratislava’da gayriresmi zirve için biraraya gelen Avrupa Birliği (AB) liderleri, ‘varoluşsal krize giren’ Birlik’in sorunlarıyla mücadele etmek için ‘Bratislava Deklarasyonu ve Yol Haritası’nı açıkladı. Üye ülkelerin ortak kararıyla oluşturulduğu açıklanan deklarasyon bazı üye ülkelerini memnun etmekten uzak kaldı. İtalya Başbakanı Matteo Renzi, Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ve Almanya Şansölyesi Angela Merkel’in düzenlediği ortak basın toplantısına katılmayı reddederek tepkisini ortaya koydu. İtalyan basını Renzi’nin tepkisini ‘bölünme’ olarak yorumlarken, Renzi, “Zirvenin ekonomi ve göçle ilgili sonuçlarından hoşnut değilim” şeklinde konuştu. Macaristan Başbakanı Victor Orban ise zirvenin başarısız olduğunu söyledi. Deklarasyondaki somut hedeflerden bazıları şunlar:
2015’te yaşanan kontrolsüz göç dalgasının bir daha asla tekrarlanmaması.
AB’nin dış sınırlardaki kontrolü tamamiyle tesis etmesi.
Terörle mücadele alnanın üye ülkeler arasındaki bilgi paylaşımının artırılması, güvenlik konusunda işbirliği.
Başarısızlık itirafı
Zirvede, daha önce Merkel’in liderliğinde İtalya, Yunanistan gibi ülkelerde biriken mültecilerin kota sistemiyle üyelere dağıtılması yönteminin bugüne kadar başarısız olduğunun kabul edildiği belirtiliyor. Yol haritasında, göç krizine çözüm konusunda Türkiye ile imzalanan mutabakatın önlemler arasında ilk sırada olduğu vurgulandı. Bulgaristan’a ise Türkiye sınırında alacağı önlemler konusunda yardım sözü verildi. AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker, Bulgaristan-Türkiye sınırına 200 sınır muhafızı gönderilmesi gerektiğini söyledi.
Göçmenler tehlikede
İngiltere merkezli Denizaşırı Gelişim Enstitüsü (ODI), yayımladığı raporda AB üyesi ülkelerin göçü azaltmak için uyguladığı sıkı kontrollerin göçmenlerin yaşamını tehlikeye attığını açıkladı. AB’nin Bratislava Zirvesi’nde sınır kontrolünü artırma kararının ardından göçmenlerin gizli rotalara yöneleceği ve daha riskli seyahatlere mecbur kalacağı ifade ediliyor. Rapor yazarı Marta Foresti, “Avrupa’ya varan sayısının azalırken, Avrupa’ya gizli rotalar aracılığıyla ulaşmaya çalışan kişilerin oranı azalmadı” dedi. İngiltere Savunma Bakanı Michael Fallon, İngiltere’nin AB üyesi olarak kaldığı sürece ‘AB ordusu’ kurulmasını veto edeceğini söyledi.
Brexit şubatta başlayacak
Zirvedeki en önemli konulardan birisi İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden (AB) ayrılma süreci oldu. AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, İngiltere Başbakanı Theresa May’in kendisine Brexit görüşmelerine şubatta başlayabileceklerini söylediğini aktardı. May’in sözleri, iki yıl sürmesi beklenen müzakere süreci konusunda şimdiye kadarki en net açıklama olarak değerlendiriliyor. Tusk, “May, 50. maddeyi bu yıl başlatmanın imkânsız olduğunu ancak gelecek yılın ocak ya da şubat ayında mümkün olduğunu söyledi” dedi. AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker, İngiltere’nin AB’den ayrılma kararının endişe ve dedikoduları beraberinde getirdiğine söyleyerek, Brexit görüşmelerinin bir an önce başlaması gerektiğini söylemişti.