Beklenen seçim bugün

Hollanda’da halk, bugün sandık başına gidiyor. Gerçekleştirilecek genel seçimin sonuçları ise, kıta çapında yükselişte olan aşırı sağ partilerin meclise yansımaları konusunda önemli bir veri olacak. Zira Hollanda da, yakın tarihlerde seçimlerin gerçekleşeceği Fransa ve Almanya gibi aşırı sağ partileri yükselişinden endişeli. Normal şartlarda dünya çapında çok yakından takip edilmeyen Hollanda’daki seçimler, aşırı sağcı Geert Wilders’in yükselişi ve Donald Trump’ın ABD Başkanı seçilmesinin, Avrupa’yı nasıl etkileyeceğini göstermesi bakımından hayli önem kazandı.
Hollanda’nın Türkiye ile yaşadığı krizde de, seçim ortamındaki aşırı sağ söylemin büyük rol oynadığı ifade ediliyor. İngiltere’nin Brexit kararıyla sallanan Avrupa Birliği’ni (AB), Wilders’ın başa geçme ihtimali çok endişelendiriyor. Wilders’ın olası zaferinin Brexit ve Trump ile oluşan duruma ayak uydurmaya çalışan AB’yi daha da etkileyebileceği, seçimlere gidecek Almanya ve Fransa’da da aşırı sağa büyük destek olabileceği belirtiliyor.

Başabaş mücadele
Ülkede mevcut hükümet, merkez sağdaki Özgürlük ve Demokrasi için Halkın Partisi (VVD) ve merkez sol İşçi Partisi’nden (PVDA) oluşuyor. Anketlerde Wilders’in aşırı sağcı, ırkçı, İslam ve göçmen karşıtı Özgürlük Partisi (PVV) ile Başbakan Mark Rutte’nin partisi VVD’nin başabaş mücadele içinde olduğu görülüyor.
Diğer partilerin PVV ile koalisyon yapmayacaklarını açıklamaları nedeniyle Wilders’in başbakanlık ihtimali oldukça düşük. Maurice de Hond kurumunun yaptığı son ankete göre, birinci sırada gelen Başbakan Rutte’nin VVD Partisi’nin 24-28 vekil çıkarması bekleniyor. Uzun süredir birinci sırada yer almasına rağmen son haftalarda ikinciliğe düşen aşırı sağcı Wilders’in liderliğindeki PVV’ninse 20-24 vekil çıkaracağı tahmin ediliyor. Bu da, kazanmasa dahi Wilders’ın Hollanda’nın gelecekteki siyasetinde oldukça söz sahibi olacağının göstergesi. Uzmanlar, Wilders’in etkisinin özellikle Türkiye ile yaşanan krizde Başbakan Rutte’nin tutumunda görüldüğünü belirtiyor.
Hollanda’nın 150 koltuklu parlamentosunda 2012’den bu yana 11 parti temsil ediliyor. 28 partinin yarıştığı seçimler sonrası bu sayı 13’e çıkabilir. Partilerin çoğunluğu elde etmesi için 76 koltuğa sahip olması gerekiyor. Rutte’nin yeniden İşçi Partisi ile koalisyon kurma arayışında olması bekleniyor. Ulusal oyların yüzde 0.67’sine sahip olmak, 150 üyeli parlamentoda bir koltuk anlamına geliyor. Bu nedenle, aralarında Hollandalı Türkler tarafından kurulan ve göçmenlerle aileleri için çalışan “Denk” ve yaşlı insanlara yönelik “50Plus” gibi partiler dikkat çekiyor. Sistem bu partilerin varolmasına imkan tanıyor.

Wilders kimdir?

Geert Wilders 1963’te Hollanda’daki Venlo kentinde doğdu. Siyasi kariyerine 1997’de VVD’den milletvekili seçilerek başlayan sağcı lider, 2006’da Özgürlük Partisi’ni kurdu. Wilders’ın İslam karşıtı düşüncelerinin gelişmesinde ise gençliğinde 2 yıl süresince İsrail’de kalmasının, bu sürede “anti-demokratik” olarak tanımladığı Arap ülkelerine yaptığı gezilerin etkili olduğu yorumu yapılıyor. Wilders’ın tanınmasını hızlandıran olaylardan biri 2004 yılındaki bir cinayet oldu. Hollandalı film yapımcısı Theo van Gogh’un “İslam’da kadına kötü davranıldığı” tezini işlediği filmi nedeniyle bir radikal İslamcı tarafından öldürülmesi sonrası Wilders’a kalıcı koruma verildi. 53 yaşındaki lider, Müslüman göçünü durdurmak, camileri kapatmak ve Adolf Hitler’in Kavgam kitabı ile karşılaştırarak Kuran-i Kerim’i yasaklamak istiyor.

İki lider son kozlarını oynadı

Önceki gece Başbakan Mark Rutte ile Özgürlük Partisi lideri Geert Wilders, canlı yayında kozlarını paylaştı. Wilders, hükümetin Türk bakanlara yönelik tutumunu desteklediğini belirtip, bunun yeterli olmadığını, daha sert önlemler gerektiğini savundu. Hatta Türkiye’nin Lahey Büyükelçisi Sadık Arslan’ın sınırdışı edilmesi gerektiğini söyledi...
Başbakan Rutte, Türkiye ile yapılan mültecileri geri kabul anlaşmasının olumlu sonuçlarını dile getirirken, Wilders, sınırların mültecilere tamamen kapatılması gerektiğini savundu. Wilders, Hollanda’nın AB’den ayrılması görüşünü yineledi.
Rutte ise, Wilders ile koalisyon hükümeti kurmayacağının da altını çizerek, “Kuran’ı yasaklamak, camileri kapatmak isteyen bir parti ile çalışmayacağım” diye konuştu. Öte yandan, Wilders’in, televizyon tartışmasına gelirken lacivert ceketin içine siyah bir çelik yelek giydiği ortaya çıktı. Maurice de Hond araştırma şirketi tarafından Pazar günü yapılan bir kamuoyu yoklamasında, Hollandalıların yüzde 86’sının Rutte’nin Türkiye ile yaşanan krizi iyi yönettiğini düşündüğünü ortaya koydu.