Beşiktaş - Bursaspor maçının ardından yazar görüşleri
Spor yazarı Serhat Ulueren Spor Toto Süper Lig'in şampiyonu hakkında tahminde bulundu.
1
Şampiyon belli - Serhat Ulueren (Vatan)
HAKEM Barış Şimşek bazen Olcay’dan da, Quaresma’dan da, Sosa’dan da daha büyük işler yaptı Beşiktaş adına… Aslında Barış Şimşek devreye girmeseydi de Beşiktaş dün gece kazanırdı ama bu kadar kolay olmazdı. Şimdi F.Bahçeliler isyan edecek; “Hakemler, Federasyon ve kamuoyu Beşiktaş’ı şampiyon yapmak için yemin etmiş” diye... En çok G.Saray şampiyonluğu görmüş başkanında, teknik direktörden başka herşeye benzeyen Pereira ve ruhunu kaybetmiş futbolcularında kusur arasın sarı-lacivetliler... SEZON başından beri hakemler sayesinde en çok puan kazanan takım kuşkusuz F.Bahçe... Zart zurt çalınan penaltılar, olmadık yere rakiplere çıkan kırmızı kartlar sayesinde F.Bahçe bugünlere geldi. Futbol olarak Beşiktaş hep F.Bahçe’nin önündeydi. 3 büyükler arasında en az hakem yardımıyla kazanan da Beşiktaş... MERDİVEN HİÇ GÖRMEDİM! ASLINDA Barış Şimşek’e de kızamıyorum. Dün geceki korkunç ortamda adaletli maç yönetebilecek kapasitede ve tecrübede olsa inanın Şampiyonlar Ligi’nde de maç yönetiyor olurdu Barış Şimşek... Bu nedenle Sosa’nın kendini atmasına hemen penaltı çaldı, üstelik temas dahi yoktu pozisyonda. Bir ara sırtına beyaz forma giyecek mi diye düşünmedim değil. PUAN farkı 6 oldu. Çarşamba F.Bahçe, G.Saray’ı yenemezse Beşiktaş ligi 8-10 puan farkla şampiyon bitirir. Evet harika bir stat, zemin olağanüstü, tribünler muazzam ama Beşiktaş hala heyecanlı ve korkak... Seyirci sayısı 38428 ama eminim ki 45 binden az değildi. 1 tane merdiven boşluğu bile göremedim. Kusur aramak istersek çok buluruz, yeni mekanın elbette eksikleri olacak. FUTBOLA gelirsek... Kalede Tolga güven vermedi. Bir bakıyorsunuz harika maç çıkartıyor sonra bir bakıyorsun kalene gelen gol oluyor. Az daha Deniz Yılmaz’ın uzaklardan vurduğu topu da kalenin içine tokatlıyordu. Serdar, Beck’ten daha iyi oynuyor. Ama Olcay, Oğuzhan ve Sosa gerçek performanslarından uzaktı. Gomez penaltıyı kaçırmasına rağmen 2 güzel gol attı. Quaresma çok iyi oynadı ama kırmızı kartla bir çuval inciri berbat etti. Yıldız bir oyuncunun böyle final yapmaması lazım. BU sezon ligi Beşiktaş çok rahat şampiyon bitirecek diye düşünüyorum. Zaten başından beri fazlasıyla hak ediyorlar. Allah Vodafone Arena’ya gelecek rakiplere ve hakemlere sabversin. İşleri çok zor.
2
Kavgalı düğün - Attila Gökçe (Milliyet)
Satılan bilet 42 bin... Maçı izleyen seyirci sayısı 32 bin 460... Bu tutarsızlığın bir çok açıklaması olabilir. Trafik düzenlemesi örneğin... Stat çevresini trafiğe kaparsanız, oraya gitmeye niyet eden insanların bir bölümünü elimine edersiniz. Yürüyen var, yürüyemeyen var. Yine de “şikayeten” yazmıyorum. Böyle aksaklıklar her eve taşınmada yaşanabilir. Her şey bir yana, çevresi pırlanta ile ışıldayan tek taş zümrüt bir yüzük gibiydi Vodafone Arena... 19.00’da başlayan geri sayımda saatler 19.03’ü gösterdiğinde ilk statta (İnönü’de) 69 yıl önce ilk golü atan Süleyman Seba geliyor ekranlara.. Alkıştan ve coşkudan yıkılıyor stat. Ortak ses, tek nefes: “Hepimiz Seba’nın askerleriyiz!.” Ve saygı duruşu... Çıt çıkmıyor! Özlenen, muhteşem bir sükut ve saygı hali. Pascal Nouma üçlü çektiriyor Alen’den önce. Haber geliyor: dışarıdaki kalabalığı dağıtmak için biber gazı sıkılmış. O izdiham halinde olur böyle şeyler. Olmamalı ama, oluyor beyler! İnternet hattı sağlıksız, tam oturmamış... Elektrik gidip geliyor, voltaj gidip geliyor. Basın tribününde tv monitörleri filan da yok henüz. Ama boş verin, herkes mutlu... Herkes coşkulu!. Hayal ötesi bir Beşiktaş bayramı bu... Öylesine ışıldıyor ki ortalık, yaşasın Beşiktaş aydınlanma çağına giriyor! Laf aramızda sloganlar ve ıslık sesleriyle de galiba desibel rekorları kırılıyor. Futbola bakarsak... Şampiyonlar Ligi’nde final maçı seyrettik adeta... Beşiktaş her şeyi ile özel bu gecede güzel mi güzel oynadı! Quaresma’nın, Gomez’in Atiba, Olcay ve ille de Sosa’nın gayretleri, Oğuzhan’ın cambaz paslaşmaları zevk ve keyif veriyordu. Sadece Beşiktaşlılara değil, futbolu seven herkese... Hakça konuşalım... Bursaspor da asla teslimiyetçi bir oyun oynamadan... Savunmasına çekilip saklanmadan, kaçmadan oyuna eşlik ediyordu. Bu maç maç değil, Ege kasabalarında coşkulu bir kır düğünü gibiydi... Mario Gomez’in attığı ilk gol... Oğuzhan, Sosa ve arkadaşlarının oyunu kurma, akılla topu ve Gomez’i buluşturma gösterisiydi. Çok geçmedi, Traore’nin golü geldi. Yine bir kontratak... Yine hücuma yoğunlaşmış takımın önlenemez savuma önlemsizliği! Her neyse... İkinci yarıda savunmacıların işbirliği ile coşku katlanıyor. Atiba’nın şutu Harun’dan dönüyor. Orada Delgado var. Beş dakika sonra bu defa Gomez’in yine Harun’dan dönen penaltı atışını ikinci hamleyle tamamlayıp skoru zenginleştirmesi... Beşiktaş çok koşuyor, çok çalışıyor, çok eğlenerek oynuyor. Düğün gecesi hüner göstererek herkesi eğlendirmeye çalışıyor. Ama en korkulan şey... Düğünde kavga çıkıyor... Önce Hamza Hoca’nın hırçınlığı... Vodafone’un tribünlerine gönderiliyor ülkenin en saygılı hocası... (Bu durum ona hiç yakışmıyor) Sonra Stoch katılıyor oyuna. Çocuk kiralık Bursa’da... Kendini gösterip eski takımına dönmek istiyor. Onu anlıyorum. Attığı gol, hem kendine, hem takımına yararlı... Maç da artık daha heyecanlı... O da ne? İnanılmaz itip kakmalar, fauller, fena hareketler... Hele ki provokasyonlar... Hosogai ile Quaresma’nın sürtüşmesi, kavgası... İşin içine rol de karışıyor... Yazık oluyor. Düğünün tadı kaçıyor. Quaresma’nın ikinci sarıdan atılması da yeni stadın ilkleri arasına yazılıyor. Peki, unutalım bunları... Dün gece o kadar aydınlık ki öfkenin ve nefretin karanlığına yer kalmıyor!
3
Altı hafta ciddi sınav - Ersun Yanal (Milliyet)
Yaklaşık 3 yıldır İnönü’ye uzak kalan Beşiktaş, Bursaspor maçıyla evine döndü. Vodafone Arena konumu itibariyle Avrupa’nın önde gelen stadyumlarından bir tanesi. Beşiktaş’ın uzun süren İnönü özlemine değdi doğrusu. Çok güzel ve özenle dizayn edilen bir stadyumları oldu. Siyah- beyazlılar bu atmosferde rakiplerini çok daha büyük baskı altına alacaktır. Ligde geçen hafta şampiyonluk yarışında büyük bir avantaj yakalamasına rağmen Kasımpaşa’ya yenilerek bunu kullanamayan siyah- beyazlılar için Fenerbahçe’nin Konyaspor’a kaybetmesinin ardından ikinci bir şans doğdu. Bursaspor maçında alınacak galibiyet şampiyonluk yarışında Beşiktaş’ı bir adım öne çıkaracaktı. Beşiktaş’ta sakatlığı geçen kaleci Tolga ve cezası biten Quaresma takıma dönmüş, alışagelmişin dışında ise Beck kenarda Serdar Kurtuluş bu sezon ilk kez bir lig maçında sahadaydı. Taraftarının büyük desteğini de arkasına alan Beşiktaş maça hızlı başladı. Diğer maçlarda olduğu gibi rakibine baskı kurdu. Merkezden hücum yapan siyah- beyazlılar, Vodafone Arena’nın açılışına yakışır çok güzel bir gol attı. Sosa, Oğuzhan Özyakup, Olcay Şahan’ın paslaşmalarında Gomez’in golü pas resitaliydi. Daha çok savunmada kalan Bursaspor ilk ciddi atağında Batalla, Necid, Faty, paslaşmasında, Traore ile beraberlik golünü buldu. Atiba daha çok ofansif yönlerini kullanan Sosa ve Oğuz’dan savunmada yeteri desteği göremedi ve yalnız kaldı. Bursaspor’un hücumda en büyük silahı Batalla ilk yarıda çok fazla topla buluşamadı. Bursaspor özellikle Behiç tarafından etkili oldu. Geçen sezon (40 maç) oynayan Serdar Kurtuluş bu sezon ilk kez lig maçında forma giydi. Sezon başından bu yana kanat beklerinden ofansif oyunda yeterli katkıyı alamayan siyah- beyazlılar Serdar Kurtuluş’dan da katkı görmedi, İsmail Köybaşı ise yapabileceği pozisyonlarda vardı ama son final paslarında geçen maçlardaki performansının üzerine çıkamadı. Merkez hücumlarda sürekli Bursaspor savunması tarafından faulle durdurulan Beşiktaş ikinci yarıda pozisyonları yine bu bölgeden buldu. Quaresma topla çok fazla oynadığında Beşiktaş’ın hücumlarını yavaşlattı. Delgado’nun takımını öne geçiren golünden sonra Beşiktaş rakip kalede büyük baskı kurdu. Penaltı kararı doğru olmasa da Beşiktaş yüksek hücum performansı ile rakibi karşısında çok fazla zorlanacak bir görüntü içinde değildi. Atiba her anlamda takımın defansif anlamda bağlarını kuruyor. Hücum oyuncularının arkasında savunmanın önünde emniyeti sağlayan Atiba çok önemli bir görev üstleniyor bunu da başarı ile yapıyor. Beşiktaş’ta Oğuzhan, Olcay, Sosa, Quaresma, Gomez’le hücum oyununa bir de Atiba eklenince seyir zevki yüksek ve keyifli bir oyun ortaya çıkıyor. Beşiktaş’ın savunma konsantrasyonu düştüğünde çok iyi atağa çıkan Bursaspor Stoch’la farkı bire indirdi. Orta sahada savunma gücünü artırmak isteyen Şenol Güneş, Olcay Şahan- Necip Uysal değişikliğine gitti. Savunma beklerinden istediği performansı alamayan Şenol hoca oyunun son bölümünde, İsmail Köybaşı - Tosiç, Serdar Kurtuluş- Beck değişikliğine gitmek zorunda kaldı. Beşiktaş genel anlamda Bursaspor karşısında iyi oynadı, iyi mücadele etti ama maçın son bölümünde stresli bir 15 dakika yaşadı. Ligde geriye kalan altı haftada Beşiktaş’ın stresle ciddi sınavı olacak. Oyunun uzatma dakikalarında yaşanan gerginlik, Beşiktaş’ın oyun içi tutumu, şampiyonluk yarışında en büyük tehlike gibi görünüyor.
4
Sahada olmayı çok isterdim - Metin Tekin (Sabah)
Ligde kalan son 6 maçta Beşiktaş’ın bir şekilde bu savunma zaaflarına çözüm bulması şart. Beşiktaş'ın eski bir efsanesi olarak müthiş bir atmosferde oynanan yeni stadın ilk maçında neler hissettiniz? Maçın yorumuna başlarken stada övgüler yağdırmadan olmaz. Gerçekten görkemli bir stadyum, muhteşem bir futbol atmosferi... Yalnız o kadar güzel bir zemin var ki her iki takım için de futbol oynama keyfi üst düzeydeydi dün akşam. Benim hissettiklerime gelince de yıllar sonra ilk defa tekrar futbolcu olmak istedim... Maçın genelinde Beşiktaş'ın oyununu nasıl değerlendiriyorsunuz? İlk 60-65 dakikalık bölüm Beşiktaş'ın istediği gibi oynandı. Kartal'ın oyun kurgusundaki iki etkili isim Oğuzhan ve özellikle Sosa'nın performansı bu işin anahtarıydı. Finalleri ise Gomez yaptı. Fakat oyun 3-1'e geldikten sonra tribünün ve o temponun havasına girmeyi anlayabiliyorum ama özellikle böyle maçlarda skoru koruma altına alıp oyunu tutmanız gerekir. Beşiktaş'ın bu bölümde yaptığı veya yapamadığı şey buydu... Hatalarla gelen ikinci gol Beşiktaş'ı mecburen savunan bir takım kimliğine bürünürdü. Son 10 dakika Şenol Güneş'in iki bekini birden değiştirmesini nasıl yorumluyorsunuz? Maça başlarken yine değişken bir savunma vardı. Sağ bekte Serdar, solda İsmail, stoper olarak ise Delgado tercih edildi. Benim hep söylediğim bir şey vardır savunma kurgusuyla özellikle oyunun son bölümlerinde oynanmaz. Ne var ki maç boyu Serdar ve İsmail çok aksadı. Şenol hoca bu değişliklerde mecbur kaldı ve işin doğrusu da buydu. Beşiktaş bu galibiyetle şampiyonluk yarışında avantajlı duruma geçti diyebilir miyiz? Fenerbahçe'nin Konya'dan puansız döndüğü haftada 3-2'lik sonuç Beşiktaş için önemlidir. Bu kritik haftada bir maç fazlasıyla farkı 6 puana çıkarmak hem Beşiktaş'ı rahatlattı hem de önümüzdeki haftalardaki oyunda sakin kalabilmek açısından önemli bir güven oluşturdu. Ama kalan son 6 maçta Beşiktaş'ın bir şekilde bu savunma zaaflarına çözüm bulması şart.
5
Bu daha başlangıç - Güntekin Onay (Vatan)
BEŞİKTAŞ’IN eve dönüş maçında harika bir stadyumda muhteşem bir atmosfer vardı. Siyah-beyazlılar, Bursaspor karşısında baskılı,coşkulu biraz da telaşlı başladı. Konuk ekip ise bu sezon hiç olmadığı kadar defansif bir oyun sergiledi. Öyle ki ilk yarıda Bursaspor’un korneri yok; kaleyi bulan sadece 1 şutu var. AÇILIŞ maçında tarihe geçen gol “futbol sanatının” bir şaheseri niteliğindeydi. 7 kısa ve tek pas ile orta alanı çabuk geçen Beşiktaş, Gomez’in Harun’u çalımlayarak ağları bulması ile öne geçti. İlk yarıda skor olmasa bile oyun, duran top becerisi dışında Beşiktaş’ın istediği gibiydi. Futbol böyledir, bazen rakip 1 kez gelir ve golü bulur. Bursa’nın attığı gol de hazırlanış bakımından güzeldi. İKİNCİ yarıya son derece kararlı başlayan Beşiktaş, Bursaspor’u adeta kendi yarı sahasına hapsetti. Önce Alexis ardından Gomez’in golleri ile 3-1’i bulan Beşiktaş, büyük bir iştah ile baskısını devam ettirdi. Arka arkaya ataklar ile yeşil-beyazlıları bunaltan Beşiktaş, bir türlü 4’üncü golü bulamazken kaleci Harun dışında sahada o dakikaya kadar futbol adına pek bir şey ortaya koyamayan Bursaspor, bu baskıdan çıktığı ilk hücumda Stoch ile 3-2’yi buldu. PANİK YAKIŞMADI BECK, ofansif olarak beklentilerin uzağında kalabilir lakin defansif anlamda pozisyon bilgisi ve enerjisi çok yüksek bir oyuncu. Şenol Güneş’in Serdar Kurtuluş tercihi çok da anlaşılabilir değil. FARKI 1’e indirdikten sonra moral bulan ve cesaretlenen Bursaspor kabuğundan çıktı ve Beşiktaş’ın üzerine gelmeye başladı. Beşiktaş’ta İsmail ve Serdar hariç herkes iyi bir futbol oynadı. Özellikle de Atiba, Sosa ve Oğuzhan iyi bir maç çıkarttılar. Quaresma ise fazla şova kaçtı. Son 15 dakika yorulan Gomez yerine Cenk ile hücum enerjisi arttırabilirdi. ANCAK Şenol Hoca Necip Uysal, Tosiç ve Beck tercihleri yaparak skoru koruma duygusu ile hareket etti. 65 dakika müthiş bir baskı ile oynayan Beşiktaş son 25 dakika özellikle de 3-2’den sonra panik yaşadı. BEŞİKTAŞ bu muhteşem stadyumda yıllar boyunca büyük zaferler ve başarılar elde edecek. Bu daha başlangıç. Emeği geçen herkese başta Fikret Orman olmak üzere tebrikler ve teşekkürler.
6
Birbirlerine çok yakıştılar - Ömer Güvenç (Vatan)
1066 gün sonra evine dönen, yuvasına yerleşen Beşiktaş, taraftarının da inanılmaz coşkusu ve desteği ile zor da olsa 3 puanı aldı ve zirve yarışındaki iddiasını daha da güçlendirdi. Beşiktaş yeni evindeki ilk golünü Gomez’in ayağından kazandı. Gomez’in golü anons edilirken 40 bin taraftarın Gomez diye değil de Süleyman Seba diye bağırmaları gerçekten çok ince bir düşünceydi. Çünkü İnönü Stadı’nda da ilk golü Süleyman Seba atmıştı. BEŞİKTAŞ’IN gol atar atmaz hemen yeme alışkanlığı devam etti. 3-1 olduktan sonra Beşiktaş daha çok topa hakim olan, daha çok gol arayan takımdı. 4. golü bulamamaları hem şanssızlık hem de beceriksizlikti. Beşiktaş iyi oynarken kalesinde golü gördü. İşte o dakikadan itibaren Beşiktaş taraftarı maçın bitiş düdüğüne kadar yürekleri ağzında ‘yine mi aynı plağı dinleyeceğiz’ endişesi ile hop oturup hop kalktılar. NECİP’İN ALINMASI DOĞRU HEM Şenol Güneş hem kulübedeki oyuncular hem de tribünde ve TV başındaki Beşiktaşlıların endişeleri neredeyse tavan yaptı. Şenol Güneş’in Olcay’ı çıkarıp Necip’i oyuna alması yerinde bir karardı. Ama bu kararı daha önce verip uygulamalı yapması gerekiyordu. Sağdan ve soldan gelen Bursaspor atakları Şenol Güneş’in iki bekini birden değiştirmesine neden oldu. Şenol hoca burada haklıydı. Çünkü hem İsmail hem de Serdar arkalarına çok adam kaçırdı. BURSASPOR’U kaybetmesine rağmen cesur, yürekli futbollarından dolayı kutluyorum. Ne 40 bini aşkın Beşiktaş taraftarından ürktüler ne de iyi futbolculardan kurulu Beşiktaş’tan. Kaleci Tolga’nın iki golde de yapacağı çok şey yoktu. Ama dünkü maç gösterdi ki Beşiktaş kazansa bile taraftarlarının yüreğini ağzına getirdi. DÜN takımlarını inanılmaz destekleyen Beşiktaş taraftarı ile Beşiktaş Futbol Takımı’nın görüntüsü kendi evlerinde bir başka güzel oluyor. Quaresma’nın sinirlerine hakim olamayarak yine oyun dışı kalması Beşiktaş adına kayıp. Ama birileri de çıkıp Quaresma’ya ‘senin bu takıma çok ihtiyacın var, bu nasıl profesyonellik ne yapıyorsun’ demesi gerekli.
7
Bu yarış derbide kopabilir - Rıdvan Dilmen (Sabah)
Öncelikle stat hayırlı olsun, hem Beşiktaş hem de Türk futbolu için... Oyunun 60-65 dakikası iyi top oynayan Beşiktaş'ta skorun ve şampiyonluk baskısının etkisini gördük. Bu haftaya kadar bakalım, ben şu maça kadar iki bekini de çıkarıp değiştiren takım hatırlamıyorum. Beşiktaş'ın hücum oyuncularının kalitesi Fenerbahçe'den daha iyi, Fenerbahçe ise savunma oyuncuları bakımından Beşiktaş'tan daha iyi. Ne var ki Sosa son bölümde kilidi çözecek pası Oğuzhan'a vermedi. Hem de gördüğü halde vermedi. Kalitesi 60 dakika yüksek, kalan 34 dakika heyecanlı olsa da kalitesi düşen bir maç izledik. Beşiktaş'ın ideal savunmasında Marcelo'nun yanında Alexis olur. İsmail'i biraz sürantrene gördüm, yorgun gibiydi. Eğer Hami Mandıralı falan değilsen 30 metreden vuran oyuncuya ben gol atsa bile, "Sevinç için bana gelme" derim. Çünkü bundan sonra 30 tane daha vurursun, takımı yakarsın. İsmail'in şutu da öyleydi. İsmail'i bence 10 dakika daha erken bile alabilirdi hoca. Derbinin skorunu yarın öğrenmiş olacağız. Fenerbahçe, şampiyon olmak istiyorsa yüzde 100 kazanmalı. Başka şansı yok. Beşiktaş yüzde 80'leri görür bu maç başka skorlarla biterse... Fenerbahçe, Beşiktaş ile arasındaki maçı kazanmış olmasına rağmen 3 puan geride kalmış durumda. Puan farkı yarın 6'da kalırsa Fenerbahçeli oyuncular da havluyu atarlar. Şampiyonluk yarışından kopma psikolojisi tamamen yerleşir. Bu Beşiktaş'ın puan kaybı yapmayacağı anlamına gelmez ama esas Fenerbahçe kaybetmeye başlar. Yarış kopar. Kazanırsan Sivasspor, Akhisar deplasmanları var diye hesaplara girersin, motive olursun. BEŞİKTAŞ SAKİN KALABİLMELİ Son olarak tartışmalı kararlara da değinelim... İlk izlediğimde hakemin penaltıda hata yaptığını düşündüm ama tekrarı izleyince fikrim değişti. Bunun dışında Barış Şimşek'in iki hatası vardı. Batalla ve Quaresma'ya ikinci sarı kartları eksikti. Son andaki Quaresma ve Hosogai kartları ise doğru. İlk anda vurdu zannettim Quaresma'yı, 3 hafta gidecek gibiydi ama tekrarda gördüm ki Japon oyuncu biraz süslemiş. Burada Quaresma gibi tecrübeli, önemli oyuncuların pozisyonları okuyabilmesi lazım. Eksik kaldı Sivasspor maçında. Hem Quaresma'nın hem de Beşiktaş'ın daha sakin kalması, kalabilmesi gerekiyor.
8
Futbol spor mu, savaş mı? - Fikret Bila (Milliyet)
Beşiktaş, İnönü Stadyumu’nun yerine inşa edilen Vodafone ‘Arena’ ile yuvasına kavuştu... Stadyumlarını “arena”ya dönüştüren futbol kulüplerine Beşiktaş da katıldı. Diğerleri de sırada... Beşiktaş Başkanı Fikret Orman’ın açılış konuşmasını dinlerken, kullandığı kavramlar aklıma “Futbol spor mu, savaş mı?” sorusunu bir kez daha getirdi. Orman, Beşiktaş’ın yeni stadı inşa edilirken tarihi doku dikkate alınarak, dış görüntünün Roma’daki Kolezyum’a benzetildiğini vurguladı. Kolezyum görüntüsünde inşa edilen stadyum, sahasına da “arena” denmesiyle uyumlu... Bu ikisi, spordan çok, ölmek-öldürmek, temsili savaş, harp oyunu faaliyetlerine daha yakın kavramlar ve semboller. Roma’daki Kolezyum’a bakalım... Milattan sonra 82 yılında tamamlanmış bu yapı, imparatorun kendini ve halkı eğlendirmek için gladyatörleri dövüştürdüğü, galip gelenin mağlup olanı imparatorun başparmağını aşağı çevirmesiyle öldürdüğü bir arena. Tarihte yaşanmış savaşların yeniden canlandırıldığı, idamların infaz edildiği, bazen insanların aslanların önüne atıldığı arena. Tribünlerde de halkın gladyatörlerin vahşi dövüşünü ve öldürülmelerini, insanların parçalanmalarını kendilerinden geçerek büyük bir “heyecan” içindeki izledikleri, kitle halinde tempo tuttukları, ölümlerden sonra da rahatlamış biçimde evlerinin yolunu tuttukları gösteri alanı... Günümüzde, dünyada en fazla taraftarı olan futbola baktığımızda durum pek de farklı görünmüyor. Sadece stadyumların kolezyumlar biçiminde inşa edilmesi, sahaların “arena” olarak anılması değil, daha birçok yakınlık var. Hazırlık aşamasından başlayalım... Kullanılan kavramlar yine savaş kavramları: Hücum yolları, savunma hatları, kanatlar, cephe konuşlanması gibi taktik dizilişler... Tribünlerin ruhu ve dili de öyle... “Ölmeye geldik veya karşı kavramıyla “öldürmeye geldik”... Atılan her golde, düşmana sıkılmış “kurşun” muamelesiyle, kendinden geçme... Veya tersine, takımın hocasını veya oyuncularını veya karşı takımın taraftarlarını kovalama, yaralama bereleme ve hatta öldürme... Maalesef gerçek böyle, futbol giderek spor olmaktan çıkıp savaşa dönüşüyor... Yaşamdaki düşman Yüz binlercesi fanatik olmak üzere milyonlarca taraftarın takımıyla hop kalkıp hop oturması... Afyon gibi bir bağımlılık... Tribünlerde gözü dönmüş taraftarlara bakınca bilim insanlarının gözüyle manzara şu: Rakip takım fanatik taraftarın yaşamda “düşman” bellediği her şeyi simgeliyor. Her fanatik, rakip takıma bakarken günlük yaşamında neye taktıysa onu görüyor. Aile içindeki sorundan işyerindeki huzursuzluğa, olumlu yanıt alamadığı kız arkadaştan ağzının ortasına bir tane çakıp isyan edemediği amirine, tahsilat peşindeki alacaklıya, sevmediği siyasi partiye kadar “gıcık” olduğu ne varsa onun yerine rakip takımı koyuyor... İçindeki dövme, parçalama, yok etme, öldürme duyguları dışa fışkırmış şekilde izliyor maçı ve galip gelince bütün intikamını almış, rahatlamış şekilde evin yolunu tutuyor... Bu dertlerinden kurtulma, düşmanı yok etme halini yakaladığı tek “arena” futbol olunca, tuttuğu takımla özdeşleştiriyor kendisini. Takım aidiyeti, takım ruhu kişilik kazandırıyor yaşam mücadelesinde. O nedenle savaşa gider gibi gidiyor... Güvenlik güçlerinin taraftarın üzerinde yakaladığı malzeme de bunu gösteriyor zaten... Döner bıçağı, meyve bıçağı, sustalı, sopa, gaz bombası... Bunlar spor karşılaşması izlemeye değil, savaşmaya giderken götürülecek malzemeler.... İşin sosyolojik boyutu bir yarışma, bir spor mücadelesi, bir güzel futbol oyunu görmeye değil, bir savaşta düşmanı yok edip zafer kazanmaya gidişi gösteriyor... Erkek oyunu İşin sosyolojisi gibi psikolojisi de bunu gösteriyor. Futbolun esas itibarıyla bir “erkek oyunu” olması, sahalarda savaş görüntülerinin temel nedenlerinden biri... Erkekle kadın arasındaki biyolojik fark yansıyor futbola... Erkeğin biyolojik yapısından, genlerinden gelen saldırganlık, şiddet eğilimi, parçalamak, öldürmek, yok etmek hissi futbolda daha net bir biçimde dışa vuruyor. Kadının yaşatmaya, çoğaltmaya, bakıp korumaya, işbirliğine dayalı doğasına karşı erkeğin saldırma, işbirliği ve dayanışma yerine öldüresiye rekabet, şiddet ve imha etme duygularını tatmin ettiği “arena” futbol sahaları... Stadyumlardaki projektörlerin açığa çıkardığı erkeğin karanlık yüzü bu... Savaş havasından çıkmalı Futbol savaş havasından çıkmalı, çıkarılmalı... Stadyumlar, futbol sahaları “arena” değil amfitiyatro havasına bürünmeli... Futbol sadece skorla ölçülmemeli; taraftar sadece golden değil karşı takım oynasa bile güzel futbol izlediği için rahatlamalı... Beşiktaş Başkanı Fikret Orman’ın önerdiği gibi stadyumlar, sadece futbol savaşlarının yapıldığı alanlar olmaktan çıkmalı, düğün, dernek, konser, defile, sergi, sempozyum, panel gibi sosyal faaliyetlerin de alanı olmalı... Spor savaş değil, barış diliyle konuşmalı...
9
10
11
