Bir tek İstanbul’un engelini aşamıyor!

Bugün Dünya Engelliler Günü. İstatistiklere göre Türkiye’de 8 milyonu aşkın engelli var. Engellilerin en büyük sorunu ise şehirlerin onlar için erişilebilir olmaması. Ne kamu binaları ne kaldırımlar ne de ulaşım araçları engellilere uygun. Büyükşehirlerde karşı karşıya kalınan engeller, ekstrem sporlarda kırdığı rekorlarla tanınan Ufuk Koçak’ı bile yıldırıyor. Birlikte İstanbul turuna çıktığımız Koçak, ‘Dağa çıkmaktan bile zor’ diyerek onlarca merdiveni inip çıktıktan sonra Metrobüs’e binmekten vazgeçiyor.
Doğada zorlanmıyor
Marmara depreminde evinin enkazın altında kaldıktan sonra bacaklarını kaybeden 38 yaşındaki Ufuk Koçak, Türkiye’de pek çok doğa sporunu yapan tek engelli sporcu. Dünya engelli serbest dalış rekortmeni Ufuk Koçak, dağcılık, kaya tırmanışı, su kayağı, yelken ve rüzgâr sörfü gibi pek çok doğa sporunu yapabilirken şehirde karşısına çıkan engellerle daha çok zorlanıyor.
3 Aralık Dünya Engelliler Günü’nde İstanbul’un caddelerinde dolaşan Ufuk Koçak’a Milliyet ekibi olarak eşlik ederek karşılaştığı zorlukları görüntüledik.
3 gün enkazda kaldı
Koçak, 17 Ağustos 1999’daki depremde yıkılan evinin enkazında 3 gün kalmış. Aslında onu ilk gün fark etmişler ama enkazdan çıkarmak 2 gün sürmüş. Enkazda annesi, kuzeni, teyzesi ve birçok arkadaşını yitiren Koçak, 72 saatlik yaşam mücadelesinin ardından da gözlerini hastanede açmış. Gölcük Devlet Hastanesi, Gölcük Askeri Hastane ve GATA’da uzun bir tedavi süreci geçiren Koçak, enkazda hem çok sevdiği yakınlarını hem de 2 bacağını bırakmış. Ancak yaşama küsmemiş. Önüne çıkan engellerle mücadele ederek hayata tutunan Koçak’ı hayata bağlayan yine o korkunç sarsıntıdan önce olduğu gibi spor olmuş. ‘Engel tanımaz Ufuk’ olarak bilinen Koçak, bugün neredeyse tüm spor dallarına aktif olarak katılıyor.

‘Engelleniyoruz’

Özellikle büyükşehirlerde yaşamanın engelliler için çok zor olduğunu söyleyen Koçak, “Hep Türkiye’de 8.5 milyon engelli olduğu söylenir. Ben, ‘engelli’ terimini kabul etmiyorum. Çünkü biz ‘engelleniyoruz’. Engellenen bir birey olarak engelli yol, kaldırım, tuvalet, ulaşım aracı, mimari yapı, sosyal alanlar düzeltilmeli. Herkes beni ‘Engel tanımaz Ufuk’ olarak bilir. Ben şehirde engelleniyorum. Bizim yaşam hakkımıza saygı duyuyorlarsa yöneticilerin engelli kavramını yeniden düşünmeleri gerekir. Engelli olan otobüstür, binalardır, lokantalardır. Doğada 40 metrelik kayayı tırmanırken kaldırımda yürüdüğümden daha az zorlanıyorum” diyor.

‘Metrobüs dağı’ tırmanışı!

Şehrin ortasındaki ulaşım araçlarına binebilmek için uzun mesafeler yürümek zorunda kalan Ufuk Koçak’ın öne çıkarılan ‘engeller’ daha ilk adımda başlıyor. Protez ayaklarıyla kaldırımlarda yürümekte zorlanan Koçak, hızla gelip geçen insanların çarpmasıyla dengesini yitiriyor. Yoğun trafiğin yaşandığı Mecidiyeköy’deki yaya geçidinden karşıya geçmek için yürüyen Koçak’ın karşısına bu kez de yüksek kaldırımlar çıkıyor. Araçların park etmemesi için koyulan demir korkuluklara tutunarak vücudunu kaldırabilen Koçak, en büyük zorluğu metrobüse binerken yaşıyor. Asansör ya da engelli basamakları olmadığı için en az 30 basamaktan oluşan merdivenleri önce çıkmak ardından da inmek zorunda kalan Koçak, yaşadığı güçlük sonrası metrobüse binmekten vazgeçiyor. Kendisini ‘Engellenen bir vatandaş’ olarak tanımlayan Koçak, “İstanbul’da Metrobüs dağı tırmanışı yapıyorum. Doğada bile insan daha az sorunla karşılaşıyor. Şehirlerdeki yok sayılmışlık canımı çok daha fazla acıtıyor” diyor.

Tek nefeste 22 metre!

Geçen yaz tek nefeste 22 metreye inerek Dünya Engelli Serbest Dalış Rekoru’nu kıran Ufuk Koçak ayrıca eğitmenlik düzeyinde tüplü dalış, yelken ve rüzgâr sörfü, su kayağı, kaya tırmanışı, dağcılık-kampçılık ve motor sporları gibi pek çok branşta da eğitim veriyor. Bodrum, Kaş ve Ayvalık’ta dalış yapan; Geyve, Kartepe, Ballıkayalar gibi zorlu yerlerde kaya tırmanışı, Toros ve Aladağlar’da dağcılık yapan Koçak, Gölcük’teki su sporları merkezinde de sörf yapıyor. En zor kaya duvarlarını kollarını kullanarak aşan, derin maviliklere protez ayaklarına taktığı paletlerle inen Koçak, şehirde yaşarken doğada olduğundan çok daha fazla zorlanıyor.