BOTAŞ doğalgazı kısınca elektrik üretimi sıkıştı
24.12.2016 - 02:30 | Son Güncellenme:
Mithat Yurdakul / Ankara
Doğal-gazdaki sıkıntı, elektrikte hem fiyat, hem kesinti baskısını artırıyor. Özellikle İstanbul’un Anadolu yakasındaki bakım kaynaklı olduğu duyurulan pek çok elektrik kesintisinin, aslında dönüşümlü planlı kesintiler olduğu belirtiliyor. HES’lere aşırı yüklenilmesi ise 2015’te Türkiye genelinde yaşanan büyük elektrik kesintisinin tekrarlanması riskini taşıyor.
Elektrik üretiminde İran’ın vanaları kısmasıyla başlayan doğalgaz sıkıntısı devam ediyor. Elektrik santrallerine doğalgaz kısıntısı yüzde 50’den 90’lara çıkarken, hem fiyat arttı, hem de kesintiler başgösterdi. EPİAŞ rakamlarına göre elektrik fiyatları 23 Aralık (dün) itibarıyla da TL/MWh fiyatları 1899 liraya kadar çıktı.
Genel eğilim de 17 Aralık’tan bu yana sürekli artış şeklinde. Özellikle fabrikalara uzun vadeli serbest elektrik satışı sözleşmeleri yapan şirketler zor durumda.
Bu kapsamdaki indirimli elektrik satışları, hızla yükselen fiyatlar nedeniyle dağıtımcılara yük bindiriyor. Elektrik üreticileriyle sabit fiyat üzerinden anlaşan dağıtıcılar, ısıtma masraflarının arttığı aralık-ocak ve soğutma masraflarının arttığı temmuz-ağustos aylarında daha fazla ödüyordu. Ancak, içinde bulunulan aralık ayının, bu artışları da geride bıraktığı kaydedildi. Dolardaki artış da elektrik fiyatlarında zammı zorluyor. Elektrik mühendislerinin belirlemelerine göre, sürekli yaz saati, elektrik fiyatlarını artıran bir başka etken. Kasım 2016’da aylık elektrik üretiminde doğalgazın payının yüzde 37.9’a yükselmesi de, gazdaki kısıntı nedeniyle elektrik üretimini aralıkta vurmuş oldu.
TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Yeşil, Milliyet’e yaptığı açıklamada, yaşanan durumun hem zammı, elektrik hem kesintilerini gündeme getirdiğini belirterek, “Mesela İstanbul’un Anadolu yakasında bakım var diye elektriğini kesiyorlar. Ama bu mevsimde kesinti olmaz. Kesintiyi gezdirme denilen şeyi yapıyorlar” dedi.
Aşırı yüklenmeye dikkat
EMO tespitlerine göre, büyük ölçekli doğalgaz santrallerinin batı illerinde yoğunlaşmış olması, bu santrallerin devreden çıkması halinde, doğudaki HES’lere aşırı yüklenmeyi beraberinde getiriyor. Bu durum da iletim hatlarına çok fazla yüklenilmesine yol açtığı için 31 Mart 2015’te tüm Türkiye çapında yaşanan karanlığın tekrarlanması riskini beraberinde getiriyor.
Eskiden elektrikte üretim, iletim ve dağıtımın tek elden yapıldığını, daha sonra özelleştirmelerle sistemin değiştiğini hatırlatan Hüseyin Yeşil, özellikle doğalgazdaki dışa bağımlılığın da enerji fiyat ve temininde sıkıntıya neden olduğunu vurguladı.
