Brexit nedir, ne anlama gelir? Brexit'te son durum ne?

Brexit nedir? Son zamanlarda dünya kamuoyunun ana gündem maddelerinden biri olan Brexit ile ilgilli merak edilen tüm soruların cevaplarını yanıtladık...

BREXIT NEDİR?

Brexit referandumu Birleşik Krallık'ın Avrupa Birliği'nden ayrılması için 23 Haziran 2016 tarihinde düzenlenmiş oylamadır. Brexit referandumu sonucunda katılımcıların yüzde 51.9'u oyunu Birleşik Krallık'ın Avrupa Birliği'nden ayrılması yönünde kullandı. 29 Mart 2017 tarihinde Birleşik Krallık hükümeti, Avrupa Birliği Antlaşması'nın 50'nci maddesi olan Avrupa Birliği'nde Ayrılma hakkı sürecini başlattı.

İNGİLTERE NE ZAMAN AYRILACAK?

2018 Avrupa Birliği Ayrılma Yasası'na göre, Birleşik Krallık 29 Mart 2019, yerel saatle 23:00'da Avrupa Birliği'nden ayrılacak.

İngiltere başbakanı Theresa May, Birleşik Krallık hükümetinin Avrupa Birliği'nden tamamen ayrılmasından sonra Avrupa Tek Pazarı ya da Avrupa Birliği Gümrük Antlaşması gibi kalıcı antlaşmalar için masaya oturmayacağını, 1972 Avrupa Toplulukları Kanunu'nu feshedeceğini ve var olan Avrupa Birliği Hukuku'nu Birleşik Krallık Hukuku ile birleştireceğini açıkladı. Brexit referandumunun ayrılma yönlü sonuçlanmasıyla beraber Temmuz 2016'da Avrupa Birliği'nden Çıkış Departmanı adlı yeni bir hükümet kurumu kuruldu.

Birleşik Krallık'ın Avrupa Birliği'nden ayrılmasına ilişkin resmi görüşmeler Haziran 2017'de başladı. Bu görüşmelerin Ekim 2018 itibari ile başarıyla sonuçlanması hedefleniyor. Haziran 2018'de Birleşik Krallık ve Avrupa Birliği gümrük, vergi ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu gibi konuları içeren bir anahat antlaşmasını yayınladı.

BİRLEŞLİK KRALLIK NEDEN AYRILMAK İSTİYOR?

Birleşik Krallık Avrupa Toplulukları'na 1973 yılında katıldı, üyelik süreci 1975 yılında düzenlenen referandumla onaylandı. 1970 ve 1980'li yıllarda Birleşik Krallık'ın Avrupa Toplulukları'ndan ayrılması fikri dönemin İşçi Partisi üyeleri ve ticaret birliğinin önde gelen isimleri tarafından dillendiriliyordu. 1990'lı yıllarda Avrupa Birliği'nden ayrılma taraftarı olan kişiler yeni kurulan Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisi (UKIP) ve Avrupa Birliği'ne şüpheci yaklaşan Muhafazakar Parti yanlılarıydı.

BREXIT SONUÇLARI NASIL?

Dönemin başbakanı David Cameron, 2015 yılında yayınladığı manifestoyla Birleşik Krallık'ın Avrupa Birliği'nden ayrılması oylaması yapacağını açıkladı. Avrupa Birliği'nde kalma taraftarı olan Cameron, Brexit referandumunda ayrılma kararı çıkmasının ardından istifa etti ve yerine 1 yıldan daha kısa sürede genel seçimlere gitme çağrısı yapan ve bir önceki seçimlere nazaran ciddi oy kaybı yaşayan Theresa May geldi. Theresa May'in azınlık hükümeti, kilit oylamalarda Demokratik Birlik Partisi tarafından destekleniyor.

Brexit referandumundan 6 hafta sonra İngiltere Bankası, niceliksel gevşeme ve daha düşük faiz oranları uygulamasını yürütmeliğe koydu. Bu sayede İngiliz sterlini amortismanına ve enflasyonun yükselmesine yol açtı. İngiliz sterlininde yaşanan değer kayıplarından serbest yatırım fonunun ve Brexit referandumuyla ilgili anketin sorumlu olduğu öne sürüldü.

Yapılan ekonomik araştırmalara göre Brexit referandumu sebebiyle Birleşik Krallık'ta kişi başına düşen milli gelirin orta ve uzun vadede azalma eğitiminde olacağı öngörülüyor. Ekonomistler ayrıca Brexit referandumunun iki yıl boyunca ülke ekonomisine zarar vereceğini belirtiyor. Brexit referandumundan bu yana hane halkının yıllık geliri ortalama 404 İngiliz sterlini azaldı ve gayrisafi milli hasıla yüzde 1.3 ila 2.1 arasında değer kaybetti. Brexit referandumu ile beraber Avrupa Ekonomik Alanı'ndan gelecek kişi sayısında azalmaya yaşanacağı, bu azalmanın sonucu olarak Birleşik Krallık eğitim sistemi ve akademik araştırma alanlarında zorlu bir döneme girileceği tahmin ediliyor. Haziran 2018 itibariyle Brexit sebepli faturanın değeri tam olarak bilinmiyor. Birleşik Krallık'taki dengelerin, Brexit'in yumuşak ya da sert uygulanmasına göre değişmesi öngörülmekte.

BREXIT'TE SON DURUM NE?

İngiltere Başbakanı Theresa May, Avrupa Birliği'nden (AB) çıkış (Brexit) sürecini 30 Haziran'a ertelemek istediğini belirten bir mektubu Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk'a gönderdi.

May, Tusk'a yazdığı mektupya, daha önce iki kez parlamentoda reddedilen Brexit anlaşmasını bir kez daha milletvekillerinin oyuna sunmak istediğini dile getiriyor ve bu oylamanın gerçekleşebilmesi için de AB'den erteleme istiyor.

May, mektupta Brexit'i 30 Haziran'dan daha ileri bir tarihe ötelememe sözü de veriyor.

BBC muhabiri Nick Eardley, May'in gönderdiği mektubu Twitter'dan paylaştı.

Reuters'ın ulaştığı bir belgeye göre ise AB Komisyonu May'in erteleme talebini kabul etmeyecek.

Yarın başlaması planlanan AB liderler zirvesi öncesinde gerçekleşen Avrupa Komisyonu'nun haftalık toplantısında hazırlanan bir bilgilendirme notunda, AB liderlerinin Brexit konusunda iki seçeneği olduğu ifade ediliyor:

Brexit'i 23 Mayıs'a öteleyen bir teknik erteleme
Bir yıldan daha uzun süreli bir erteleme
23 Mayıs tarihinin belirlenmesindeki en önemli gerekçe ise bu tarihe Avrupa Birliği üyesi ülkeler genelinde Avruıpa Parlamentosu seçimlerinin yapılacak olması.

Reuters'a göre Komisyon'un notunda "İngiltere'nin teklif ettiği herhangi bir erteleme en fazla 23 Mayıs'a kadar olmalı ya da Avrupa Parlamentosu seçimlerine İngiltere'nin katılımını da kapsayan çok daha uzun süreli bir ertelemeye gidilmeli. Ancak bu yolla AB kurumlarının işleyişini koruyabiliriz" deniyor.

İngiltere mevcut şartlarda 29 Mart'ta AB'den ayrılacak.

İKİ KEZ REDDEDİLMİŞTİ

İngiltere Parlamentosu, Brexit anlaşmasını Ocak ayında 230, geçen hafta da 149 oy farkla reddetmişti.

Avam Kamarası Başkanı John Bercow, anlaşmanın hiçbir değişiklik yapılmadan üçüncü kez Parlamento'da oylatılamayacağını açıklamıştı.

Parlamento geçen hafta önce İngiltere'nin herhangi bir anlaşma olmadan AB'den ayrılmasına karşı çıkmış, sonra da Brexit'in ertelenmesi anlamına gelen Lizbon Antlaşması'nın 50. maddesinin işletilmesinin uzatılmasına onay vermişti.

Kaynak: BBC Türkçe