Obez ya da aşırı kilolu insan sayısı, giderek artıyor. Özellikle büyük şehirlerde yalnız yaşayanların hazır yemeklere yönelmemesi için mutfakta pratik tariflere ihtiyaç var
Eskiden tüm ailenin toplandığı ve çeşit çeşit yemeklerin yapıldığı akşam sofraları, günün en sevdiğim zaman dilimlerinden biriydi. Şimdi bunu yıl içinde sınırlı sayıda yapabiliyorum çünkü ailem Mersin’de yaşıyor. Ama siz bu satırları okurken, ben onlarla birlikte olmanın mutluluğu içindeyim. Bu hafta sonu, annemin kucağına kaçtım. Hangi yaşta olursak olalım, anne kucağı ve annemizin yemekleri her zaman başka yere sahip.
Geleneksel Türk beslenme kültüründeki tencere yemekleri, maalesef pratik çözümlerden çok etkilendi. Tencere yemekleri, hem sağlık hem de ekonomik olması açısından değerli. Kızartma veya sotelemek yerine; mevsiminde kullanılan sebze ve baklagillerle az yağda sulu yemekler pişirmek, biraz kıyma veya tavuk kullanarak bereketli sofralar yaratmak daha kolay.
Sağlıksız besleniyoruz
Büyük şehirde yalnız yaşayanlar için bu düzeni devam ettirmek zor ama kalabalık ailelerde bu alışkanlık devam ediyor. Eskiden hemen her evin mutfağında çorba kaynardı. Salata, sofranın rengiydi. Baklagiller ve tahıllar tercih edilen seçeneklerdendi.
Ancak; yoğun iş hayatı, vakitsizlik belki de yalnızlık bizi emekle hazırlanmış yemeklere değil de hızlıca hazırlanmış, geçiştirme gıdalara sürüklüyor. Böylece daha fazla yağ, şeker ve hayvansal gıda tüketiliyor. sağlıksız besleniliyor.
Bu da beraberinde salgın bir hastalık olan obeziteyi getiriyor. Obezite, ilk başta gelişmiş ülkelerde görülüyordu. Şimdi ise gelişmekte olan ve geri kalmış ülkelerde ortaya çıkıyor. Geri kalmış ülkelerde beslenme alışkanlıklarının değişmesi; yağ, şeker ve hayvansal gıda tüketiminin artması obezitenin yükselişini doğrudan etkiledi. Buna hareketsizlik de eklenince sonuç kaçınılmaz oldu. Sosyo-ekonomik düzey düştüğünde karbonhidrat, un ve şeker tüketimi artıyor, ucuz kaynaklara yönelme eğilimi gelişiyor.
Rakamlar ürkütücü
Geçen hafta BBC şöyle bir haber verdi: İngiltere’deki düşünce kuruluşu Denizaşırı Kalkınma Enstitüsü’nün raporuna göre; 1980 yılında gelişmekte olan ülkelerde vücut kitle endeksi 25’in üzerinde olan 250 milyon kişi vardı. Bu sayı, 2008’de 904 milyona çıktı. Araştırma ayrıca dünya üzerindeki her üç insandan birinin ya obez ya da aşırı kilolu olduğunu gösteriyor. Dünya nüfusunun 7 milyarı aştığı düşünülürse 2.3 milyardan fazla insan obez yahut aşırı kilolu.
Obezitenin bu kadar büyük bir sorun olmasının nedeni; birçok hastalığı da beraberinde getirmesi. Obezite; koroner kalp hastalığı yüksek tansiyon, kan yağlarının yükselmesi, şeker, gut, bazı kanserler, mide fıtığı, safrakesesi taşları, karaciğerde yağlanma, fiziksel aktivitede azalma, uyku apnesi ve depresyonu tetikleyebiliyor.
Neler yapabilirsiniz?
Sofralarınızı uygun fiyata sağlıklı ve besin değeri bakımından zengin hale getirebilirsiniz. Baklagilleri yemeklerinize eklediğinizde besin değeri açısından daha zengin, fiyat yönünden ekonomik yemekler yapabilirsiniz.
Pratik tarifler
1 kilogram ıspanakla iki günlük yemek yapmanız mümkün. Önce köklerini mercimekle birleştireceğiz. Diğer gün, yapraklarla yumurtalı bir yemek yapacağız.
Mercimekli ıspanak kökü
* 1 kg. ıspanak
* Yarım çay bardağı yeşil mercimek
* 1 YK Zeytinyağı
* 1 soğan
* 1 tatlı kaşığı domates salçası
* Tuz, karabiber
Yapılışı: Ispanakları ayıklayıp, kökleri 3-4 cm. boyunda, saplarla birlikte doğrayın. Sebzenizi bol suda yıkayın. Soğanı ince doğrayın, tencereye sıvı yağ ekleyin. Önce ıspanakları, ardından yıkanmış mercimekleri ilave ederek tencerenin kapağını kapatın. Ispanakların su salmasını bekleyin. Yarım su bardağı sıcak suda erittiğiniz salçayı ekleyin. Yemeğin üzerini kapatacak kadar sıcak su koyun. Limon ve tuz da koyarak 20-25 dakika kısık ateşte pişirin.
Yoğurtlu havuç salatası
* Yarım kg. havuç
* Yarım kg. yoğurt
* 1 YK Zeytinyağı
Yapılışı: Havuçları rendeleyin. Yağda kavurun ve soğumaya bırakın. Ardından yoğurtla karış-tırıp, servis edin.
Yumurtalı ıspanak
* Mercimekli ıspanak kökünü yaparken ayırdığınız yapraklar
* 1 orta boy soğan
* 1 çorba kaşığı sıvı yağ
* 1 tatlı kaşığı salça
* Tuz, kırmızı toz biber, karabiber
* 4 adet yumurta
Yapılışı: Ispanakları yıkayıp doğrayın. Doğradığınız soğanları tavada sıvı yağla kavurun. Ispanak, salça ve karabiberi ilave edin. Kapağı kapalı olarak ara ara karıştırarak, suyunu çekene kadar pişirin. Suyunu çekmesine yakın tuzunu ekleyin. Üzerine yumurtaları kırın.
