Yorgun olunca ‘turşu gibiyim’, çok çok yorgun olunca ‘turşum çıktı’, içi geçince, gevşeyince ‘turşu oldum’, biri bir şeyi elden çıkartması gerektiği halde bir türlü kıyamayıp saklayınca ‘turşusunu kurmak’ deyimlerini hep duyarız. Hani biraz da olumsuzlukları ifade etmek için... Ancak özellikle kış aylarının vazgeçilmezi olan turşunun faydaları saymakla bitmez. Yemek kültürümüzde de önemli bir yeri vardır. Kuru fasulye turşusuz olabilir mi?
Sağlık için faydalı mı?
Turşu yapımında kullanılan sebzeler genellikle antioksidan bakımından son derece zengin besinler oldukları için ‘kanser yapıcı’ olarak adlandırılan serbest radikalleri yok eden ve dolayısıyla kanseri önleyen özelliklere sahiptirler.
Turşunun insan sağlığına olan faydası, yapılış yöntemine bağlı olarak değişir. Salatalık, biber, pancar, lahana ve elma gibi turşu yapımında kullanılan sebze ya da meyveler hiç şüphe yok ki besleyicidirler. Ancak, turşunun besin değerini, yapım süreci belirler.
Vücudumuzu zararlı bakterilere karşı koruyan, enfeksiyonların önlenmesine yardımcı olan, bağışıklığı güçlendiren ‘dost bakteriler’ var. Bunlara probiyotik adı verilir. Probiyotikler, sindirim sisteminin düzenli çalışmasında, bağışıklık sisteminde, kilo kaybında hatta duygu durumunun düzenlenmesinde bile önem taşır.
Probiyotik besinler, bağırsaklara yararlı canlı bakteriler içerir. Doğal olaral fermente edilmiş süt ve süt ürünlerinde veya diğer fermente yiyecek ve içeceklerde bulunur. Turşu da bu fermente yiyecekler arasında yer alır.
Fermantasyonun yararları:
1. Isı ve kutulama kullanılmadığı için, kullanılan sebze ve meyveler besin değerlerini korur.
2. Doğal fermente edilmiş olan turşular sindirimi kolaylaştırır.
3. Probiyotik özellik taşırlar. Doğal şekilde yapılan turşulardan küçük miktarlarda tüketmek, bağırsaklardaki yararlı bakterileri çoğaltmak için en kolay yoldur. Faydalı birçok bakteri için de iyi bir kaynaktır.
4. Sindirime yardımcı olan bu bakteriler, bağışıklık sisteminin gelişmesine de yardımcı olmakta, B ve K vitaminleri sentezinde de önemli rol üstlenmektedirler.
5. Doğal şekilde fermente edilmiş olan turşunun en önemli özelliği de ısıya duyarlı vitamin ve minerallerin kaybolmasını önlemesidir.
Sarımsak turşusu
Tek başına bir ecza deposu olan sarımsak turşusu, elma sirkesiyle yapılır. Karanlıkta saklanarak bekletilir ve yemekten yarım saat önce tüketilir. Sarımsak turşusu metabolizmayı hızlandırması ve tokluk hissi merkezini uyararak doyma hissi vermesi nedeniyle dolaylı yoldan kilo kaybına da yardımcı olabilir.
Bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olan sarımsak turşusu, gribe karşı koruyucu etki gösterir ve ağız içinde oluşan aft, apse ve yaraları iyileştirir.
Lahana turşusu
Zayıflatıcı özelliğiyle bilinen lahana, turşusuyla da metabolizmayı hızlandırdığı için kilo kaybına, içindeki antioksidanlarla kansere, kalp ve sinir sistemiyle damar tıkanıklıklarına karşı etkilidir.
Biber turşusu
Kış aylarının müzmin hastalığı olan grip, nezle ve soğuk algınlığına karşı koruyucudur.
Metabolizmayı çalıştırdığı için diyet yapanların tercih ettiği acı biber turşusunu mide rahatsızlığı olanların hekimine danışmadan tüketmemesi gerekir.
Pancar turşusu
Pancar, karbonhidrat, az protein ve yağ içerir. Haşlandığında diğer sebzeler gibi vitaminlerini suya geçirdiği için, turşusu tercih edilebilir.
Kırmızı soğan turşusu
Kırmızı soğanlardan yapılan kırmızı soğan turşusu da içindeki anitoksidanlar sayesinde kansere, kalp hastalıklarına karşı koruyucudur. Ayrıca bağışıklık sisteminin güçlenmesinde de yardımcıdır.
