Gecenin bir yarısı öksürerek ve boğulur gibi hissederek uyanıyorsanız ya da yağlı bir öğle yemeğinin ardından göğsünüzde yanma şeklinde, bıçak saplanmasına benzer dinmeyen bir ağrı baş gösteriyorsa reflüye yakalanmış olabilirsiniz. Mide yanması çoğumuz için tanıdık bir belirtidir ama reflüyü daha ayrıntılı bir şekilde tarif etmek gerekebilir.
Mide asidinin boğaz ve mideyi birleştiren yemek borusuna doğru ters yönde akmasına reflü denir. Bu ters yöndeki akışa, yemek borusunun aşağı
ucundaki kasın zayıf olması ya da yanlış zamanda gevşemesi yol açar.
Belirtiler bunlar
Göğüs ağrısı, gıdaların göğsünüzde biriktiği hissi, boğazı temizleme ihtiyacı, yediklerin ağıza gelmesi, ses kısıklığı, boğaz ağrısı, hıçkırık ve yutkunma zorluğu reflü belirtileri arasındadır. Bu belirtiler; asitli ya da baharatlı gıda tüketiminin ardından hemen herkeste ortaya çıkabilir ancak kronikleşmişse, teşhis kaçınılmazdır.
Reflü şikayetine sadece yeyip içtiklerinizin neden olduğu düşüncesi yanlıştır. Bazı rahatsızlıklar ve faktörler de reflü habercisi olabilir:
Yemek borusu alt uç kasında gevşeklik: Yemek borusu alt uç kasında bir soruna işaret eder. Kas, asidi bloke ederek yemek borusuna kaçmasını engelleyemiyor demektir. Nedeni tam olarak bilinmez. Hamilelik, tansiyon sorunu ya da depresyon ilaçları yemek borusu alt uç kasını olumsuz yönde etkileyebilir. Sorun, ‘fundoplikasyon’ olarak bilinen ufak bir cerrahi müdahaleyle çözülebilir.
Mide fıtığı: Bazı hastalarda midenin üst kısmının göğse doğru kaydığı mide fıtığı yüzünden reflü gelişebilir. Operasyonla 1 - 4 cm. arasındaki fıtıklar düzeltilebilir.
Mide felci: Bu rahatsızlıkta mide, gıdaları çok yavaş sindirir. Mide asidi üretilir ve ardından bağırsağa boşaltılır ancak mide felci nedeniyle asit uzun süre midede kalabilir.
Obezite: Mide bölgesindeki baskının artmasına yol açar.
İlaçlar: Kadınlarda kemik erimesine karşı önerilen bazı ilaçların reflüye neden olduğu görülmüştür. Alerji ilaçları, ağrı kesiciler, astım ilaçları ve antidepresanlar da mideyi olumsuz etkileyebilir.
Yaşam tarzı: Şikayetleri artıran gıdaları az tüketerek, kilo vererek, sigarayı bırakarak reflü belirtilerini en aza indirebilirler.
Stres: Stres altındayken kaslarımıza daha çok kan giderken, mideye daha az kan gider. Bu durum midenin yiyecekleri daha az sindirmesine ve sindirim sıvılarının burada daha çok beklemesine neden olarak, reflü için zemin hazırlayabilir. Ayrıca stres yeme alışkanlıklarını da etkiler. Stres altında alkol alımı artabilir. Kızarmış ve yağlı yiyecekler, fast food gibi reflüyü tetikleyen yiyeceklere yönelim olabilir.
Teşhis ve tedavi yöntemleri
Belirtiler açık olmadığı ya da başka rahatsızlıklarla karıştırılabileceği için, reflü teşhisi zaman alabilir. Reflü belirtilerinin soğuk algınlığı hatta kalp krizi belirtisi sanıldığı bile olur. Ancak reflü mutlaka tedbir alınması, tedavi edilmesi gereken bir rahatsızlıktır. Aksi takdirde, yemek borusunda kansere varabilen ciddi hasarlar gelişebilir. Mutlaka iç hastalıkları veya gastroenteroloji uzmanına başvurulmalı. Kesin teşhis gastroskopi adı verilen endoskopik yöntemle mide içine bakılarak konur. Yaşam tarzı değişiklikleri, ilaç tedavisi ve cerrahi müdahale tedavide tercih edilen yöntemlerdir.
Cerrahi tedavi kimlere uygulanır?
- 8 - 12 haftalık ilaç tedavisiyle diyet ve yaşam önerileriyle sonuç alınamayan vakalar
- Dört cm’den büyük mide fıtığı olanlar
- Uzun dönem ya da yaşam boyu ilaç kullanmak istemeyen genç hastalar
- İlaç tedavisinden sonra yakınmaları devam edenler
- Tedavilere rağmen, kronik öksürük, ses kısıklığı, astım ve boğaz ağrısı şikayetleri geçmeyenler
- Yemek borusunda hücresel değişime varan tahriş
görülenler
Geceleri rahat uyumak için
Reflü belirtileri geceleri rahatsız ediyorsa, yatmadan önce ağır şeyler yememeye özen gösterin.
- Yatağın baş kısmını biraz yükseltin. Başınızın altına yastık eklemek yeterli olmaz. Özel reflü yastıklarından satın alabilirsiniz.
- Yemeklerden sonra en az üç saat boyunca uzanmamanız ve dik oturmanız önerilir.
- Sigara içiyorsanız, bırakın.
- Sakız çiğnemek mide sıvılarının midede tutulmasına yardımcı olur ve yemek borusuna tükürük sağlayarak yanma hissine neden olan asitleri etkisiz hale getirir. Ancak naneli sakız çiğnemeyin, nane ters etki yaratır.
Tüketirken dikkat edilecek gıdalar
- Baharatlı yiyecekler
- Domates ve domates sosu
- Sarımsak
- Asitli meyve ve meyve suları
- Soğan
- Nane
- Çikolata
- Kızartılmış yiyecekler
- Sirke
- Karabiber
- Tuz
- Kahve
- Alkol
- Soda
