ERZURUM çarşı pazar
19.02.2008 - 00:00 | Son Güncellenme:
Üç gün içinde, "Hele dadaş n'edirsen?" gibi sorular sormaya başladım. "Gahk gel, seni ne kaddin sevdigimi bilisen" dedim kameraman arkadaşımı çağırırken. Cağ kebap yedim, Hemşin Pastanesi'nde oturdum ve Palandöken'de harika vakit geçirdim
fturkmenoglu@milliyet.com.tr Erzurum onların kanlarına girmiş. Dolayısıyla bizim de hayatımızın tam içinde. Benim dedem tren şefiymiş, memuriyetinin hatırı sayılır kısmı Erzurum'da geçmiş. Annem orada büyümüş. Kayınpederimin babası da, Erzurum'da subaymış. Her ikisi sayesinde hâlâ, evimizden tel peynir ve kıtlama şeker ve Erzurum anıları eksik olmaz. Bir de her aile toplantısında "Sarı Gelin" türküsü söylenir: "Erzurum çarşı pazar, Leylim aman aman, sarı gelin / Palandöken yüce dağ, altı mor sümbüllü bağ, seni vermem ellere sarı gelin..." Kimler gelip geçmemiş ki Erzurum'dan. Tarihi M.Ö. 4000'lere dayanıyor. Hurriler, Urartular, İskitler, Medler, Persler, Sasaniler, Romalılar'dan sonra Araplar ve Bizanslar hakimiyetinde olmuş. Bilinen ilk adı Theodosiopolis. Türklere Anadolu kapılarını açan meşhur 1071 Malazgirt Savaşı'yla da şehir Saltukoğulları'ndan Saltuk Bey yönetimine verilmiş ve Saltukoğulları'nın başşehri olmuş. Daha sonraki Anadolu Selçukluları ve İlhanlılar dönemi yeni yapılarıyla Erzurum'u özel kılmış. Şehri Osmanlı topraklarına 16. Yüzyıl'da katan padişah ise Yavuz Sultan Selim.Görülecek sonsuz eser var. Yakutiye Medresesi, Anadolu'daki kapalı avlulu medreselerin son örneklerinden. 13. Yüzyıl'dan kalan Çifte Minareli Medrese'ye, minaresi kubbesi görünmeyen, taşları ta Horasan'dan gelmiş Ulu Cami'ye uğramalısınız. Derler ki, Ulu Cami'nin üç ayrı mihrabının olmasının nedeni, padişahın üç ayrı mezhebin gönüllerini alma niyetiymiş. Tarihi çok eski Geçmişin yükü kar, bugünün sermayesi olmuş Erzurum'a. Palandöken, kayak severleri çağırıyor.Erzurum Valiliği'nin resmi web sitesinden canlı Palandöken yayınını izleyerek karın durumunu kendi gözlerinizle görebilirsiniz. Kasım-mayıs arası tam altı ay kayak yapılabildiği, kar kalitesi "toz kar" şeklinde olduğu, uçakla veya otobüsle Erzurum'a ulaştıktan 20 dakika sonra gelinebildiği için çok popüler. Web sitesinden kar durumu Çeşitli kaynaklara göre dadaş, mert, cesur, özü sözü doğru zalimin karşısında, mazlumun yanında olan merhametli, yiğit biridir. Aynı zamanda 'numune-yi misal' bir Erzurumludur. Bir ruh asaletidir. Dadaş nedir? Erzurum, Ankara'ya 880, İstanbul'a 1230, İzmir'e 1460 km uzaklıkta. İstanbul-Erzurum uçuşu yaklaşık iki saat sürüyor. Ayrıca Ankara ve İstanbul'dan trenle de Erzurum'a ulaşılabiliyor. Nasıl gidilir? Emirşeyh Kebap Lokantası'nda "beş beyaz salatası" yiyin. Yoğurt, mantar, yumurta akı, tuz ve sarımsak beş beyazlar. O tada nasıl ulaşıyorlar, bilmiyorum! (0442) 214 15 44 Tabii ki Cağ Kebabı... Gel Gör ve Koç en bilinen kebap salonları. Cağ kebabının tadı etin yoğurt, tuz, karabiber ve soğanla terbiye edilip, bir gün bekletilmesinden geliyor sanırım. Lavaşa sarılarak yeniyor. "Cağ", etin geçirildiği ucunda direksiyon olan şişin adıymış. Uzaktan döner makinesini yan yatırmışlar gibi görünüyor... Manavlarda, seyyar satıcılarda eşkin ve çaşıra rastlarsanız hemen alın. İkisini de haşlayıp, zeytinyağı ve limonla yiyebilirsiniz. Ne yenir? Bol bol şehir gezisi. Çoruh nehri civarında yürüyüş. Eylül ve ekim aylarında avcılık da yapılıyor. Erzurum'a 15 km uzaklıktaki Ilıca'ya gitmeyi deneyebilirsiniz. Taşhan'da kuyumcu ziyaretleri... Erzurum'a özgü yarı değerli taş olan Oltu Taşı (kehribar) altın ve gümüşle inanılmaz kombinasyonlarda... Çifte Minareler'i mutlaka gezin. "Hatuniye Medresesi"de deniyor. Tophane ve kışla olarak kullanılmış. Anadolu Selçuklu mezarlarının en güzel örneklerinden biri olan Üç Kümbetler, Erzurum gezinizin ilk duraklarından olmalı. Ulu Cami, şehrin en eski camilerinden. 1179 yılında yapılmış. 17. Yüzyıl'da Erzurum'u ziyaret eden Evliya Çelebi, caminin toprak damını ve çam direklerini çok övmüş. 1562'de yapılmış olan Lala Mustafa Paşa Cami, kesme taştan ve kare planlı. Yakutiye Medresesi'ni mutlaka görün. Ufak çaplı bir Etnoğrafya Müzesi. Kale'yi ve Saat Kulesi'ni zaten kaçırmayacaksınız. Atatürk Evi'ni çok sevdim. Müze müdürü Ahmet Aslan'la uzun uzun sohbet ettim. Hemşin Pastanesi, "mutlaka gidilmesi gereken" yerlerden. Sahibi çok hoş bir insan. Erzurum'da bir adet buz pateni pisti var artık. Müjdemi isterim! Ve tabii Palandöken ve kayak. Yeni başlayacaksanız, Ahmet Demir hocayı bulmanızı öneririm. Polat'ın pistlerinde kendisi. Fazla bahsetmiyo-rum şimdilik, Palandöken'i ayrıca yazma niyetindeyim zira. Ne yapılır?
