HASTA, ÇOCUK DA YAPABiLiR KARiYER DE!

Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Hülya Aydın Güngör, nedeni henüz bilinmeyen ve ömür boyu süren MS hastalığıyla ilgili sorular yanıtladı:

MS hastası yatağa bağımlı bir hasta mıdır?
Her şeyden önce Multipl Skleroz ölümcül ve bulaşıcı bir hastalık değildir. Yapılan araştırmalarda; ortalama yaşam süresi açısından MS’lilerle sağlıklı bireyler arasında önemli bir fark olmadığı ortaya konmuştur. Yatağa bağımlılık da kesinlikle söz konusu değildir. Hastalık ilerlese bile; MS’lilerin üçte biri 10 yıl sonunda bağımsız olarak yaşamlarını sürdürürler. Hastaların çok az kısmı yatağa bağımlı olarak yaşamaktadır. Olguların 2/3’ü mobil olarak hayatlarını devam ettirirler.

MS hastalığı sosyal hayata bir darbe midir?
MS hastaları sosyal hayatlarını sürdürebilirler. Çalışmalarına devam edebilirler. Kalıcı engeli olan hastalarda bile iş ortamının ve sosyal çevrenin düzenlenmesiyle, hasta sıkıntı yaşamadan iş hayatına devam edebilir. Hastaların sosyal yaşamdan uzaklaşmamaları, kendilerine yeni uğraşlar edinmeleri önemli bir konudur.

Doğurabilir, emzirebilir

Cinsel hayatları etkileniyor mu?
Bazı hastalarda cinsel fonksiyon bozuklukları ortaya çıkabilir. Kadınlarda duyu azlığı, cinsel isteksizlik, erkeklerde farklı cinsel sorunlar olabilir. Bazen de kullanılan ilaçlara bağlı cinsel fonksiyon bozuklukları olabilir.

Çocuk sahibi olabilirler mi?
MS hastalarının çocuk sahibi olmasında herhangi bir sakınca yok. Gebelik döneminde genellikle atak sıklığında azalma görülmektedir. Eğer gebe hasta, atak geçirirse atak döneminde kullanılacak ilaçların bebek sağlığı açısından olumsuz bir etkisi yoktur. Annelerin bebeklerini emzirmeleri konusunda da herhangi bir sakınca bulunmuyor.

Sıcak havadan korunun
MS hastaları okula gidebilir mi?
Hastalar günlük aktivitelerini yapabilirler. Okula gitmelerinde, çalışmalarında hiçbir şekilde sınırlamama yapılmamalı. Sadece kalıcı engeli varsa ona yönelik çevrenin düzenlenmesi, kişilerin yaşamlarını kolaylaştırır ve daha keyifli olmasını sağlar.

Neleri yapabilirler, neleri yapamazlar?
MS hastalarının yaşamlarını kısıtlamalarını gerektirecek sınırlamalar yok. Sadece dikkat etmeleri gereken bazı noktalar var. Öncelikle ısı artışı, bu hastaların kendilerini kötü hissetmelerine ya da hastanın şikayetlerinin artmasına neden olabilir. Bu nedenle vücut ısısını çok yükseltecek ağır sporlardan kaçınmaları önerilmektedir. Hamam, kaplıca ve sauna gibi sıcak yerlerden kaçınmaları, çok sıcak havada dışarı çıkmamaları önerilmektedir. Uyku düzenine, beslenmelerine dikkat etmeleri önemlidir.

Nasıl bir psikolojik destek almalılar?
Kişisel ve grup terapileri hastalara ve ailelerine depresyon, korku ve MS’in yol açtığı sınırlamalarla mücadelede yardımcı olur. Hastalıkla birlikte yaşamayı öğrenmek, hastalığı kabullenmek açısından psikolojik destek almaları önemli.



MS HASTALARINA TAVSiYELER
- MS hastalarının sosyal yaşamdan kopmamaları, bağımsız, rahat ve üretken olmalarını sağlanmalı.
- Tüm diğer bireyler gibi genel vücut sağlığını korumak önemli.
- Beslenmelerine özen göstermeleri, kilo almaktan kaçınmaları, hastaya uygun egzersizler yapmaları, uykularına dikkat etmeleri ve dinlenmeleri gerekmekte.
- Enfeksiyonlardan korunma önemli. Çünkü enfeksiyonlar sırasında hastaların bulgularında kötüleşme olabiliyor.
- Özellikle idrar yolu ve solunum sistemi enfeksiyonlarından korunmaları, enfeksiyon varlığında tedavi
edilmeleri önemlidir.


AKDENiZ DiYETiYLE BESLENiN
MS oluşumunda yalnız işlenmiş et-süt ürünleri, hay-vansal yağlar suçla-nmıyor. D vitamini eksikliği de suçlanan faktörlerden. Hastalar için önerilen beslen-me şekli, Akdeniz diyeti olarak özetlenebilir. Daha çok beyaz et ve özellikle haftada iki kez balık yenmesi önerilir. Aynı şekilde daha çok yeşil sebze ve meyve bakımından zengin beslenme tavsiye edilir.


iDEAL SPORLARI: YÜZME VE YOGA
Egzersiz programları ve kasların çalıştırılması, hastaların akut ataktaki bulguların giderilmesine, kas spazmlarının, sertliklerin ve denge sorunlarının giderilmesine yardımcı olur. Yürümekte zorluğu varsa yardımcı alet kullanılmak yararlı olacaktır. Eğer yapabili-yorlarsa yüzme en ideal spordur. Tüm vücut kaslarını çalıştıracağı için hastalara önerilmektedir. Ayrıca yoga gibi ruhsal açıdan da huzur veren sporlar hastalar için oldukça yararlı.