Cinsel ilişkide ağrı sorunu ve tedavisi

Cinsel ilişki ağrısı nasıl tarif edilir?

En az 6 ay süreyle cinsel ilişkinin birleşme anında yaşanılan ağrı, acı, yanma, batma gibi hoşnutsuzluk hisleri ‘cinsel ilişkide ağrı’ (Disparoni) problemi olarak tarif edilir. Tüm dünyada oldukça yaygın görülen bu cinsel problem kadınların sosyal hayatlarını, evlilik veya partner ilişkilerini, özgüvenlerini ve psikolojik sağlığını yakından etkilemektedir. ABD Psikiyatri Derneği tarafından son yapılan sınıflandırma sisteminde bu sorun, ‘vajinismus’ ile aynı sınıfta ‘Genitopelvik ağrı ve Penetrasyon (Birleşme) Bozukluğu’ grubunda yer almıştır. Cinsel ilişki ağrı sorunu günümüzde tedavi edilebilmektedir.

Cinsel ilişki ağrısının nedenleri nelerdir?

Yüzeyel, derin, psikolojik, dönemsel ve eşe bağlı nedenler olabilir.

Yüzeyel cinsel ilişki ağrısı nedenleri:

Vajinal enfeksiyonlar, dış genital enfeksiyonlar (HPV veya HSV enfeksiyonları), idrar yolu enfeksiyonları, mesane taşları, Vulvar Vestibulitis (Vajina girişi enflamasyonu- yangısı), Bartholin bezi kistleri, abseleri yüzeyel cinsel ilişki ağrısı nedenleri arasındadır.

Derin cinsel ilişki ağrısı nedenleri:

Endometriosis hastalığı, Batın içi yapışıklıklar (Sezaryen, apandisit, barsak veya mesane ameliyatları sonrası), Batın içi kitleler, tümörler, abseler enfeksiyonlar (Rahim, tüp ve yumurtalıklarda), Myomlar, Yumurtalık kistleri, Barsak ve mesane problemleri, Rahim tersliği sebep olabilir.

Psikolojik nedenler:

Vajinismus sorunu (İlişkide kaygılara bağlı istemsiz kasılmalar sonucunda), Cinsel isteksizlik, uyarılma ve tiksinti bozukluğu, Depresyon, anksiyete bozukluğu, Somatizasyon bozukluğu bu nedenler arasında sayılabilir.

Dönemsel nedenler:

Gebeliğin ilk üç ayı (İsteksizlik ve korkulara bağlı), Emzirme dönemi, Menopoz, İlaç kullanımları dönemsel nedenlerdir.

Eşe bağlı:

Eş ile uyumsuzluk, İletişim sorunları, Geçmişte yaşanmış ve unutulmayan travmalar, Eşte erken boşalma, sertleşme problemi veya cinsel isteksizlik eşe bağlı nedenler arasında sayılabilir.

Cinsel ilişki ağrısı tedavisi mümkün mü?

Evet. Günümüzde uygulanan modern tedavi yöntemleri ile mümkün hale gelmiştir. Tedaviler tamamen nedene yönelik olmalıdır.

Vulvar Vestibulit Sendrom (VVS) nedir?

Vajina girişinde keskin acı, yanma ve batma ile kendisini gösterir. Hastalar ilişki sırasında yaşadıkları bu derin acıyı ‘açık yaraya tuz basma’ şeklinde tarif ederler. Zamanla vajinal kuruluk, orgazm olamama ve cinsel isteksizlik sorunları da ortaya çıkar.

Vulvar vestibulitis probleminin tedavisi nasıldır?

Öncelikle tanının net olarak konulması gereklidir. Tanı konulduktan sonra öncelikle tıbbi tedavi yöntemleri denenir. Vajinal enfeksiyonlar varsa tedavi edilmelidir. Tam idrar tetkikinde görülen ‘oksalat kristalleri‘ de etken olarak gösterilmiştir. Her şeye rağmen sorun halen devam ediyorsa son çözüm ‘Vulvar vestibulektomi’ operasyonu, yani bu bölgenin cilt dokusunun cerrahi olarak yüzeyel ve geniş şekilde çıkarılmasıdır. Bu cerrahi işlem ile çözüm olasılığı oldukça yüksektir.

Vajinismus sorununa bağlı ağrı

Cinsel ilişki ağrısı vajinismus sorununa da bağlı olabilir. Vajinismus sorununda genellikle cinsel ilişki hiç bir şekilde mümkün olamaz, bazı durumlarda ise kasılmalar eşliğinde oldukça zor ve ağrılı gerçekleşmektedir. Bu durumda bilişsel davranışsal cinsel terapi yöntemleri uygulanmaktadır.

Vajinismus tedavisi için cinsellik, ilk gece, kızlık zarı ve genital organlar hakkında doğru bilgilendirme, daha sonrasında verilen bazı pelvik taban kas egzersizleri ile de vajinal kasları doğru şekilde kullanmayı öğrenme önemlidir. Bu şekilde sorun kalıcı olarak aşılabilmektedir. Vajinismus tedavisinde akupunktur, EMDR, hipnoterapi gibi ilave ve tamamlayıcı yöntemlere de başvurulabilir. Tedavilerde ekip çalışması önemlidir.

Cinsel ilişkide ağrı sorunu tedavi edilemezse neler bekler?

Cinsel ilişki ağrısı tedavi edilmezse kişide öz güven kayıpları, mutsuzluk ve depresyon sebebi olabilmektedir. Ayrıca bu tür cinsel problemler büyüyerek bir evlilik sorunu haline gelebilir. Şiddet, aldatma ve boşanmalara kadar giden bir sürece yol açabilir. Zamanla artan cinsel isteksizlik sorunu, cinsellikten iyice uzaklaşmaya ve hiçbir şekilde cinsel ilişkiyi istememeye neden olabilir. Hatta erkek eşte de erken boşalma, cinsel isteksizlik ve ereksiyon sorunlarına sebep olabilir.

Cinsel ilişki ağrısı tedavisi mümkündür!

Günümüzde -kökeni ne olursa olsun- cinsel ilişki ağrı sorununun tedavisi mümkündür. Öncelikle kesin tanı konulmalı, neden veya nedenler saptanmalı, daha sonrasında nedene yönelik tedaviler uygulanmalıdır. Sorun çoğu zaman fiziksel olsa da bazen psikolojik orijinli de olabilmektedir. Bazen de hem fiziksel hem de psikolojik nedenler bir aradadır ve medikal tedaviler psikolojik terapilerle kombine edilmektedir. Böylelikle tedavi başarısında ekip çalışmasının önemi büyüktür.

Jinekolog Op. Dr. Süleyman Eserdağ