Birleşmiş Milletler’e ayakkabılı protesto

Avrupa’nın 2. Dünya Savaşı’ndan sonra gördüğü en büyük toplu katliam olan Srebrenitsa olaylarını anmak için Türkiye’deki Boşnaklar
bugün 11.00’de Taksim Meydanı’nda önemli bir etkinliğe imza atacaklar. Genç Boşnaklar Derneği’nin düzenleyeceği etkinlikte, Birleşmiş Milletler’in katliamdaki rolünü vurgulamak için, ölen kişi sayısı kadar -8 bin 372- ayakkabıdan örgütün İngilizce kısaltması olan “UN” yazmayı planlıyorlar. Projeyle ilgili Genç Boşnaklar Derneği İstanbul temsilcisi Kerem Alcan ile görüştük.

* 8372 projesi nasıl başladı? Fikir nasıl oluştu?

Geçtiğimiz yıl Almanya’da “utanç tepesi” adıyla bir etkinlik yapıldı. Srebrenitsa soykırımında hayatını kaybeden kişi sayısı kadar ayakkabıdan bir tepe oluşturdular. Biz de onlardan esinlendik ve ölen kişi sayısı kadar ayakkabıdan katliamın sorumlularından olan Birleşmiş Milletler’in İngilizce kısaltması olan UN yazmaya Genç Boşnaklar Derneği olarak karar verdik.

* Kaç ayakkabı toplandı?

Şu ana kadar 8 bin çift civarı ayakkabı toplandı. Ancak her dakika bize ayakkabı ulaşıyor. Bizden bağımsız olarak toplayanlar da olmuş. Ayakkabı sayısının 10 binin üzerine çıkacağını düşünüyorum. O durumda bütün ayakkabıları kullanacağız yazarken.

* Bu projeye başlarken kimlerden yardım aldınız?

Toplumun her kesiminden destek istedik. Herkes bize destek vermeyi kabul etti. Daha sonra yazılı ve görsel medyada yer bulduk. Medyada yer bulmasıyla proje daha geniş kitlelere ulaştı. Organizasyon konusundaki sıkıntılarda da İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve ilgili bakanlıklar her türlü desteği sağladı.

“Boşnak olmayanlar çok ayakkabı gönderdi”

* Etkinlik sırasında dağıtılmak üzere üzerinde “Unutmadık, unutturmayacağız” yazılı tişörtler de dağıtacaksınız.

2 bin tişört hazırlattık, küçüklü büyüklü bağışlar karşılığında hediye edeceğiz. Bu organizasyonla ilgili birçok kurum gerek Taksim’deki etkinlikle ilgili olsun, gerek tişörtlerin hazırlanmasında olsun bize destek oldu. Tişörtlerin sponsorluğunu Ankara Büyükşehir Belediyesi üstlendi.

* Türkiye’de Srebrenitsa yeterince hatırlanıyor mu?

Türk toplumunun Bosna’ya karşı özellikle savaş döneminde, öncesinde ve şimdi de gerekli duyarlığı gösterdiğine inanıyorum. Savaş döneminde televizyonlarda Bosna’ya yardım için kampanyalar yapıldı. Sivil toplum örgütlerinin de birçok yardımda bulunduğunu biliyorum. Srebrenitsa deyince de birçok kişinin bir fikri olduğunu görüyorum. Bu anlamda insanların bilgili ve samimi olarak bir şeyler yapmaya çalıştığını hissedebiliyorum. Zaten ayakkabı gönderenlerin de önemli bir kısmı Boşnak olmayan, orada yaşananları anmak isteyen kişilerden oluşuyor.

“İnsanların güvenliği BM güvencesi altındaydı”

* Srebrenitsa deyince aklınıza ne geliyor?

Bunu en iyi Srebrenitsa’da o soykırıma maruz kalanlar ve onların aileleri cevaplayabilir. Ancak Boşnak değil de bir insan olarak Srebrenitsa deyince aklıma, insanlığın insan olma özelliğini yitirdiği ve milliyetçiliğin faşizan yanının insanlığa ne kadar kötülükler yapabileceği geliyor. Tabii geriye kalanı çok büyük bir hüzün. Srebrenitsa, masum insanların bir hiç uğruna katledildiği bir yer.

* Katliamda Birleşmiş Milletler’in sorumluluğu nedir?

Srebrenitsa BM’nin sorumluluğu ve koruması altında olan bir bölge. Bu bölgedeki insanların can ve mal güvenliği BM’nin garantisi altındaydı. Orası da BM’ye bağlı Hollanda askerlerinin komutasındaydı. Burada katledilen insanlar Hollanda askerleri tarafından Sırplara teslim edildi. Dolayısıyla o insanların canlarını koruyacaklarına, o insanları katillerine kendi elleriyle teslim etmiş oldular. Bu anlamda Sırplar kadar BM’nin de suçu var.

Ünlüler pabuçlarını bağışladı

Sanatçılardan Sezen Aksu, Suzan Kardeş, Semih Kaplanoğlu, Yeşim Salkım, Gani Müjde, Alişan, Vatan Şaşmaz, Sinan Albayrak, Ziynet Sali, Gürgen Öz, Murat Dalkılıç; sporculardan Kaya Peker, Oğuz Savaş, Gençlerbirliği futbol takımı; siyasetçilerden Adıyaman Milletvekili Mehmet Metiner kampanyaya destek veren isimlerden bazıları. Ayrıca etkinlik günü Haluk Levent Srebrenitsa için yaptığı şarkıyı seslendirecek.


Katliamın 16’ncı senesi

Srebrenitsa Katliamı, 1991-1995 Bosna Savaşı sırasında Sırp ordusunun Bosna-Hersek’in Srebrenitsa kentinde, 11-22 Temmuz 1995 arasında, çoğunluğunu erkek ve çocukların oluşturduğu 8 bin 372 kişinin toplu bir biçimde katledildiği olaydır. Katliam aşırı milliyetçi Ratko Mladiç komutasındaki Sırp ordusu tarafından gerçekleştirilmişti. Bölge halkını korumakla görevli olan Birleşmiş Milletler’e bağlı Hollanda birlikleri, halkı Sırp askerlere teslim etmişlerdi.