Çirkin Kral’ın film seti şimdi sanat galerisi

Tophane’ye sanatı götüren, orada galeri açan ilk isimlerden Azra Tüzünoğlu. Outlet İhraç Fazlası Sanat, genç ve yenilikçi sergileriyle dikkat çekti. Artık Outlet dönemi sona erdi. Tüzünoğlu şimdilerde Beyoğlu Sıraselviler Caddesi’nde yeni bir mekanın telaşı içinde... Pilot adını taşıyan bu yeni mekan kapılarını 15 Eylül’de Halil Altındere’nin sergisiyle açacak. 1970’lerde gece kulübü olan mekan, zorlu bir inşaat süreci sonrasında bugünkü görünümüne kavuştu. Azra Tüzünoğlu ve özellikle de eşi, sanatçı Halil Altındere’nin bizzat toza toprağa bulanarak yeniden yarattıkları mekanda sergiler, atölyeler, sanatçı konuşmaları gerçekleşecek. Tüzünoğlu bizlere Pilot’u ve projelerini anlattı...

* Mekanın geçmişi çok ilginç...

1970’lerde Es Kulüp adıyla hizmet vermiş olan, insanların daha çok akşamüstü hafif yemek yiyip sonra dans ettikleri bir kulüpmüş. Sahibi Suat bey batıda eğitim almış bir adammış. Bunları ‘-mış’lı anlatıyorum çünkü ne yazık ki anlatılanları biliyoruz sadece. Mekanın birinci sahiplerine ulaşamadık. Bir araştırma da yok, o yüzden okuyup bir şeyler de öğrenemedik. Ama o dönemde popüler bir mekân olduğunu biliyoruz. Gündüzleri sinema platosu olarak kullanılmış, filmler çekilmiş. Hatta bir gün burada inşaat olduğunu görüp içeriye giren biri bize bir film getirdi. 70’lerde bizim mekânda müzisyenmiş. Getirdiği film de Yılmaz Güney’in “Çifte Tabancalı Kabadayı” filmiydi. Bizim mekanımızda çekilmiş film ve tabii çok duygulandık. Şimdi burada çekilmiş filmlerin, afişlerin peşindeyiz.

* Gece kulübü döneminden sonra ne olmuş peki burası?

Kulüp 70’lerin sonlarında kapanmış. Türk ve Fransız ortaktan oluşan bir sigorta şirketi satın alıp değerli evraklarını saklamak için depo olarak kullanmış. Yani 30 yıl boyunca burası o sigorta şirketinin deposuymuş. Biz bulduğumuzda da depoydu. Tabii büyük bir mekânı alabilecek kadar birikmiş paramız yoktu. Hem akrabalarımızın kapısını çaldık hem krediye başvurduk. Satın alabilmek için ihaleye girdik hayatımızda ilk defa ve kazandık.

* Uzun bir inşaat süreci yaşadınız mekana girdikten sonra.

Eksiklerini çıkardık binanın. Binayı sağlamlaştırmak, ara katlar yapmak, tuvaletlerin yerini değiştirmek gibi teknik ve asıl zorlayıcı süreçleri geçtik. Ve bütün bunları aslında dört kişilik ekiple tartışarak yaptık. Mühendisimiz Harun Bey, Urban’ın işletmecisi arkadaşımız Ergun, Halil ve ben. Geniş bir mekan, yaklaşık 700-750 metrekare. Tamamını sergileme alanı olarak kullanmayı istemedim çünkü depolama alanlarına ihtiyacım vardı. Girişte bir fuaye alanı yaptık. Orada küçük tanıtımlar, toplantılar, atölyeler yapılabilecek. Bazı alanları yıktık, bazılarını kapattık. 16 ay sürdü bu işler. Satın aldığımız paradan daha fazlasını içeriye harcadık içeriye. Halil ve ben biraz hayatımızı ufalttık. Paramız olduğunda inşaatı yaptık, olmadığında durduk. Aslına bakarsanız dört-beş ayda da biterdi cebimizde büyük paralar olsaydı.



“Pilot kelimesinin iki anlamı var, ikisi de bizi anlatıyor”

* Galerinin ismi neden Pilot oldu?

Outlet’te üç yılda 62 sanatçıyla sergi yaptık. Bu sanatçıların her biri farklı yerlerden geliyor. İlk defa İstanbul, İzmir, Ankara ve Diyarbakır dışından sanatçılara yer verdik mesela. Bir şekilde istediğimiz çizgiyi tutturduk, istediğimiz sözü söyledik Outlet olarak. Orası hayatımızda bir dönemdi ve şimdi başka bir dönem başlıyor diye düşünüyoruz. Pek çok insandan öneriler de geldi yeni mekanın ismi için.
Bir akşam pek çok sanatçıyla evde yemek yerken ve “Bu galerinin ismi ne olacak” diye düşünürken herkes bir şeyler söyledi. Artık gecenin sonunda herkes yorulmuşken ben birden “Aslında Pilot olabilir” dedim. Pilot sözcüğünün birkaç anlamı var ve bütün anlamlarıyla bizi karşılıyor. Pek çok insanın sorumluluğunu alan ve onlara rota belirleyen, onları yükselten kişi anlamına geliyor ve bu anlam bence gayet uygun yaptığımız işe. İkincisi de ilk defa yeniliğin tecrübe edildiği alan; pilot bölge, pilot okul gibi. Dolayısıyla o anlamda da bizi karşılıyor.

* Nasıl bir mekan olarak düşünüyorsunuz Pilot’u?

Pilot’un mekânsal genişliğini kullanmak istiyoruz. Sınırları nasıl genişletiriz, burada başka neler yapılabilir düşünüyoruz. O yüzden de mekânımızı farklı alanlardan gelen insanların da katılımının olduğu bir buluşma noktası gibi düşünüyoruz. Sadece sanatçılar değil sinemacılar, felsefeciler, sosyologlar, müzisyenlerin bir arada zaman geçirebilecekleri, konuşmalar, atölyeler yapabilecekleri bir kültür üretim alanı olması bizim için önemli.


“Tophane’den ayrılma sebebimiz orada yaşanan olaylar değil”

* Tophane’den neden ayrılmak istediniz?

Tophane’deki yerimiz kiraydı. Ev sahibimizle sözleşme yapmıştık ve bize “İstediğiniz kadar burada kalabilirsiniz” demişti. Biz de ciddi bir yatırım yaptık. Ben orayı Mayıs 2008’de tuttum, Ocak 2010’da ise ev sahibim “Artık burası çok gelişti, senin kiran çok az, bunu en azından üç katına çıkar” dedi. Anladık ki orada uzun vadeli kalamayacağız. . Şubat ayında buranın ilanını gördük. Bakmaya geldiğimizde ise büyülendik.

* Tophane’deki olay etkiledi mi taşınma kararınızı?

Hayır, bizim orada başka sıkıntılarımız vardı. Bu olaylar yüzünden taşınmaya karar verseydik bu kadar beklemezdik zaten.
n Tophane’den neden ayrılmak istediniz?
Tophane’deki yerimiz kiraydı. Ev sahibimizle sözleşme yapmıştık ve bize “İstediğiniz kadar burada kalabilirsiniz” demişti. Biz de ciddi bir yatırım yaptık. Ben orayı Mayıs 2008’de tuttum, Ocak 2010’da ise ev sahibim “Artık burası çok gelişti, senin kiran çok az, bunu en azından üç katına çıkar” dedi. Anladık ki orada uzun vadeli kalamayacağız. . Şubat ayında buranın ilanını gördük. Bakmaya geldiğimizde ise büyülendik.
n Tophane’deki olay etkiledi mi taşınma kararınızı?
Hayır, bizim orada başka sıkıntılarımız vardı. Bu olaylar yüzünden taşınmaya karar verseydik bu kadar beklemezdik zaten