Sürprizlerle dolu çarşı

Kapalıçarşı’ya daha önce hiç gitmemişiz gibi keşfe çıkıyoruz. Hem de İstanbul turlarıyla ünlü tarihçi ve rehber Saffet Emre Tonguç’la. Amacımız Tarihi Yarımada’yı korumak için Fatih Belediyesi’nin başlattığı “Kapalıçarşı Yenileme Avan ve Uygulama Projesi” hakkında bilgi edinmek, tarihe sadık kalarak yenilenme sürecine, Kapalıçarşı’ya ve yanı başındaki tarihi hanların ihtiyaçlarına tanık olmak.

Gramofoncu baba

Osmanlı’nın ışığı anlamına gelen Nuruosmaniye kapısından giriyoruz çarşıya. Sağlı sollu, altın ve mücevherlerin satıldığı dükkanların arasından ilerliyoruz. Aynacılar, İpekçiler, Zenneciler, Takkeciler gibi ilginç isimli sokaklarda dolaşırken tarihi bilgileri depoluyoruz hafızamıza.

554 yıllık Kapalıçarşı’yı gün içinde yaklaşık yarım milyon, her yıl da 91 milyon kişi ziyaret ediyor. Burası 45 bin metrekarelik kapalı alanıyla dünyanın en büyük alışveriş mekanı olduğu gibi aynı zamanda en eskisi.

Kuşkusuz İstanbul’a gelen turistlerin de ilk görmek istedikleri yer Kapalıçarşı. 3 binin üzerinde dükkan ve yaklaşık 20 bin kişi çalışıyor. O kadar dükkanı görmek mümkün değil tabii.

“Nasılsın Ali usta?”, “Merhaba Mehmet abi” diye girdiğimiz küçük dükkanların içindeki hayatlara dokunarak dolaşıyoruz çarşıyı. Ali usta “Yarım asırdır buradayım” diyor. Gramofon ustası Mehmet abinin küçücük dükkanında soluklanıyoruz. Bize taş plakların arasından seçtiği Müzeyyen Senar’ın kaydını dinletiyor. Mehmet abinin hüznü hepimize geçiyor. Fazla da rahatsız etmeden izin isteyip çıkıyoruz.

Meşhur çatısına çıktık

Kuyumcular Caddesi’ni takip ederek girdiğimiz kuyumcuların atölyelerinin bulunduğu Zincirli Han’ı geziyoruz. Çarşı sürprizlerle dolu. Tek sıra halinde girebildiğimiz daracık aradan Sıraodacılar Sokağı’na çıkıyoruz.

Daha sonra kendimizi çarşının çatısında buluyoruz. Burası James Bond’un “Skyfall” filmindeki aksiyon sahnelerinin çekildiği yerlerden. Tarihi Yarımada ayaklarımızın altında. Çarşının içi kadar kırmızı kiremitli çatısından da manzara gerçekten büyüleyici.

İnciciler Sokak’ta Ümit Berksoy’un el yapımı mücevherlerinden gözümüzü alamıyoruz. Değerli taşlarla bezeli sevimli ahtapotu

elden ele dolaştırıp tekrar kadife kutusuna bırakmak biraz zor oluyor doğrusu.

Cevahir Bedesten çarşının tam kalbi. Yıllardır kapıları akşam olunca sıkı sıkı kapatılıyor.

İznik Classics, Nick’s, Cashmere House ve Dhoku Halı uğradığımız dükkanlar arasında.

Kapalıçarşı’nın Mahmutpaşa kapısından çıkıp sağa doğru yürüyoruz. Tarakçılar Caddesi’nden sola saparak gittiğimiz Büyük Valide Han’ın karanlık ve bakımsız merdivenlerinden çıkarken yukarıda karşılaşacağımız manzarayı hayal etmek imkansız. Boğaziçi, Haliç ve Tarihi Yarımada’nın bir bölümü panoramik olarak karşımızda. Turistlerin nefes kesici bu manzarayı görmek için buraya gelmelerine şaşmamalı.

Kapalıçarşı dipsiz bir kuyu. Her gittiğinizde yeni bir şey keşfedersiniz. İçeride kaybolmamak için kendinize iyi bir rota çizmeniz gerek. Ama çarşının ve çevresinin korunup tarihi dokuya sadık kalarak yenilenmesi ihtiyacı bütün çıplaklığıyla ortada. Fatih Belediyesi’nin başlattığı projeyle buraları daha da kıymetleneceğe benziyor.