Dünya Bankası: Kimse bu kadar tazminatı ödeyemez

Vatan MEHMET-Kıbrıs Postası
Dünya Bankası’nın mülkiyet tazminatları ile ilgili Kıbrıs’ta taraflara yaptığı sunuma göre çözüm sonrasında kurulacak Federal Kıbrıs’ı “mülkiyet tazminatları” nedeniyle ekonomik olarak karanlık günler bekliyor. Kıbrıs Postası’nın ele geçirdiği ve Akıncı- Nuland ve Nami-Mavroyannis görüşme tutanaklarına da yansıyan Dünya Bankası’nın çizdiği kötümser tablo, mülkiyette “kriterlerin” belirlenmesine karşın “tazminat kıskacının” halen müzakerelerin boğazını sıkan en önemli unsur olduğunu ortaya koyuyor. Dünya Bankası, Çözümün finansmanı konusunda kritik olan Mülkiyetle ilgili tazminat miktarının Federal Kıbrıs’ı batıracağını raporlarken Nuland’ın mülkiyet başlığı için gerekli finansmanı 10 Milyar Euro’nun altında, tek haneli rakamlarda olduğunu zannettiği ortaya çıktı.

GAYRI SAFİ YURTİÇİ (GDP) HASILASI’NIN YÜZDE 60’INA TEKABÜL EDİYOR

Müzakerecilerin görüşmelerine yansıyan Dünya Bankası’nın 27 Haziran 2016’da yaptığı “Mülkiyet Finansmanı” sunumuna göre Tazminatların “mülklerin piyasa fiyatından ödenmesi” olası Federal Kıbrıs’ın toplam Gayrı Safi Yurtiçi (GDP) Hasılası’nın yüzde 60’ına tekabül ediyor ve yine Dünya Bankası’na göre bu durum Federal Kıbrıs ekonomisinin açıkça çökmesi anlamına geliyor.

EN FAZLA 16 MİLYAR EURO OLABİLİR

Hesaplamalar açısından önemli olanın iki tarafın bir değerlendirme ve “çarpan” üzerinde anlaşması olduğu belirtilen Dünya Bankası sunumunda, basit bir hesaplama yapıldığında bile Güney’de Kıbrıslı Türklerin bıraktığı malların toplam değeri olan 8 Milyar Euro’dan Kuzeyde Kıbrıslı Rumların bıraktığı 21 Milyar Euro çıkarıldığı zaman mülkiyet toplam maliyetinin en fazla 16 Milyar Euro olabileceği de dile getiriliyor. ("Tutanakta %20'lik sapma payı ile" ifadesi kullanılıyor.)

Dünya Bankası’nın “Mülkiyet Bileşeni” (Property Component) adlı sunumuna bunun kimse tarafından ödenemeyecek bir miktar olduğu Almanya’da yaşanan benzer durumla kıyaslanarak örneklendiriliyor ve “mülklere ilişkin kişiler tazmin edilirken tazminatların piyasa fiyatlarına göre hesaplanmadığına” dikkat çekiliyor.

KISA SÜREDE ÖDEME GAYR-İ MENKULÜ ÇÖKERTİR

Sunumda tazminatların kısa bir süre içerisinde ödenmesinin gayr-ı menkul sektörünün çökmesine de neden olacağı kaydediliyor. Dünya Bankası’nın söz konusu çalışma verilerinin yeniden gözden geçirilerek “geliştirilebileceği” ifade ediliyor.

RUM MÜZAKERECİ MAVROYANNİS: “GAZIN DURUMU BELİRSİZ. GELİR KAYNAĞI SAYILAMAZ”

Konu ile ilgili Rum müzakereci Andreas Mavroyannis’in “henüz durumu belirsiz olan doğal gazı bir gelir kaynağı olarak sıralamaya eklemenin gerçekçi olmadığını” belirtmesi ise özellikle dikkat çekiyor. Rum Müzakereci, bununla birlikte mülkiyet sorununun bedelinin vergi mükelleflerine ödetilmesinin de son derece sıkıntılı bir yöntem olduğunun altını çiziyor.

AKINCI: “REFERANDUMDAN NASIL ‘EVET’ OYU ÇIKARACAĞIZ”

Öte yandan Dünya Bankası’nın çalışma ayrıntılarının, 20 Nisan 2016’da Cumhurbaşkanı Akıncı ile ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Avrupa ve Avrasya İşlerinden Sorumlu Bakan Yardımcısı Victoria Nuland görüşmesinde de gündeme geldiği, tutanaklara göre Dünya Bankası’nın ortaya koyduğu veriler ışığında Akıncı’nın Nuland’a “İlk yıllarda ekonomik olarak daha kötü bir noktaya geleceğiz’ dersek referandumdan nasıl ‘Evet’ oyu çıkaracağız” dediği ortaya çıktı.

NULAND: “BEN TEK HANELİ RAKAM ZANNEDİYORDUM”

Nuland ise “Ben mülkiyet başlığı için gerekli finansmanı 10 Milyarın altında olacağını düşünmüştüm. Çözümün tüm maliyetinin 20-30 Milyar olarak hesaplandığını, Mülkiyetin ise tek haneli bir sayı olarak bulunduğunu sanıyordum” ifadelerini kullandı.