‘Amazonlar’ siyasi kavgaya dönüştü

Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro, G7 ülkelerinin Amazonlar’da yaklaşık üç haftadır süren yangınların söndürülmesi için yapacağı 20 milyon euro’luk yardımı reddetti ve Fransa Cumhurbaşkanı Emanuel Macron’un bu tür yardım fikirlerinin arkasında farklı niyetlerinin olduğunu iddia etti. Macron, önceki gün Fransa’da düzenlenen zirvede G7 ülkelerinin, Amazonlar’daki orman yangılarının söndürülebilmesi için 20 milyon euro destekte bulunmak konusunda anlaştıklarını duyurmuştu. Ancak Macron ile sert bir tartışma içine giren Bolsonaro, bu yardımı da kabul etmiyor. Bolsonaro, teklifi, ‘ülke egemenliğini zedelediği’ düşüncesiyle reddetti. 20 milyon euro’luk yardımın dışında İngiltere ve Kanada, ayrıca yardım sözü de vermiş, yardım oranı 40 milyon Dolar’a yükselmişti.

Sosyal medya hesabından paylaşım yapan Bolsonaro, “Ne bir Devlet Başkanının, Macron, Amazonlar’a karşı yersiz ve bedava saldırılarına, ne de sanki  bir sömürge veya sahipsiz toprakmışız gibi asıl niyetlerini Amazonları ‘kurtarmak’ için oluşturulan ‘G7 ülkeleri ittifakı’ fikriyle gizlemesine izin veremeyiz” ifadelerini kullandı. Bolsonaro, Amazonlar’da iki haftadan fazladır devam eden yangınlarla mücadele için Amazon bölgesini paylaşan ülkelerin çoğunun bir araya gelerek egemenliği ve doğal zenginliği güvence altına alan bir plan hakkında Kolombiya Devlet Başkanı Ivan Duque ile görüştüğünü belirtti.

Bolsonaro’nun kabine şefi Onyx Lorenzoni ise, G7’yi oluşturan 7 ülkeye kendi iç işlerine odaklanmalarını tavsiye etti ve Notre Dame Kilisesi’nde yaşanan yangını hatırlattı. Lorenzoni, “Macron dünya mirası kapsamındaki bir kilisede öngörülebilir bir yangını bile önleyemezken ülkemizle ilgili bize ders mi vermek istiyor?” ifadelerini kullandı. Bu açıklamaların ardından konuşan Bolsonaro ise Macron’un hakaretlerini geri alması durumunda onunla konuşabileceğini söyledi. Bolsonaro, “Önce sözlerini geri alsın, sonra yardım teklif etsin, sonra cevap veririm” dedi.

‘Yanlış yorumladı’

Macron ise Amazonlar’da yaşanan durumun aciliyetine ve önemine yeniden dikkat çekti. Macron gönderilmesi planlanan paranın ‘bir saldırı değil dostluk işareti’ olduğunu söylerken, Bolsonaro’nun bu şekilde yorumlamasının yanlış olduğunu ifade etti. Macron yardımın sadece Brezilya değil Amazonlar’daki tüm ülkeler için olduğunu belirtirken “Amazon bütün dünyanındır. Egemenliğinize saygı duyuyoruz ama herşeyi yok etmene izin veremeyiz” dedi. Amazonların tüm dünyanın ciğerleri olduğu gerçeğini tekrarlayan Macron, Brezilya’nın yeniden ağaçlandırma çalışmalarına yardım edebileceklerini söyledi. Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas da, Amazon ormanlarının korunmasının tüm dünyanın görevi olduğunu söyledi ve ormanların yok olmasına izin verilmemesi gerektiğini vurguladı. Bilim insanları, “Dünya’nın akciğerleri” diye nitelenen, yeryüzünün en büyük yağmur ormanları olan Amazonlar’ın korunmasının, iklim değişikliğiyle mücadelede önemli rol oynadığına işaret ediyor.

Fransa ile Brezilya arasındaki gerginlik, geçen hafta Macron’un Amazonlar’daki yangınlar hakkında G7 ülkelerini acil toplanmaya çağırmasıyla başlamış, Bolsonaro da Macron’u sömürgeci bir zihniyete sahip olmakla itham etmişti. Bu arada, sosyal paylaşım sitesi Facebook’ta Bolsonaro’nun bir takipçisi, Macron’un eşi Brigitte Macron’un dış görünüşüyle dalga geçen bir fotoğraf paylaşmış, Bolsonaro da Macron’a işaret ederek, “Adamı küçük düşürmeyin, hahaha” şeklinde yorum yapmıştı. Fransız Devlet Başkanı Macron da Bolsonaro’nun yorumunu, “son derece saygısız” olarak değerlendirmiş ve “Ne diyebilirim ki? Çok üzücü ama öncelikle onun (Bolsonaro) için ve Brezilya halkı için üzücü” demişti.