'Biden'ın azarı' İsrail'i karıştırdı! ABD bayrağındaki başka bir yıldız değiliz
29.03.2023 - 15:51 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr BBC Türkçe
'İsrail bu yolda devam edemez' diyerek Başbakan Netanyahu'nun ülkeyi alt üst eden yargı düzenlemesinden vazgeçmesini isteyen ABD lideri Biden, İsrail'de depreme yol açtı. Netanyahu Twitter mesajıyla Washington'a yanıt verdi, yerel medya ise, 'Biden azarının şokları', 'Netanyahu'dan misilleme', 'ABD bayrağındaki başka bir yıldız değiliz' manşetleri attı.
İsrail siyasi tarihinin en kaotik gününü geri adım atarak şimdilik sonlandıran Başbakan Binyamin Netanyahu, bu kez ABD lideri Joe Biden ile karşı karşıya geldi.
Netanyahu'nun aylar önce kurduğu aşırı sağcı koalisyon hükümetinin hayata geçirmeyi denediği yargı düzenlemesi, İsrail'i birbirine kattı. Başbakan Netanyahu, planlanan değişikliklere karşı bir tonda konuşan sıkı müttefiki Savunma Bakanı Yoav Galant’ı Pazar akşamı görevden aldı. Bunun üzerine İsrail'in tüm şehirlerinde muhalifler sokağa indi, gece boyu polis ve protestocular çatıştı.
Pazartesi sabahına gelindiğinde İsrail'de hayat durdu. Ülkenin en büyük sendikasının çağrısıyla doktorlar, öğretmenler ve her kesimden çalışan greve gitti. Havalimanları kapanırken, limanlardaki faaliyetler askıya alındı.
Bir yandan yeniden sokağa çıkan muhalifler baskısı altında olan Binyamin Netanyahu, diğer yandan ise radikal koalisyon ortaklarının hükümetten ayrılma tehdidiyle boğuşuyordu.
73 yaşındaki Netanyahu, Pazartesi akşamı yargı düzenlemesinin rafa kalktığını ilan etmek zorunda kaldı. Haftalardır protesto edilen yeni yasal düzenleme, hükümet gücü ile mahkemelerin hükümeti denetleme ve hatta hükümsüz kılma yetkisiyle ilgili.
Düzenleme yasalaşırsa;
- Yargıtay'ın kanunları gözden geçirme veya reddetme yetkisi, Parlamento'da salt çoğunluğun mahkeme kararlarını geçersiz kılabilmesiyle zayıflatılacak
- Yargıçları atayan komisyonun tamamen hükümetin kontrolünde olacak
- Bakanların, başsavcı tarafından yönlendirilen hukuk danışmanlarının tavsiyelerine uymaları zorunlu olmayacak
- Görev için uygun olmadığı düşünülen makam sahiplerinin görevden alınması zorlaşacak
Muhalifler teklif edilen yasal değişikliklerin, geçmişte hükümetin gücünü kontrol eden yargı sistemini zayıflatarak ülkede demokrasiyi ciddi şekilde baltalayacağını düşünüyor. Yolsuzlukla yargılanan Netanyahu'nun kendini korumaya çalıştığı da dile getirilen görüşler arasında.
İsrail tarihinin en sağcı hükümetinin başındaki Netanyahu ise, iktidarın seçimle işbaşına geldiğini belirterek düzenlemelerin seçilmişlerle atanmışlar arasında bir denge sağlayacağını öne sürüyor.
BIDEN: ÇOK ENDİŞELİYİM
İsrail'deki kaos Washington'da da yankı buldu. ABD Başkanı Joe Biden, Netanyahu'dan düzenlemeden vazgeçmesini istedi, "Bu yolda devam edemezler" dedi.
İsrail'in demokratik geleceğine ilişkin endişelenip endişelenmediği sorulan Biden, "İsrail'in birçok güçlü destekçisi gibi ben de çok endişeliyim" diye konuştu.
İsrail muhalefetinin 'yargı bağımsızlığına darbe' diye nitelediği yasa tasarısına dair Netanyahu'nun uzlaşı çabaları konusunda şüphe belirten Biden, amacının İsrail'in içişlerine karışmak olmadığını da ekledi.
NETANYAHU: İSRAİL EGEMEN BİR DEVLET
ABD lideri Biden'ın açıklamalarına Netanyahu Twitter hesabından yanıt verdi:
"İsrail egemen bir ülkedir ve kararlarını kendi verir, en iyi dostları dahil dışarıdan gelen baskılarla değil. Başkan Biden'ı 40 yıldan uzun bir süredir tanıyorum ve İsrail'e uzun zamandan beri devam eden bağlılığını takdir ediyorum ABD ile İsrail arasındaki sarsılmaz ittifak, ara sıra ortaya çıkan anlaşmazlıkları her zaman aşar."
DEPREME YOL AÇTI
ABD ve İsrail arasındaki gerilim, beklendiği gibi bugün yerel medyanın manşetlerinde. Haaretz gazetesinin manşeti, 'Biden azarının şokları: ABD-İsrail çatışması derinleşirken Netanyahu'yu şaşırtıyor' oldu. Gazeteye göre, İsrail başbakanı ABD ile gerginliğin kontrol altında olduğunu düşünüyordu ancak Biden'ın açıklamaları Netanyahu'nun yatıştırmayı umduğu kaynayan diplomatik gerilimi tırmandırdı.
Haaretz'de yer alan bir analizin başlığı ise, oldukça çarpıcıydı: 'Biden artık Netanyahu'nun yalanlarını satın alamaz ve İsrail artık bedel ödeyecek.'
'Biden: İsrail böyle devam edemez, Netanyahu Beyaz Saray'a davet edilmeyecek' diyen The Jerusalem Post, İsrail Başbakanı'nın verdiği yanıtı okurlarına aktardı.
Yediot Ahronot'un başlığı da Jerusalem Post gibiydi: 'Biden: İsrail bu yolda devam edemez.'
Israel Hayom, 'Biden Netanyahu'yu 'yakın gelecekte' davet etmeyeceğini söylüyor; Başbakandan misilleme' başlığını tercih etti. Gazetenin haberine göre, Netanyahu'nun partisi Likud'un milletvekili Dan Illouz, ABD Kongre'sine mektup göndererek ABD Başkanı'nın 'sınırı aştığını' söyledi.
The Times of Israel 'Biden: İsrail 'bu yolda devam edemez'; 'yakın vadede' Netanyahu'ya davet yok' başlığıyla okurlarının karşısına çıktı. Haberin spotunda ise, şu ifadeler vardı:
"Başkan Biden Başbakan'a mevcut 'revizyon' yasasından 'uzaklaşma' çağrısında bulundu, demokrasi için çok endişeli olduğunu vurguladı. Netanyahu ise 'En iyi arkadaşlardan' bile gelse denizaşırı baskılara boyun eğmeyeceğiz' diyor."
Gelişmeleri canlı blogla aktaran The Times of Israel'deki diğer haberlerin dikkat çekici başlıkları:
- 'Likud, aşırı sağcıları Biden'ın eleştirilerini küçümsedi; bir milletvekili İsrail'in kendisini tek başına savunabileceğini söyledi.'
- 'Ben-Gvir: 'ABD bayrağındaki başka bir yıldız değiliz'
- 'Likud'dan Vaturi: Muhtemelen ABD'den daha demokratız'
- Eski büyükelçi: Bazı ABD'li yetkililer Netanyahu'yu 'İsrail için varoluşsal bir tehlike' olarak görüyor.'
- 'Üst düzey Likud yetkilisi: Biden 'çok zayıf ki', Netanyahu bir sonraki ABD seçimlerini dört gözle bekliyor.'
