Irak muhalafeti "askeri güvence" peşinde

Bu aşamada askeri taahüde girmeyen ABD'nin amacı, sünni - şii - Kürt eşgüdümünü sağlamak


Yasemin Çongar - Washington


Irak muhalafeti, Saddam Hüseyin rejimine karşı ABD'den askeri güvence talebini sürdürürken, böyle bir destek için "zamanı erken" bulan Clinton yönetimi, Irak'taki Şünni - Şii - Kürt gruplarının eşgüdümünü sağlamaya çalışıyor. Bağdat yönetimine karşı bir hareketle, kuzeydeki Kürtler ve güneydeki Şiilerden ziyade Sünni Araplar'ın "merkezi" rol oynaması gerektiğini düşünen ABD, bu grupları tek bir şemsiye altında toplama çabasında önemli mesafe kaydetti.
Hafta başından beri Washington'daki temaslarını sürdüren Iraklı altı muhalafet lideri, ABD Dışişleri Bakanı Madeleine Albright, Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı Sandy Berger ve Kongre üyeleriyle biraraya geldi. ABD'li yetkililerin bu gruba mesajı "birlikte hareket ettiğiniz sürece, size siyasi ve mali yardıma hazırız" yönündeydi. Muhalif liderlereyse "Irak'ta ayaklanma ortamı var. Ancak bizim bir hareketimiz karşısında Saddam güçlerinin misillemesine karşı sizden askeri güvence bekliyoruz" talebini ilettiler.
Washington'daki bir diğer önemli sonuç, Irak muhalafeti içindeki nüfuzu zaten çok sınırlı olan Ahmed Çelebi'nin, Irak Ulusal Kongresi (INC) liderliğini, artık beş ayrı grubun temsilcisiyle paylaşacağının netleşmesi oldu. Bu grupla eşgüdüm için, Washington Londra ve Ortadoğu'da birer ofis açılması da kararlaştırıldı.
Toplantılara, ABD ile düzenli temastaki Kürt gruplarının yanısıra, eski Irak Petrol Bakanı Adnan Paçacı, 1958'de yıkılan monarşinin temsilcisi Şerif Ali bin Hüseyin ve babası Irak ordusunun kurucusu olan Hatem Muhlis'in katılması özellikle önemliydi. Bir yetkili Milliyet'e, "Irak'ta birşey değişecekse, öncelikle Bağdat'ta nüfuzlu olabilecek merkezi güçler bunda rol oynamalı. Onun için sünni muhalafete özel önem veriyoruz" dedi.

Şiiler saldırdı

ABD'deki görüşmelere gelmeyen Irak İslami Devrimi Yüksek Konseyi (SCIRI) adlı Şii örgüt, 16 Mayıs'ta Bağdat'ta güvenlik kuvvetlerinin karargahına saldırı düzenleyerek, aralarında BAAS Partisi liderlerinin de bulunduğu yedi kişiyi öldürüp, 27 kişiyi yaraladığını açıkladı.
Washington'daki Iraklı muhalifler, SCIRI'nin buraya gelmemesine karşın, kendileriyle birlikte hareket ettiğini bildirdiler. Geçen hafta Tahran'ı ziyaret eden Ahmed Çelebi, "İran'ın SCIRI'yi ABD'ye gelmekten menettiği doğru değil. SCIRI, şu anda çok aktif ve bu hareketleri sürerken, ABD'den sivilleri koruyacağı yönünde güvence istiyor" dedi.