Johnson’ın kumarı tutacak mı?

Avrupa Birliği’nden (AB) ayrılma sürecine (Brexit) ilişkin düğümü çözmek için 12 Aralık’ta erken genel seçime gitme kararı alan İngiltere’de, şimdi tüm gözler sandıktan neyin çıkacağına odaklanmış durumda. Başbakan Boris Johnson, seçime giderek oy oranını artırmayı ve mecliste, Brexit anlaşmasını geçirecek çoğunluğa ulaşmayı hedefliyor. Johnson, Brexit’in gerçekleşmemiş olmasından bıkkınlık duyan kesimlerin kendi partisinin çatısı altında tek blok halinde toplanacağını ve seçimlerden eli güçlü olarak çıkacağını da hesaplıyor.

Dün parlamentoda Başbakan Johnson ve İşçi Partisi lideri Jeremy Corbyn’in yaptığı karşılıklı konuşmalarla seçim süreci başlamış gözüküyor. Johnson, konuşmasında İşçi Partisi’nin hükümete geçmesi durumunda ülkeyi ekonomik bir felaketin beklediğini öne sürdü. Corbyn ise, başbakanı Ulusal Sağlık Sistemi NHS üzerinden eleştirdi ve seçmenlerin NHS’yi kurtarmak adına “bir jenerasyonda bir kez karşılaşacakları bir şansa sahip olduklarını” söyledi. Yapılan son anketler, iktidardaki Muhafazakar Parti’nin üstünlüğünü gösteriyor. Buna göre, Muhafazakâr Parti’nin yüzde 37, İşçi Partisi’nin yüzde 22, Liberal Demokrat Parti’nin yüzde 19, Brexit Partisi’nin yüzde 11 ve İskoç Ulusal Partisi’nin (SNP) yüzde 4 oy alması bekleniyor. Farklı anketlere göre oy oranları değişiklik gösterse de sıralamanın bu şekilde olması bekleniyor.

BREXIT’İN KADERİ

Sandıktan bir Muhafazakâr Parti-Brexit Partisi-Kuzey İrlanda Demokratik Birlik Partisi koalisyonu çıkması halinde, ülkenin AB’den 31 Ocak’ta ayrılması kesin gibi görülüyor. İşçi Partisi, Liberal Demokrat Parti ve SNP’nin bir koalisyon kurması durumundaysa ülke, yeni bir Brexit referandumuna gidebilir.

Partililerin, ülkeyi siyasi çıkmaza sürükleyen Brexit krizi konusundaki tutumları ve vaatleri, seçimde belirleyici olacak. Ancak seçmenin 3 yılı aşkın Brexit sürecinde yaşadığı değişim de önemli rol oynayabilir. Ülkede, AB referandumundan bu yana, çoğunluğu Brexit yanlısı olduğu belirtilen 2 milyon yaşlı seçmen hayatını kaybetti. Buna karşılık, potansiyel olarak AB üyeliği yanlısı olduğu tahmin edilen 2.5 milyon genç seçmenin erken seçimde oy kullanması bekleniyor. Ülkede, 2008’deki küresel ekonomik krizden sonrası uygulamaya konulan kemer sıkma politikaları sonucu yaşam koşulları kötüleşen seçmenin tavrı da, sandığa yansıyabilir.

TAKTİK BİRLİKTELİK

İngiltere’de uygulanan dar bölge, çoğunluk seçim sistemine göre, ülkedeki 650 seçim bölgesinin her birinde en çok oyu alan aday parlamentoya seçiliyor. Bu sistemin, taktik iş birliklerini gündeme getirmesi bekleniyor. Muhafazakâr Parti, 2017’deki erken seçimde oyunu yüzde 5 artırırken, 13 milletvekili kaybedip azınlık hükümeti kurmaya mecbur kalmıştı.

Nigel Farage liderliğindeki Brexit Partisi’nin, bazı bölgelerde Muhafazakârlarla iş birliğine gitmesi gündemde. İngiltere’de 2017’deki erken seçimdeyse Muhafazakâr Parti tek başına hükümet çoğunluğunu kaybetmiş, DUP destekli azınlık hükümeti kurabilmişti. İşçi Partisi, yüzde 40 oy oranına ulaşarak oy oranı yüzde 42,4’te kalan Muhafazakârlarla yarışı başa baş bitirmişti.