‘Kapağını açmadan AB’ye iade ederiz!’

Avrupa Birliği (AB) Bakanı ve Başmüzakereci Ömer Çelik, Birlik ile ilişkilerde Türkiye’ye tam üyelik müzakereleri yerine imtiyazlı ortaklık ya da benzer anlaşmaların teklif bile edilemeyeceğini, bu yaklaşımları ciddiye almadıklarını, AB’den böyle bir teklif gelmesi halinde de “kapağı açılmadan” iade edileceğini söyledi.

Reuters haber ajansının sorularını yanıtlayan Çelik, Türkiye’nin bu yıl AB ile ilişkilerden beklentileri ve AB içindeki bazı ülkelerce gündeme getirilen Türkiye’ye tam üyelik yerine başka bir tür ilişki önerilmesi gibi yaklaşımlara ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Bakan Çelik, “Diyorlar ki ‘Tam üyelik müzakereleri ilerlemiyor. Onun yerine biz Türkiye’nin AB ile daha yoğun ilişki içinde olduğu bir anlaşma imzalayalım. Ya da Türk halkı ile AB arasında yoğun ilişkiler kuralım.’ Bu utanç verici bir yaklaşım” dedi.

Çelik, “’Türkiye ile tam üyelik müzakerelerini keseriz ama Türkiye’ye bir anlaşma öneririz, işte göçmen konusunda para veririz, terörle mücadele konusunda işbirliği yaparız’ gibisinden bir yaklaşımla, ister adına imtiyazlı ortaklık denilsin, ister başka bir şey denilsin, Türkiye o anlaşmanın içinde ne var diye bile bakmayacaktır. Kapağını açmadan geri gönderecektir. O teklif AB’ye aynen iade edilecektir” ifadelerini kullandı.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Fransa’ya gerçekleştirdiği ziyarette düzenlenen basın toplantısında, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Türkiye’nin “Avrupa çapası” korunmakla birlikte, ilişkilerde “üyelik dışında bir ortaklık ya da işbirliği”ni düşünmek gerektiğini söylemişti. AB’nin etkili ülkelerinden Almanya’da da muhafazakarlar ile sosyal demokratlar arasındaki koalisyon protokolünde de, Türkiye ile hiçbir faslın açılmayacağı ya da kapatılmayacağı ifadesine yer verilmişti.

‘Masadan kalkmadık’

Çelik, 2018’da herhangi bir fasıl açılmaması ya da Türkiye-AB liderler zirvesi yapılması, vize serbestisi ya da Gümrük Birliği süreçleri gibi Türkiye’nin istediği alanlarda ilerleme olmaması halinde, nasıl bir yol izleneceğine ilişkin olarak da şunları söyledi:

“Türkiye hiçbir müzakere masasından kalkmıyor, kalkmadı. Müzakere masasından kalkmak, tezinizin zayıflığını, bundan vazgeçtiğinizi gösterir. Biz ‘Müzakere masasına oturun, müzakere edelim’ diyoruz, onlar ‘Fasılları açmayalım, AB zirvesi yapmayalım’ diyerek müzakere masasından kaçmaya çalışıyor. Öyle basın üzerinden konuşmakla, dolaylı yollarla bunlara karar verilemez. Oturacağız göreceğiz... Türkiye açısından durum şudur: Bu durum böyle sürdürülemez. Dolayısıyla net bir şey söylenmesi lazım.”

Ankara ile AB arasında 18 Mart 2016’da imzalanan, Türkiye üzerinden AB’ye giden kaçak göçmenlerin Türkiye’ye geri gönderilerek resmi yollardan AB’ye yerleştirilmesini, bunun karşılığında mali yardımlar yapılmasını, Türk vatandaşlarına vize serbestisi sağlanması ve yeni fasılların açılmasında ilerlemeyi öngören göç anlaşmasına da değinen Bakan Çelik, “teknik olarak Türkiye’nin bu anlaşmayı sürdürmesi için hiçbir sebep olmadığını” vurguladı. Meselenin maddi yardıma indirgendiğini, bunun da sağlıklı çalışmadığını anlatan Çelik, “Peki bu anlaşmanın diğer maddeleri dediğimizde, o konuda herhangi bir şeyleri yok... Mesela Gümrük Birliği ve fasılların açılması meselesi? Avrupa gönüllü yerleştirme konusunda bir mesafe alabilmiş midir? Maalesef bunlar ilerlemiyor” diye konuştu.

Öncelik liderler zirvesi

Şu anda yapılması gereken ilk işin, Türkiye - AB arasında bir liderler zirvesi düzenlenmesi olduğunu kaydeden AB Bakanı Ömer Çelik, “Bulgaristan dönem başkanlığı buna sıcak bakıyor ama Komisyon Başkanı Juncker ‘Yapabilir miyiz, yapamaz mıyız bundan emin değilim’ gibisinden bir açıklama yaptı. Bu meseleler konuşulmalıdır” dedi. Çelik, Bulgaristan’ın ardından 1 Temmuz’da dönem başkanlığını Avusturya’nın devralacağının hatırlatılması üzerine “Eğer tutumları bu şekilde devam ederse, şu andaki mesajları vermeyi sürdürürlerse, Avusturya dönem başkanlığını yok hükmünde sayacağız. Ben herhangi ülke dönem başkanı olmadan ya da olduğunda hemen ziyaret ederim, ama tutumları bu şekilde devam ederse Avusturya ile böyle bir ziyaretimiz olmayacak. Daha pozitif bir tavra dönerlerse tabii ki bizden de aynı pozitif tutumu göreceklerdir” ifadelerini kullandı. AB Bakanı, 2018’de Gümrük Birliği’nin (GB) güncellenmesi ve vize serbestisi sürecinde ilerleme beklenip beklenmediğine ilişkin de “GB meselesinde Almanya’nın yaklaşımın çok yanlış olduğunu düşünüyorum. Serbest ticaret bu kadar tartışılıyor, GB de teknik bir süreç. Ama ilk defa teknik bir süreci siyasi bir mesele haline getiriyor AB ve Almanya bunu yapıyor. Üstelik güncelleme, AB’nin öncelikle teklifiydi. Şu andaki halinden ileri gitmek istemiyorlarsa kendileri bilir” değerlendirmesinde bulundu.