Katalanlar öksüz kalmış hissediyor

Katalonya Başkanlığı görevinden azledilen Carles Puigdemont Belçika’ya “sığındı.” Puigdemont Belçika’da siyasi sığınma talebinde bulunmadığını, adaletten de kaçmadığını söyledi. Nitekim dün düzenlediği basın toplantısında, Brüksel’e gitme amacının, Katalan sorununu Avrupa Birliği’nin kalbine getirmek olduğunu savundu. Ancak Madrid Başsavcısı’nın, Puigdemont ve azledilmis Katalan hükümetinin bazı üyelerine yönelik hazırladığı iddianameden dolayı tutuklu yargılanma ihtimaliyle karşı karşıya kalan Katalan lider, kendisi ve ekibi için “garanti” verilmesi durumunda ülkeye dönebileceğini belirtiyor.

Katalonya’nın başkenti durumundaki Barselona sokaklarında ise buruk bir hava hakim. Katalonya’nın bağımsızlığını savunanlar, Puigdemont’un ülkeyi terk ederek Belçika’ya gitmesinden üzüntü duyuyor. Arkasına dönüp bakmadan firar ettiğini düşünenler de yok değil. Zira Carles Puigdemont’un aşırıcı tutumundan da esnaf son derece şikayetçi. Katalonya’nın bağımsızlık fikrini prensipte benimseyen ve dükkanının vitrininde bağımsızlığı savunan “Estelada Senya” bayrağını asmaya devam eden esnaflar da, karmaşık duygular içerisinde. Nitekim Puigdemont’un, uluslararası topluluktan destek almadan tek taraflı bağımsızlık ilan etmenin anlamsızlığını bildiğini ancak Katalanlardan çok kendi çıkar ve imajını düşünerek hareket ettiğini düşünüyorlar.

Sessiz çoğunluk

Katalonya’da yaşayan 7.5 milyon nüfusun yarısının bile bağımsızlığı desteklemediği de aşikar. Özerkliğe “Evet”, otonomiye “Belki” ama bağımsızlığa “Hayır” diyen sessiz bir çoğunluk var. Yeniden Madrid yönetimine geçen 200 bin Katalan memur, bu geçişi sessiz sedasız hatta uyum içerisinde gerçekleştirdi.

Buna karşın Carles Puigdemont’un aşırıcı tutumu, bölge ekonomisini olumsuz yönde etkiledi. Kaldığım otelin müdüründen, taksi şoförlerine, bar işletmecilerine kadar pek çok esnaf, son bir aydan bu yana yaşanan siyasi belirsizliklerden dolayı işlerinin biraz azaldığını, Puigdemont ile Madrid arasında yaşanan bilek güreşinden de zarar gördüklerini ifade ediyorlar.

Film gibi gidiş

Öte yandan Puigdemont, soluğu aldığı Belçika’da açıklama yaparak, kendisinin sığınma hakkı istemediğini belirtti. Puigdemont’un Belçika’daki avukatı olan ve Türkiye’nin de yakından tanıdığı Paul Bekaert de, müvekkilinin Belçika’dan siyasi sığınma talep etmediğini doğruladı. Ancak Puigdemont ve ekibinin bu ülkede uzun süre kalacakları izlenimi uyanıyor. Nitekim Katalan lider, “garanti almadıkça” geri dönmeyeceğinin de sinyalini verdi.

Bununla birlikte Katalan bölgesinde çıkanlar da dahil İspanyol basınında, Puigdemont ve yakın çalışma arkadaşları, eski bakanların Belçika’ya gidişleri, casusluk filmlerini andıran bir kurguda veriliyor. Zira Puigdemont, hakkında iddianame hazırlandığı haberini alır almaz önce Barselona’dan Girona’ya, oradan da otomobille Marsilya’ya, uçakla da Belçika’ya geçerek gizli bir adreste ikamet etmeye başlamış.

Puigdemont’un İspanyol adaletinden kaçmak için seçtiği ülke ve avukat da, bir strateji izlendiğini ortaya koyuyor. AB’ye üye ülkeler arasında ayrılıkçı akımların güçlü olduğu ülkelerin başında gelen Belçika’da Flaman bölgesi, bir çok ayrılıkçı siyasi akıma ev sahipliği yapıyor. Belçika’da hükümetin koalisyon ortakları arasında Flaman bölgesindeki birinci parti olan ayrılıkçı “NVA” partisi bulunuyor. Federal göçten sorumlu Bakan NVA üyesi Theo Franken de Puigdemont’un ülkeye firarından 48 saat önce gerekirse Puigdemont’a siyasi sığınma hakkı verebileceklerini açıklamıştı.

Seçim tesadüf değil

Puigdemont’un avukat seçimi de tesadüf gibi görünmüyor. Uluslararası Af Örgütü ile Belçika İnsan Hakları Derneği’nin avukatlığını yapan Bekaert, geçmişte Belçika’ya sığınan terör örgütü ETA üyelerinin de avukatlığını yapmamıştı.

Feshedilen Katalonya Parlamentosu’nun koridorlarında artık yeller esiyor. Katalanlar ise sanki öksüz kalmanın üzüntüsü içinde. “Liderleri” ilk zorlukta firar etti. Puigdemont ise, yeni hayatını Belçika’da mı kuracak, henüz belli değil. Ancak üçüncü ülkelerde her tür bağımsızlık hareketini teşvik eden Avrupa Birliği´den beklediği desteği, şu ana kadar hiç göremedi.

Brüksel, Avrupa Birliği içerisinde ayrılıkçı hareketlere hiç sempatiyle bakmadığını İskoç referandumu sırasında açıkça göstermişti. Ayrıca Brexit konusunda da bunu teyit etti. Puigdemont da, hem Belçika Kraliyeti’ni hem de AB kurumlarını rahatsız eden, istenmeyen “misafir” olduğu mesajını şimdiden aldı.

İspanya-Belçika akrabalığı

AB üyeleri arasında halen kraliyet ailelerinin faal olduğu iki ülke olan Belçika ve İspanya, akrabalığa da sahip. İspanya Kralı VI. Felipe’nin babasıyla Belçika Kralı Philippe’in amcasının eşi merhum Kraliçe Fabiola akraba... Kraliçe Fabiola’nın annesi Blanca de Aragon y Carillo de Albornoz, aynı zamanda VI Markiz Casa Torres ve XVII Viskontes de Baiguer’in kızı. Yani İspanya ve Belçika kraliyet aileleri, birbirlerine hayli bağlı. Belçika’da Kral, ülke bütünlüğünü simgelerken, İspanya Kralı VI. Felipe’nin, Barselona’daki “birlik yürüyüşü”nde ön saflarda yer alması tesadüf değil.

Bu çerçevede genel olarak misafirperverliğiyle tanınan Belçika, Puigdemont gibi beklenmedik şahsiyetlere istenmeyen misafir olduklarını hissettirmesini de çok iyi bilir. Puigdemont’un Kraliyet ailesinden veya Belçika Federal hükümetinden destek beklemesi, bu anlamda, “beyhude bir çaba” gibi görünüyor.

Bağımsızlık ilanı ‘iptal’

İspanya Anayasa Mahkemesi, Katalonya Bölgesel Parlamentosu’nun 27 Ekim’de yaptığı bağımsızlık ilanını iptal ettiğini açıkladı. Mahkeme sözcüsü, Anayasa Mahkemesi’nin Katalonya Parlamentosu Sözcüsü ile diğer üst düzey vekilleri 2-3 Kasım’da ifade vermeye çağırdığını da duyurdu. Tek taraflı bağımsızlık ilanından saatler sonra Katalonya parlamentosu feshedilmiş, Puigdemont ve hükümeti görevden alınmıştı.