Mavi Marmara için kanıtlara bakılacak

2009’dan beri başkanlık görevini yürüten Güney Koreli Song, Milliyet’in sorularını yanıtladı. Dünyanın ilk uluslararası mahkemesi olan UCM, 2002’de yürürlüğe giren Roma Statüsü ile kuruldu. Roma Statüsü’nü imzalayan 122 ülke arasında ise Türkiye bulunmuyor.
n UCM, İsrail’in Mavi Marmara’ya yaptığı baskınla ilgili bir ön araştırma başlattı. Süreç nasıl ilerleyecek?
8 gün önce UCM savcıları, Gazze’ye insani yardım taşıyan gemide gerçekleşen olaya dair UCM’ye taraf olan Komor Birliği devletinden bir başvuru aldı. Başvuruda savcıların mahkemenin yargı alanında gerçekleştiği iddia edilen suçları araştırması talep edildi. UCM’nin tam ölçüde bir araştırma başlatıp başlatmamaya karar verilmesi için savcılar bir ön araştırma yürütüyor. Bütün bu süreç, Roma Statüsü’nün katı kuralları ve kanıtlar çerçevesinde gerçekleşecek.

- Filistin’in UCM’nin yargı yetkisini tanıdığını 2009’da ilan etmesinin ardından, UCM savcısı Filistin’in devlet olup olmadığına karar verme yetkisi olmadığını belirtip konuyu Birleşmiş Milletler’e (BM) göndermişti. BM’nin Filistin’e “üye olmayan gözlemci devlet” statüsü vermesiyle Filistin Roma Statüsü’ne taraf olabilecek mi?
Roma Statüsü’nün onaylanması, tanınan bütün devletlere açıktır. Standart süreç gereği Roma Statüsü’ne taraf olmak BM Genel Sekreterliği’nin onayını gerektirir. BM Genel Sekreterliği’nin başvuran tarafın uluslararası antlaşmalara katılmasıyla ilgili şüphesi varsa BM Genel Meclisi’ne danışabilir. Filistin’in böyle bir gayesinin olması, Filistinli yetkililerin kararına bağlı.

- UCM’nin daha önce bu sebeple reddettiği, İsrail’in Gazze’deki faaliyetleriyle ilgili dava açılması talebinin gözden geçirilmesi gündemde var mı?
UCM, uluslararası bir hukuk kurumu, bir suç mahkemesi. Bu yüzden yargıyla ilgili kararlar veriyor, siyasi değil. O yüzden bu taraf devletler tarafından gözden geçirilmeli.

- UCM, Suriye’deki insani kriz için harekete geçecek mi?
Suriye, taraf devlet değil. Üye devletlerden herhangi bir başvuru olmaması ya da Suriye’nin UCM’ye taraf olmaması takdirinde, UCM’nin bu konuda bir yetkiye sahip olabilmesi BM Güvenlik Konseyi’nin başvurusu ile olabilir.