Dünyanın gündemi Türkiye

Yorumlarda, seçim sonuçlarının Türkiye’nin bölgedeki etkinliğini artıracağına atıfta bulunulurken, bireysel özgürlükler konusunda ise sıkıntı yaşanabilceği vurgulandı

Devlet adamları kutladı
- Almanya Başbakanı Angela Merkel: “(Erdoğan’a kutlama mesajı gönderdi) Bu sonuç, son yıllarda kararlı bir şekilde sürdürdüğünüz modernleşme politikasının başarısını yansıtıyor. Siyasi ve ekonomik olarak sürekli bir şekilde ülkenizin gelişmesi için büyük girişimlerde bulundunuz.”
- İngiltere Başbakanı David Cameron: Erdoğan’ı telefonla arayarak kutladı. İngiltere’den yapılan açıklamada, “Cameron, Erdoğan’ı üçüncü kez elde ettiği etkileyici başarısı nedeniyle kutladı. Erdoğan, Cameron ile yakın işbirliğini devam ettirmeyi umduğunu söyledi” ifadesine yer verildi.
- İsrail Cumhurbaşkanı Benjamin Netanyahu: “Umarım ilişkilerimiz daha iyiye gider. Önceden 7 milyonluk İsrail halkının 400 bini Türkiye’ye tatile gidiyordu. Şimdi bu böyle değil. Kötüye giden ilişkiler asla İsrail’in bir seçimi olmadı.”
- İsrail Dışişleri Bakan Yardımcısı Danny Ayalon: “Bu seçim yeni bir sayfa açmak için bir fırsattır. Türkiye’yi düşman bir ülke gibi görmüyoruz.”
- Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT): “Türkiye’de seçimler iyi yönetildi. Ancak Türkiye’nin düşünce özgürlüğünü ilerletmesi ve siyasi baskıdan uzak bir medya oluşturması gerekiyor. Yüzde 10 barajı düşürülmeli.”
- Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Herman Van Rompuy ve AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso: “Önümüzdeki dönemin uzlaşı ruhu temelinde yeni bir anayasa için çalışma yapmak da dahil olmak üzere yeni reformlar yapmak için olanaklar sunduğu kanaatindeyiz. Başbakan Erdoğan’ıilk fırsatta Brksel’e bekliyoruz.”
- Ria Oomen-Ruijten (Avrupa Parlamentosu Türkiye raportörü): Bu zafer reformlar konusuna eğilmek, üyelik sürecine tam bağlılık sergilemek, Avrupa Birliği’yle yapıcı bir ilişki yürütmek ve Türkiye’nin geleceği için güçlü bir vizyon oluşturmak için büyük bir sorumluluk getiriyor. Bu konunun tüm taraflarca sorumlu bir şekilde, konsensüs ve uzlaşı ruhuyla ele alınmasını umuyorum.

Gazete yorumları
- New York Times (ABD): Ak Parti, seçimlerde zafer kazanırken, eleştirmenler iktidarın gücünü iyice artırması ve insan hakları ile muhalefetin etrafını çevirmesinden endişeleniyor. Erdoğan’ı destekleyenler, onu Türkiye’nin profilini Ortadoğu’da yükselttiği ve birçok komşusunun demokrasi mücadelesi içinde şiddet olaylarına sürüklendiği dönemde önemli bir bölgesel güç haline getirdiği için takdir ediyor. Ancak, Ak Parti’nin son yıllarda reformcu yapısından uzaklaşması, CHP için açık kapı bıraktı. CHP, seçimde Ak Parti’nin izlediği muhafazakar tavırdan endişe duyanların oylarını alarak başarı gösterdi.
- Economist (İngiltere): “AKP üçüncü dönemi de zorlanmadan, yüzde 50 destekle kazandı. Seçimlerden önce başkanlık sistemine geçmek istediğini gizlemeyen Erdoğan yine de istediğini elde edemedi. Çünkü milletvekili sayısı 2007’ye oranla düştü. MHP oyların yüzde 13’ünü alarak meclise girdi. Böylece Erdoğan muhalefet ile uzlaşmak zorunda kalacak. CHP ise son 30 yılki en büyük başarısını elde etti. ”
- Cristian Science Monitor (ABD): Dominant AKP üçüncü dönemini kazandı ama bunun demokrasi için bedeli ne olacak? Erdoğan ve AKP Türkiye’yi dünya sahnesinde daha zengin ve daha güçlü hale getirdi. Fakat artan şekilde, Türkler AKP yönetiminde sivil özgürlüklerin kaybı konusunda endişeli.
- Associated Press (ABD): Ak Parti, genel seçimlerde üçüncü dönem için iktidara gelmeyi başardı. Ak Parti, Batı tarzı bir demokrasi oluşturmak istediğini ve AB’ye girmek istediğini belirtse de, partinin dayandığı İslami kökler, laik çevrelerde endişelere neden oluyor.
- Reuters (İngiltere): Ak Parti, üçüncü kez iktidara gelmeyi başarmış olsa da, yeni anayasanın hazırlanması için muhalefete başvurmak zorunda kalacak. Türkiye’yi dünyanın en hızlı gelişen ekonomilerinden biri haline getiren Ak Parti, dün yapılan seçimlerde oyların neredeyse yüzde 50 ’sini almayı başardı. Muhalifleri sevmemesiyle tanınan Erdoğan ’ı eleştirenler, onun özgürlükleri kısıtlandığını ve muhalifleri tutuklattığını belirtiyor.
- Financial Times (İngiltere): Erdoğan’ın popülist söylemi, otoriter tavrı ve muhafazakar değerleri liberallerini endişelendirirken, O fakir kırsal alanlarda, kasabalarda ve orta sınıf arasında bir çoğunun kahramanı olarak kaldı. AKP’nin müthiş taban organizasyonu ile en küçük kasabalarda bile destekçilerini bir araya toplamadaki başarısı görüldü. Bu sefer muhalefet de Erdoğan’ın yükselen gücü karşısında sesini duyurmak istedi. Türk medyası, zenginlerin Bodrum’daki ikinci evlerinden kalkıp, sahilleri boşaltarak İstanbul’a oy kullanmaya geldiklerini söyledi.
- The Times (İngiltere): Türkiye’de iktidar değişmedi, basın özgürlüğü endişeleri de... Ülkedeki liberaller Erdoğan’ın sertleşen duruşunun seçimlerde oy toplamak için kaçınılmaz olduğunu ve seçimden sonra reformcu çizgisine geri döneceğini düşünüyor. Eğer böyle olmazsa, Türkiye tarihinde sıkça yer bulmuş sayısız, vizyon sahibi olmayan, diktatör lider gibi o da tarihin çöplüğündeki yerini alacaktır.
- Die Welt (Almanya): Gururlu galip Erdoğan, halkının önüne çıktı. Balkonundan “Her insan bana sesini verdi” derken, adeta Osmanlı İmparatorluğu’nun Sultanı gibi Kahire, Şam ve Saraybosna’ya seslendi.
- Süddeutsche Zeitung (Almanya): Erdoğan seçimi rekor kırarak kazandı. Üç kere üst üste kesin çoğunlukla mecliste, her seferinde de oyunu artırdı. 60 yıl önce tek parti sisteminin kaldırılmasından beri buna hiçbir Türk başbakan ulaşamamıştı. Burada bir paradoks var: Bu bir zafer ama Erdoğan’ın kanatları kırıldı. Türkler ona umut ettiği üçte ikilik çoğunluğu vermeyi reddetti. Bu çoğunluğu elde etseydi, AKP tek başına anayasa yapacak, Erdoğan, kendine tam uyacak şekilde terzide biçilmiş bir başkanlık sistemi getirecekti.
- Liberation (Fransa): Erdoğan yeni Türk Sultanı. Ak Parti’nin tek başına anayasayı değiştirme gücüne sahip olamaması nedeniyle seçim sonuçları zafer değil, başarı. Batı ile Arap ülkeleri arasında köprü rolü oynayacak olan Türkiye’nin AB üyeliği teşvik edilmeli.
- El Pais (İspanya): 2002’de ilk defa iktidara geldiğinde reform enerjisi taşıyan bir liderken çocuklarını koruyan bir baba edasına bürünen Tayyip Erdoğan, çocuklarına internette hangi sitelere girmesi gerektiği tavsiyeleri vermesinden, seçim meydanlarında kabadayılık taslamasına kadar Türklerin yeni babası olmaya adaymış gibi görünüyor.
- Corriere dell Sera (İtalya): Türkiye’de Erdoğan’ın zaferi (acı). Dünyada üç kez üst üste seçimlerde çoğunluk elde etmeye devam ederek başarısını kutlayan ve ülkeyi sağlıklı şekilde yöneten bir lider yok. Erdoğan da acı tat veren zaferinden teselli olmadığı.
- Il Giornale (İtalya): Erdoğan kazandı ama imparator olmadı.
- L’unita (İtalya): Erdoğan tarihe ‘İslami Atatürk’ olarak geçmeyi istiyor.
- SkaiTV (Yunanistan): Türkiye’nin tarihinde en başarılı politikacı.
- News247 (Yunanistan): AKP’nin seçimleri kazanmasını Erdoğan için kolay bir başarı.
- Tehran Times (İran): Ak Parti, net bir zafer kazandı.
- El Cezire: Gelişen ekonomi ve Türkiye’nin artan nüfuzu Erdoğan’a oy getirdi.