Çocuğa duyguları öğreten oyunlar

Çocuklarımızın fiziksel gelişimine hepimiz çok dikkat ediyoruz. Peki duygusal gelişimlerine de aynı özeni gösteriyor muyuz? Anne babalar, çocuğunuzun duyguları bildiğinden emin misiniz? Hiç ona korkuyu, mutluluğu, üzüntüyü ya da sıkılmayı anlattınız mı? Bu soruların yanıtını Uzman Pedagog Bahar Atvar, çoktan buldu.

- Çocukların duygu dünyası ne zaman gelişiyor?

Çocuklar, bebeklikten itibaren anne babalarının ve yakın çevresindeki insanların duygularını, onların yüz ifadelerinden görüyor. İki yaşından sonraysa duygu dünyaları gelişmeye başlıyor. Çocuklar, yaşadıkları heyecan, hüsran, korku ya da neşe duyguları tarafından hızla ele geçirilebilir. Bu yüzden duyguları nasıl tanıyacağınızı ve yöneteceğinizi öğrenmek, çocukların sosyal ve duygusal gelişimi için çok önemli.

- Duygu Dolu Oyuncaklar’ın çıkış noktası da bu mu?

Evet. Bu bir kutu oyunu. Anne baba ve çocuğun birlikte oynayabildiği ve duyguları birlikte öğrendiği bir oyun. Sadece anne balar için değil eğitmenler için de aynı şey geçerli.

- Nedir bu oyun?

İki farklı yaş grubu için tasarlandı. İlki 2-6 yaş arası, diğeriyse 6-10 yaş arası için. 50 kişilik çalışma grubunun seçtiği kelebek figürlü oyun 2-6 yaş arası çocuklara ana 6 olumlu/olumsuz duyguyu öğretiyor. Cinsiyetin önem kazandığı 6-10 yaş grubu oyun ise kız ve erkek figürlerle 8 ana olumlu/olumsuz duyguyu ifade etme becerisi kazandırıyor. Klinik bir çalışma sonucu hazırlanan oyun, Nöroloji Uzmanı Dr. Bülent Madi ve özel öğretim yöntemleriyle bilinen Prof. Dr. Rengin Zembat tarafından da öneriliyor.

- Oynayınca ne oluyor?

Çocuklar duyguları fark etmeyi, sözel olarak ifade etme becerisini, duygularını bedensel olarak anlayabilmeyi ve karşılaştığı çatışmalı durumlarda sorunlarını çözebilme yeteneğini geliştirebiliyor. Zaten bu olduğunda çocuğunuzun geleceğiyle ilgili en önemli adımı da atmış oluyorsunuz. Buna ek olarak çocukların kendini koruyabilmesi ve gerektiğinde yardım alabilmesi için geliştirilen Mahremiyet Eğitimi de yine oyunun içinde yer alıyor.

- Mahremiyet eğitimi nedir?

Bedensel bilinçlendirmeyi ve yardım istemeyi, 6-10 yaş grubu için her türlü istismar ve zorbalığa karşı kendini koruma yöntemlerini anlatan bir kılavuz.

- Neyi anlatıyor?

Örneğin “iyi dokunuş” ve “kötü dokunuş” diye kavramlar var. Çocuğunuz bunu bilmiyorsa size anlatamaz. 3 yaştan itibaren iyi dokunuşu ve kötü dokunuşu anlatabilirsiniz. Anne ya da baba çocuğuna sarılıp ‘Bak ben sana sevgiyle sarıldım’ demeli, kötü dokunuşun nasıl olduğunu anlatmalı. Tabi çocuğun bunları anlamlandırabilmesi için sevgi duygsunu ve kötü hissetme duygusunu öğrenmesi gerekiyor. İşte kılavuz bunları ve nasıl öğretileceğini anlatıyor.

- Bunları bilmezse ne olur?

İyi duyguyu, kötü duyguyu, olumlu ya da olumsuz duyguyu bilmeyen çocuk kendini koruyamaz.

- Çocuklar yapmak istemedikleri bir şeyle karşılaştıklarında bunu söylemiyor. Buna katılıyor musunuz?

Hem de sonuna kadar katılıyorum. Günümüzde 6 yaştan itibaren zorbalık başlıyor, özellikle sözel zorbalık var. Biri diğerine isim takıyor, alay ediyor ya da onu arkadaş grubuna almıyor. Çocuğun bunların zorbalık olduğunu bilmesi gerekiyor. Eğer bilmezse doğal karşılıyor ve belki de kendisi bir başkasına yapıyor. Oysa bunun zorbaca davranış olduğunu bilirse yardım isteyebilir. Dolayısıyla bu oyunda hedefimiz çocuğun yapmak istemediği şeylere ‘Hayır’ demesini öğretmek.