Berlin-Moskova hattına sıkışan Rumlar çaresiz

Euro Bölgesi ekonomi ve maliye bakanlarının, geçen cumartesi günü Avrupa Birliği Zirvesi sonrası, yaklaşık 11 saat süren pazarlığın ardından aldıkları kararlar, “Pandora’nın Kutusu”nun açılmasına neden oldu. Şu ana kadar AB ve Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) yardımına ihtiyaç duyan 4 ülkeden farklı olarak, ilk kez sokaktaki adamın bankadaki birikimine dokunan kararlar, söz konusu “küçücük bir ülke” de olsa krizin başlangıcından bu yana uygulamaya sokulması en zor kurtarma paketini ortaya çıkardı.
Diğer kurtarma planlarıyla kıyaslandığında, söz konusu paket, hem pazarlıkların niteliği hem de çıkan sonuç açısından “uzak durulması gereken” bir örnek olarak kayıtlara geçmiş durumda.
Pratikte krizin AB sınırlarını aşıp, Rus vatandaşlarını da doğrudan etkileme potansiyeli bulunması, sorunun daha da karmaşık bir hal almasına neden oluyor. Euro Bölgesi’nde herkesin sorumluluğu birbirine attığı kurtarma paketi konusunda Moskova ile Berlin arasında sıkışan Rum Yönetimi’nin manevra alanı da oldukça sınırlı.

Almanya etkisi
Güney Kıbrıs’ın iflastan kurtulması için öngörülen miktar 17.5 milyar euro seviyesindeydi. Teoride bu miktar, Euro Bölgesi açısından “fazla sorun yaratmayacak” bir oran olsa da, Rum Kesimi’nin bunu geri ödeme şansının “sıfıra yakın” olması, söz konusu adımın atılmasını engelledi. Euro Bölgesi’nin Rum Yönetimi’ne yönelik yardımının 10 milyar euro seviyesinde tutulmasının ve bu oranın üzerine çıkacak miktarların reddedilmesindeyse, seçim havasının giderek kendisini gösterdiği Almanya’nın ve ona tam destek veren Finlandiya ile Hollanda’nın sergiledikleri katı muhalefet etkili oldu.

Rum yetkililerin, “resmen şantaj” olarak tanımladıkları bir havada geçen müzakerelerde, mevduatlara dokunulmasını şu ana kadar tabu olarak gören Güney Kıbrıs’a sadece Lüksemburg ve AB Komisyonu’ndan destek gelmesi de dikkat çekici unsurlar arasında yer aldı.
10 milyar euro düzeyindeki kaynağa ek olarak 5.8 milyar euro oranındaki ek kaynağın mevduat sahiplerinden toplanmasının istenmesi, büyük ölçüde Almanya ile IMF’in ortak hareketinin bir ürünü olarak gündeme geldi. Güney Kıbrıs’ı, “kara para aklama merkezi” ve “vergi cenneti” olarak gören Almanya, bu konumdaki bir ülkeye para vermeyi vergi mükelleflerine anlatamayacağı gerekçesiyle “mevduatlara dokunulması” konusunda ısrarcı oldu.

Rusya’ya dokunuyor
Rum bankalarında 100 bin euro seviyesinin altındaki hesaplarda yaklaşık 30 milyar euro var. Bu oranın üstündeki oranların toplamı ise 37 milyar euro’nun biraz üzerinde seyrediyor. Rusların, Rum bankalarındaki mevduatları ise 15 milyar euro seviyesinin üzerinde.
Şu ana kadarki kurtarma paketleri için sesinin çıktığı pek görülmeyen Rusya’nın, Rum paketini “adil değil, acemice ve tehlikeli” sözleriyle eleştirmesinin ardında da işin ucunun kendi vatandaşlarına dokunacak olması yatıyor.
Faturanın, çok az birikimi bulunan insanlara ek külfet getirecek olması ve diğer ülkelere yapılmayanın bu kez yapılması, planın adil olmadığına ilişkin azımsanmayacak düzeydeki eleştirilerin temelini oluşturuyor.
Tabu yıkan bir adımın, hızla devreye sokulup, sonrasında farklı formüllerin gündeme getirilmesini de, artık “kriz uzmanı” haline gelen Euro Bölgesi için acemice bir manevra olarak değerlendirmek mümkün.

RUSYA İLE AB’NİN GÜNDEM MADDESİ
Miktarı ne olursa olsun, mevduatlara dokunma girişiminin, kriz yaşayan diğer ülkelerdeki mevduat sahiplerinde güven duygusunu sarsıcı etki yaratma riski taşıması, paketi Euro Bölgesi’nin tamamı açısından tehlike potansiyeli yüksek bir hale getiriyor. Güney Kıbrıs’ın vereceği kararın ülkeyi ve Euro Bölgesi’ni nereye götüreceğinin ilk işaretleri, Rum bankalarının yarın açılmasıyla gelecek. Bununla birlikte konunun, cuma günü Moskova’da yapılacak Rusya-AB Zirvesi’nin en sıcak gündem maddelerinden biri olmasına kesin gözüyle bakılıyor.

İngiltere uçakla para yolladı
Akşam saatlerinde İngiltere’nin, Kraliyet Hava Kuvvetleri’ne ait bir uçakla Güney Kıbrıs’a “1 milyon euro” gönderdiği açıklandı. İngiliz Savunma Bakanlığı, söz konusu paranın, adada bulunan İngiliz askeri personelinin ihtiyaçlarını karşılayabilmesi amacıyla gönderildiğini açıkladı. Güney Kıbrıs’ta iki ayrı birlikte toplam 3 bin civarında İngiliz askeri ve 500 kadar da sivil personel bulunuyor. Güney Kıbrıs bankaları kapalı olduğundan, para çekilemiyor.