‘Fed’den Türkiye’ye ciddi destek geldi’

“Şu anda Fed’den müthiş destek geliyor; Başkan Yellen son Fed toplantısı sonrasında çok güvercin mesajlar verdi, bunun üstüne en son New York Ekonomi Kulübü’nde yaptığı konuşma da son derece güvercindi” diyen Üçer görüşlerini şöyle ifade etti:
“Fed adeta Dünya merkez bankası gibi davranıyor, her fırsatta global oynaklıktan çok tedirgin olduğunu ifade ediyor, oysa ABD ekonomisi kendi içinde çok zayıf değil, enflasyon hafif de olsa yükseliyor. Bu yumuşak tavır Türkiye ve benzer ülkeleri destekliyor.
Ancak Haziran ayında faiz artırımı gelirse ve bunu yakın zamanda 1-2 faiz artırımının daha takip edebileceğine dair bir kanı oluşursa, Türkiye tarafında oynaklık artar. Tabi o noktada bizim nerede olduğumuz, neler yaptığımız önemli. Bu çerçevede bir çok konuyu siyasetin gidişatını, terör riskini, TCMB atamalarını ve Banka’nın bunlardan sonra alacağı tavrı, maliye politikasında gevşeme olasılığını yakından izlemek gerekiyor.”
“Bizim ligde hemen herkesin parası bir düzeltme yaşıyor; bu doların zayıflaması ile ilgili” diyen Koç Üniversitesi öğretim üyesi Üçer, “Kalıcı bir hikaye ve yatırımcı nezdinde bu doğrultuda olumlu bir algı değişimi oluşmadıkça TL’nin nominal olarak değer kaybedeceğini düşünüyorum” dedi.
Üçer’in TL’ye ilişkin tahminleri şöyle: “Tabi bu düz bir çizgide ilerlemeyebilir. Çünkü Türkiye’nin sonuçta büyüme odaklı, kurda zayıflamaya oldukça tolerans gösteren bir Merkez Bankası var. Bir de dış finansman ihtiyacımız yüksek. Eğer Fed bu yıl bir türlü ‘normalleşmeye’ devam ederse, Türkiye bol yabancı sermaye çekemeyebilir. Bu iki makro faktör güvercin Merkez Bankası ve yüksek dış finansman ihtiyacı nedeniyle Türk Lirası’nda değer kaybı devam edebilir.”

‘Petrol olumlu etkiliyor...’
- Petrol fiyatları...
Olumlu etkiler, etkiledi. Düşük petrol ve genelde emtia fiyatlarının cari açığa, enflasyona olumlu etkileri, büyümede de olumlu bir gelir etkisi yaratır. Ama dikkat edilmesi gereken konu “genel denge” etkileri; yani petrol çok düşerse dünyayı çalkalıyor, ticaret ortaklarımızı çalkalıyor, finansal girişleri etkiliyor, risk iştahı bozuluyor vs. Buna dikkat etmek lazım. Varil başına 40-50 dolarda (Brent) istikrar kazanmış petrol fiyatı iyidir Türkiye için. Ama bu da bizi sürekli olumlu ayrıştıramaz, sadece vakit kazandırır.

‘Likidite önemli’
- Dünyada negatif faiz var. Biz de ne olur?
Burada reel ile nominali karıştırmamak lazım. Önemli olan reel faiz, yani enflasyon sonrası nominal faizin düzeyi. Türkiye’de enflasyon yüzde 8-9 civarında katılaşmış vaziyette, negatif nominal faiz tartışmalarıyla alakamız olmamalı. Görece yüksek enflasyonumuz, dışarıdan sürekli sermaye çekme ihtiyacımız, ülke risk primimiz, yüksekçe potansiyel büyüme oranımız, demografimiz gibi faktörler bizde hatırı sayılır bir “reel” faizi zorunlu kılıyor.
Ayrıca mesele faizde değil bence, likidite darlığı; o da sermaye girişleriyle ilintili. Bırakın yeter sermaye girmesini, Türkiye geçen sene çok rezerv kaybetti. Bütün bunların sonucunda yeteri kadar para/mevduat büyümesi yaratamadı, asıl sorun bu.
Bu açıdan bir anlamda faizi biz belirlemiyoruz aslında; global likidite koşulları, yani bize gelen para belirliyor. O da bu aralar çok bol değil... Dolar veya euro basabilsek ve enflasyon bizde de sıfır civarında olursa faiz negatif olabilir.