İngiltere’de fonların müşterisi bireysel yatırımcılar

Büyük Britanya 850 milyar sterlin (1.3 trilyon ABD Doları) milli gelir ile dünyanın beşinci, Avrupa’nın ise üçüncü büyük ekonomisine sahip bir ülke. Haziran 2002 itibari ile Britanya’daki fonların büyüklüğü bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 12 azalarak 222 milyar sterline geriledi. Yatırım fonları büyüklüğünün milli gelire oranı yüzde 26.1’dir.
Haziran 2001- 02 döneminde yatırım fonları pazarına giren net kaynak tutarı bir önceki yılın aynı dönemine göre 6.4 milyar sterlin azalarak 10.4 milyar sterline geriledi. Yatırım fonlarına net yatırım yapan tasarruf sahiplerinin dağılımı incelendiğinde bireysel yatırımcıların ön plana çıktığı görülüyor. Bireysel yatırımcılar bu dönemde 7.6 milyar sterlin alış yaparken, kurumsal yatırımcılar tarafından yapılan alış tutarı 2.8 milyar sterlin olarak gerçekleşmiş.

İngiltere’de, Haziran 2002 sonu itibari ile 132 farklı şirket, yaklaşık 2000 yatırım fonunu tasarruf sahiplerine sunuyor. Aynı dönemde 69 değişken sermayeli yatırım fonunun 743 alt fonu yatırımcılara sunulmuş. Toplam fonların yüzde 38’i değişken sermayeli yatırım fonlarından oluşuyor. Değişken sermayeli yatırım fonlarının nominal büyüklüğü, tüm fonların yüzde 42’sini oluşturuyor.
Yatırım fonlarının portföyleri incelendiğinde, en büyük grubun Büyük Britanya hisse senetlerine yatırım yapan yatırım fonlarından oluştuğu görülüyor. Söz konusu menkul kıymetlere yatırım yapan fonlar, toplam fon pazarının yüzde 43’ünü oluşturmakta. İkinci en büyük yatırım yapılan enstürman yüzde 38 ile uluslararası piyasalarda işlem gören hisse senetleri oldu. Tahviller toplam yatırım fonlarının yüzde 13’ünü, değişken fonları ise yüzde 6’sını oluşturuyor.

En fazla yeni yatırımın yapıldığı fon grubu uluslararası hisse senetlerinden oluşan yatırım fonları olmuş. Yıllık bazda en fazla büyüme aktif yönetilen uluslararası hisse fonlarında ve Japonya hariç Uzak Doğu Asya ülkelerinin hisse senetlerine yatırım yapan fonlarda oluşmuş. Uluslararası hisse fonlarının yıllık brüt satışları Haziran 2001- 02 döneminde toplam satışların yüzde 41’ni oluşturmuş durumda. Büyük Britanya hisse senetlerine yatırım yapan fonların satışı ise toplam satışların yüzde 34.1’ini oluşturmuş. Toplam fon satışlarının yüzde 18’ini oluşturan tahvil fonları dönem içerisinde en hızlı büyüyen fon grubu olmuş.
Toplam fon satışlarının yüzde 65’i fonların satışına aracılık eden kurumlar tarafından gerçekleştirildi. Bir önceki döneme göre aracılar tarafından yapılan satışlar yüzde 1 artmış. Satış ekipleri ve direkt satış kanallarından yapılan satışlar toplam satışların sırasıyla yüzde 16’sını ve yüzde 13’ünü oluşturuyor.
Vergi avantajı sağlayan kişisel hisse planları ve bireysel tasarruf hesapları (ISA) bireysel fon pazarının büyümesine katkıda bulunmuş ve bu iki ürün Haziran 2001- 02 döneminde toplam bireysel satışların yüzde 27’sini oluşturmuş. ISA’lara satışa sunulduğu Nisan 1999’dan bu yana 29.1 milyar sterlin yatırılmış. Haziran 2001- 02 döneminde
Britanya örneği, devletin vergi teşvikleri ile desteklediği yatırım fonu hesaplarının, finansal piyasaları derinleştirmesine güzel bir örnek oluşturuyor.