Irak ve Kıbrıs piyasayı vurdu

Irak’a karşı olası bir harekât aylardır gündemde olmasına karşın, AB ile ilgili beklentilerle piyasa olumlu haberlere odaklanmıştı. Ancak ertelenen olumsuz gelişmelerin ağırlığını hissettirmesi ve Irak’la ilgili olarak şekillenen senaryolara paralel piyasa dün çalkantılı saatler geçirdi.
Bonoda daha önceki günlerde pozisyon açan yabancıların Irak tedirginliğiyle pozisyonlarını kapama amaçlı işlemlerine, panik satışları eklenince faiz 3 puan yükseldi. Önceki gün yüzde 51 bileşikle piyasaya çıkan 3 Aralık vadeli ihale kâğıdı dün yüzde 54 seviyesini gördü. Tepki alımları gelmesine karşın, büyük bir bankanın satışlarıyla tekrar yükselen bono faizi bugün valorlü işlemlerde yüzde 53.88’den kapattı. İhaleye göre faiz gün içinde 3 puan yükseldi. 2 Temmuz vadeli kâğıtta ise yükseliş 1 puanla sınırlı kaldı. En çok işlem gören ikinci kâğıt olan 2 Temmuz vadeli bononun faizi 54.57’ye yükseldi.
ABD Başkanı George W. Bush’un Irak’la ilgili olarak bugün yapması beklenen açıklamalar da piyasaları tedirgin etti. Yabancılar AB ile ilgili olumlu beklentilerle son 10 günde pozisyon açmışlardı. Son dönemdeki ihalelerde 3 Aralık vadesinde alınan pozisyonlar zarar yazdı.

Dolar ABD ve İngiliz savaş uçaklarının Irak’ta bir radar istasyonunu vurduğu haberleriyle 40 bin lira yükselerek 1 milyon 620 bin sınırına dayandı.
İngiliz Dışişleri Bakanı’nın, Irak’ın BM’e sunduğu silah bildirimlerini yetersiz bulduğuna yönelik açıklamalar da doların yükselmesinde etkili oldu. Buna bir de Kıbrıs’la ilgil olarak Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamaları eklenince dolar önlenemez yükselişine başladı.
Bonoda satıcı olan yabancıların dövizde alıcı olması, ‘yabancılar pozisyon kapatıyor’ şeklinde algılandı. Yerli oyuncuların da sabah saatlerinde alıcı olmalarıyla dolar bankalararası piyasada 1 milyon 611 bini gördü. Daha sonra gelen satışlarla dolar 1 milyon 580 binli seviyelere geriledi.
Sabah 1 milyon 583 bin seviyesinde işlem gören dolar, gün boyunca gelen haberler ve yabancıların alımlarıyla bugün valörlü işlemlerde 1 milyon 623 bin seviyelerine kadar yükseldi. 1 milyon 617 bin seviyesinden işlem geçti.
Dövizde bu seviye kritik. Buralardan döviz talebinin devam etmesi durumunda 1 milyon 650 binli seviyeler görülebilir. Önceki gün serbest piyasada 1 milyon 592 binden kapanan dolar, dün 1 milyon 610 bine yükseldi.

Son iki günde yüzde 12 gerileyen İstanbul Borsası’na 11.500 seviyesinde tepki geldi. İMKB tepki alımlarıyla günü yükselişle kapattı.
Endeks gün içinde 11.500 desteğinin altına sarkmasına rağmen gün sonunda 57 puan yükselerek 11.568’den kapandı. Yükselişte özellikle Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener’in Kamu İhale Yasası’nın yılbaşında yürürlüğe gireceğini söylemesi ve makro ekonomik hedeflerle ilgili açıklamaları etkili oldu. Ancak Irak’la ilgili tedirginlik ve Kıbrıs konusundaki belirsizlik piyasa üzerinde gün içinde satış baskısı oluşturdu.
İMKB 100 Endeksi 11.500 desteğinde tutunmuş görünüyor. George W. Bush’un bugün yapması beklenen Irak’la ilgili açıklaması piyasanın yönü üzerinde etkili olacak. Kıbrıs konusu da endeksin kısa vadeli seyrinde etkili.

Paranın güvenli adresi




İtalya 1.1 trilyon ABD doları milli gelir ile Avrupa’nın ve dünyanın önde gelen ekonomisi. İtalya’yı diğer gelişmiş ülke ekonomilerinden ayıran özelliği toplam kamu borç stokunun yüksekliği. 2002 yılı Haziran ayı sonu itibari ile İtalya’da toplam kamu borç stokunun (yaklaşık 1.3 milyar ABD doları) milli gelire oranı yüzde 114 civarında.
İtalya haziran sonu itibari ile 485 milyar ABD doları yatırım fonu büyüklüğü ile dünyadaki dördüncü büyük fon pazarı. Devletin borç stokunun yüksek oluşundan dolayı aktif bir tahvil bono pazarının bulunması yatırım fonları portföylerini de etkiliyor. Yatırım fonlarının yüzde 46.6’sı tahvil fonlarından, yüzde 27.6’sı hisse fonlardan, yüzde 13.7 para piyasası fonlarından, yüzde 10.4’ü ise değişken fonlardan oluşuyor.
2002 yılının ilk yarısında mali piyasalardaki belirsizlik yatırım fonlarından 2.6 milyar ABD doları çıkışına neden oldu. Kaynak çıkışı özellikle tahvil ve değişken fonlarda yaşandı. Bu iki fondan toplam 17.4 milyar ABD doları çıkış yaşandı. Belirsizlik ortamında yatırımcıların tecihleri kısa vadeli enstrümanlara kaydığı için aynı dönemde para piyasası enstrümanlarından oluşan yatırım fonlarına 14 milyar ABD doları kaynak girişi oldu.

8 milyar dolar çıkmıştı
İtalyan fon pazarından 11 Eylül saldırıları sonrası yaklaşık 8 milyar ABD doları çıkış yaşanmıştı. Eylül ayını takip eden 3 ay içerisinde çıkan kaynakların pazara geri dönmesi fonlarının güvenli yatırım araçları olarak algılandığını teyit ediyor.
İtalya’ya baktığımızda, yatırım fonları pazarının büyüme hızında doğal bir yavaşlama trendi yaşandığı görülüyor. Dikkat çeken bir başka nokta ise, fon portföylerinin tahvil ve hisse arasında dengeli şekilde dağıtıldığıdır. 1996 yılında yatırım fonlarının yüzde 75’i tahvil fonlarından oluşurken, bu oran Haziran 2002’de hisse portföylerinin lehine gerileyerek yüzde 46.6’ya indi.
Dönem içerisinde dünya borsalarının performanslarının oldukça yüksek düzeyde seyretmesi hisse fonlarının yatırım fonları içerisindeki ağırlığının artmasını sağladı.
İtalya’da yatırım fonları pazarının yaklaşık yarısı 3 büyük banka tarafından kontrol ediliyor. Fon pazarındaki yoğunlaşma yeni ürünlerin oluşturulması sürecinin daha verimli çalışmasına ve firmaların ölçek ekonomisinden yararlanmalarına olanak tanıyor.
Yabancı fonların rekabetinin artması, dağıtım kanalları ücretlerinin yükselmesi ve yönetim gelirlerinin gerilemesi, sektörde kar marjının düşmesine neden oluyor. Bu nedenle büyük portföy yönetim şirketleri, yeni ürünleri geliştirmeye çalışıyorlar. Küçük şirketler ise, karmaşık kişiye özel bankacılık hizmetlerine ağırlık veriyorlar.
Yatırım fonlarının yüzde 80’i bankalar tarafından pazarlanıyor. Yatırım danışmanları ağı ise yeni müşteri kazanmakta önemli bir rol oynuyor.
Geleceğe yönelik olarak baktığımızda, İtalya fon pazarını olumlu yönde etkileyecek gelişme emeklilik fonlarıdır. Şu an yaklaşık 1 milyar ABD doları büyüklüğünde olan emeklilik fonlarının yüzde 30’u yatırım fonlarında değerlendiriliyor. Vergi konusunda emeklilik fonlarına sağlanacak avantajlar ile bu fonların hızla büyümesi yatırım fonlarına olumlu yansıyacak.


Veriler, Fonmarket işbirliğiyle hazırlanan Kurumsal Yatırımcılar Derneği’nin (KYD) web sitesinden alınmış ve analiz edilmiştir.