Kardemir’de ‘Risk bedeli mi yoksa kayırma mı?’ davası

Kardemir Demir Çelik hakkında bazı ortaklarına avantajlar sağlayarak kayırdığı iddiasıyla haksız rekabet davası açıldı. İstanbul 10. Ticaret Mahkemesi’ne açılan davada şirketin bazı müşterilere satış yapmadığı; yönetim kurulu’ndaki bazı üyelerin şirketlerine ise avantajlı satış yaptığı iddia edildi. Kendisine kolaylık sağlandığı iddia edilen şirket ise, “Biz zamanında Kardemir için riske girdik, teminat verdik, o yüzden önceliğimiz var” diyerek kendini savundu.

Teminatla kredi alındı
Kardemir 1995 yılında sembolik bir bedelle özelleştirilerek, bölge halkı, fabrika işçileri ve sanayicilerden oluşan ortaklara devredildi. O zamana kadar sadece kütük demir üreten Kardemir, işlenmiş demir de üretmek için yeni yatırımlar planladı. Bunun için de kredi arayışına girdi. Ancak ekonomik yapısı müsait olmadığı için kredi talepleri bankalar tarafından geri çevrildi. Bunun üzerine aralarında sanayicilerin de bulunduğu bazı ortaklar şahsi hisselerini bankaya rehin vererek, teminat karşılığında Kardemir için kredi aldı.
Kardemir ise hisselerini rehin veren bu ortaklara günlük kütük üretiminin sadece yüzde 50’lik kısmında, liste fiyatları üzerinden ancak öncelikli teslimat alma hakkı verdi. Yani Kardemir için teminat veren ortaklara demir satışında öncelik tanındı.

‘Haksız kazanç’ iddiası
Kaptan Demir Çelik adlı şirket Kardemir’den yaptığı alım talebi reddedilince mahkemeye başvurdu. Şirketin iddiasına göre, kendilerine mal verilmeyerek, siparişleri geciktirildi ve şirketleri zarar uğratıldı. Ayrıca iddiaya göre yönetimdeki ortaklara öncelik tanınarak daha fazla mal verildi, bu şekilde haksız rekabet ortamı oluşturularak örtülü ve haksız bir kazanç sağlandı. Bu yöntemle Kardemir’in ortaklarından ve yönetim kurulu üyelerinden Cavit Yücel’in Çelsentaş Çelik adlı şirketine demir satışlarında kayırılarak kolaylık sağlandığı da iddia edildi.
Şirket avukatları aracılığıyla Kardemir ve Çelsentaş aleyhine İstanbul 10. Ticaret Mahkemesi’ne haksız rekabet davası açtı. Karabük Sulh Ceza Mahkemesi’ne de suç duyurusunda bulundu.

50 dev arasında
Kardemir’in temeli olan Karabük Demir Çelik Fabrikaları 1937’de İsmet İnönü’nün Başbakanlığı döneminde kuruldu. 58 yıl boyunca kamu kuruluşu olarak faaliyet gösteren fabrika, 1995 yılında özelleştirilerek Kardemir adını aldı. Kardemir Türkiye’nin en büyük 50 sanayi kuruluşu arasında.

‘Biz risk aldık, onlar almadı...’
Çelsentaş şirketinin avukatı şu savunmayı yaptı:
“Müvekkilimiz gibi şahsi teminat veren ortaklar sayesinde Kardemir AŞ gerekli finansmanı sağlayarak inşaat demiri, ray gibi işlenmiş ürünler üretmeye başlamış ve piyasada bir aktör olmayı başarmıştır. Müvekkilimizin şahsi kefaletini ortaya koyması zamanın koşulları değerlendirildiğinde büyük bir risk teşkil etmektedir. Bu riskin karşılığı olan kazanımın (kredi) şirkete bedelsiz devredilmesi de büyük bir özveridir. Davacı şirket risk almayı göze almayarak bu uygulamadan istifade edememiştir.”
Kardemir’in tekel niteliğinde olmadığı, sattığı ürünlerinde “eşi benzeri olmayan” ürünler olmadığının belirtildiği savunmada, “öncelikli teslimat” sözleşmesinin SPK tarafından da onaylandığı, uygulamanın herhangi bir aldatıcı ya da yanıltıcılık taşımadığı vurgulandı. Haksız rekabet şartlarının oluşmadığı ve örtülü kazanç iddiasının da gerçeği yansıtmadığı belirtildi. Soruşturma ve dava süreçleri devam ediyor.